Uit zandsteen gehouwen regenboog

In het zuiden van Utah in de VS staat een wonderbaarlijke boog van roze zandsteen als een brug in het rotsachtige landschap. Deze 'versteende' regenboog vormt het middelpunt van vele mythes van Paiute- en Navajo Indianen. De 'brug' die zich perfect weerspiegelt in de rimpelloze Bridge Creek wordt door de Navajo Indianen 'nonnezoshi' (de stenen regenboog) genoemd en is een heilige plaats.

De mysterieuze, moeilijk vindbare stenen regenboog

Hoewel de Paiute- en Navajo-Indianen van Zuid-Utah vele verhalen kenden over de 'stenen regenboog' was de preciese locatie van die grote stenen brug met de vorm en de kleur van een regenboog aan slechts heel weinigen bekend. Door de geruchten over dit spectaculaire fenomeen bij de Navajo Mountain nieuwsgierig geworden, trokken in 1909 drie mannen te paard de rotsige vlakten en kronkelende canyons in. Met twee Indianen als gids zochten zij zich een weg door het uiterst onherbergzame gebied in de Verenigde Staten. Ten slotte vonden zij de stenen boog en waren zeer onder de indruk van het schouwspel dat de natuur hun bood. Met haar ronde vormen en opvallende symmetrie leek de Rainbow Bridge inderdaad zowel wat betreft de vorm als de kleur op een regenboog. Bij een heldere lucht leek het roze gesteente een intense lila kleur aan te nemen, terwijl laat in de middag de zon er dieprode en bruine tinten in toverde.

De kenmerken van deze stenen 'brug'

De sierlijke, grootste en meest volmaakte natuurlijke steenformatie van deze soort, is een 94 m lange brug van zandsteen. Hij overspant een 85 m brede kloof (bijna vier achter elkaar geplaatste tennisvelden). Van de onderkant tot het hoogste punt meet de Rainbow Bridge 88 m. De steendikte is daar 13 m. De overspanning is 10 m breed (de breedte van twee rijstroken).

Ontstaansgeschiedenis

De gigantische boog overspant de bescheiden Bridge Creek en komt te voorschijn uit de rots waar hij ooit een vooruitstekende punt van was. Vele duizenden jaren lang is de onderkant van de rots weggesleten door het water van de gezwollen kreek met het meegevoerde erosiemateriaal en door de extreme temperatuurwisselingen. Door deze temperatuurwisselingen zette het materiaal vele malen krachtig uit en kromp weer in. Het gat in de zandstenen rotspunt werd uiteindelijk zo groot dat er een boog ontstond, die uiteindelijk overbleef. Tegelijkertijd sleep de kreek onder de boog een kleine canyon uit, waardoor die steeds hoger oprees. De gladde lijnen van Rainbow Bridge en de prachtige symmetrie ontstonden door de afvlakkende en schurende werking van de wind.

Nonnezoshi

Voor de Navajo-Indianen is de 'stenen regenboog' een gewijde plaats. Archeologische vondsten uit deze streek duiden erop dat de plek ooit als heiligdom is gebruikt. Omdat de toegang tot dit gebied via een smalle canyon erg moeilijk te vinden is, begreep de eerste groep van blanken die er arriveerden meteen waarom er zo weinig Indianen waren, die de juiste plek wisten.

Nationaal monument

De boog werd in 1910 tot nationaal monument verklaard, maar pas voor het grote publiek toegankelijk in 1963, na de voltooiing van de Glen Canyon Dam. De reden daarvoor was dat na de bouw van deze dam er een meer ontstond (Lake Powell) waardoor het waterpeil in de Colorado hoger werd. Zo ontstond een gemakkelijk bevaarbaar riviertraject dat als alternatief kon dienen voor de 20 km lange tocht door uiterst moeilijk begaanbaar terrein. Tegenwoordig kun je per boot de Rainbow Bridge tamelijk dicht naderen.

Talrijke zandstenen bogen

In Utah zijn honderden van die zandstenen bogen, waarvan er meer dan 200 te vinden zijn in Arches National Park (300 km ten noorden van Rainbow Bridge). Landscape Arch is een recordbreker. Ze is met haar overspanning van 89 m de langste natuurlijke brug ter wereld. Hier springt op ongeveer 30 m hoogte de fragiele structuur (een van de pijlers ervan is slechts 1,8 m dik) vanuit de ruige bergwand naar voren. Deze boog bestaat uit Entrada-zandsteen, een erg zacht gesteente. Daarom zal deze boog - geologische gezien - een kort leven zijn beschoren.

Delicate Arch

Ook de majestueuze boog 'Delicate Arch' is noemenswaardig. Vanwege zijn vorm wordt deze boog ter plaatse ook wel 'De Ouwewijvenonderbroek' genoemd. Deze boog is hoger dan een gebouw van zeven verdiepingen en hij staat fier in zijn eentje aan de rand van een verlaten rotsbekken, waar hij een fraaie omlijsting vormt voor de La Sal Mountains in de verte.

Schilderachtige benamingen

Angel Arch (de Engelenboog) lijkt een stel uitgespreide vleugels te hebben. Andere door de natuur gevormde wonderen in Arches National Park dragen even schilderachtige namen. Zo vind je er Dark Angel (Donkere Engel), Pine Tree (Denneboom),
Partition (Afscheiding) en Skyline (Silhouet).

Ontstaan van de zandbogen

Hoewel water schaars is in de woestijn van Utah, zijn de vele fraaie steenformaties paradoxaal genoeg te danken aan de inwerking van water. Sommige bogen ontstonden doordat rivierwater een klip onderaan uitholde, andere doordat water in rotsspleten sijpelde, waarna deze langzaam erodeerden, tot er alleen nog maar smalle rotsplaten over waren. In die dunne uitlopers ontstonden gaten, waarna verwering en steenlawines er uiteindelijk voor zorgden dat er een boogvorm ontstond.

Valleiflora

Ofschoon een woestijn gedachten aan levenloosheid oproept, voedt het water dat ooit de prachtige natuurbogen vormde,
nu de zoetgeurende witte daturabloem, die er in juli en augustus verschijnt. Ook de zandlupine, de Yucca en de mariposa-lelie komen in de Utah vallei voor.