Leven er wolven in Nederland?
We kennen hem allemaal: de wolf. Ooit leefden ze hier, in ons land. Waarschijnlijk ken je ze van de dierentuin, sprookjes of van een enge film. Daar zitten ze goed, denk je zeker. Gelukkig leven ze niet meer in Nederland. Of toch wel?
De wolf
Laten we eerst eens kennis maken met de wolf. In elk deel van de wereld staat er aan de top van de voedselketen een roofdier. Denk bijvoorbeeld aan de leeuw in Afrika en de tijger in Azië. In dit deel (Europa) is deze plek weggelegd voor onder andere wolven. Ook beren staan bovenaan de voedselketen in Europa. De beren zijn in de loop van de tijd teruggedrongen tot de bergen. De wolf heeft wel goed stand gehouden: ondanks de overname van de mens in de natuur, heeft de wolf zich kunnen redden in de natuur. In de loop van de tijd is de populatie hierdoor terug gelopen, maar de laatste jaren zijn deze hondachtigen weer in opkomst.
De wolf is een redelijk groot roofdier. Ze kunnen wel 2 meter lang worden (van kop tot staart) en wegen vanaf 20 kilo tot wel 80 kilo. Ze kunnen uitstekend ruiken en zelfs tegen de wind in kunnen ze ander dieren ruiken op zo'n 300 meter afstand. Ook kunnen ze goed zien in het donker. Ze hebben 42 tanden:
- 12 snijtanden,
- 4 hoektanden,
- 16 voorkiezen,
- 10 scheurkiezen
De wolf heeft een lichte vacht, heeft wit rond de bek en ze hebben een spitse neus. Ook de staart is herkenbaar: deze dikke staart hangt omlaag tussen de hoge poten. Het is een gespierd en krachtig dier. Het 'gehuil' van de wolf is ook heel herkenbaar en kan wel tot 8 kilometer verder gehoord worden. Je kunt in de natuur zien dat er een wolf leeft, aan bijvoorbeeld de uitwerpselen of de pootafdrukken. De pootafdruk lijkt op die van een hond, maar is groter. Ongeveer 8 tot 10 cm lang, ovaal (rond bij hond) en met meer ruimte tussen de tenen. De uitwerpselen van wolven bevatten erg veel kalk, botresten en haren van hun prooidieren. Wolven zijn de voorouders van de hond. Samen kunnen zij ook voor nakomelingen zorgen.
De wolf gezien in Nederland
In 1800 waren er nog tientallen wolven in onze bossen aan het jagen. Ze waren de schrik voor iedereen. Niet alleen je vee was niet veilig, ook je kinderen niet. Je had grote angst, als je alleen door het bos liep. Ze werden daarom opgejaagd, verdreven en er werd op ze geschoten. In In 1869 werd een van de laatste wolven bij Schinveld gezien en 1897 was er nog maar één (in het Brabantse Heeze), en die verdween. 'Gelukkig', hoor ik je nu denken. Maar niets is minder waar, want ze leven hier nog steeds. Kijk maar eens naar je beste vriendje die nu lekker in zijn mandje ligt. De wolven zijn namelijk de voorouders van onze honden!
In Europa leven ze nog steeds. In Polen en Italië zijn ze bijvoorbeeld nooit weggeweest. In 1996 zijn de eerste wolven naar Duitsland gekomen. In 2005 werden ze zelfs al ten westen van Berlijn gezien en in begin 2009 is er door jagers in Nedersaksen (200 kilometer van de Nederlandse grens) een doodgeschoten. Je denkt misschien dat dit dus een 'ver van je bed show' is, maar als je bedenkt dat wolven wel zo'n 50 tot 100 kilometer per nacht kunnen afleggen, is het opeens heel kortbij. De kans is dus groot dat ze zomaar in Nederland verschijnen.
Dit laatste is dan ook al gebeurd, een aantal keer. In augustus 2011 zou er een wolf gespot zijn in het Gelderse Duiven en in september dat jaar op de Veluwe. Helaas zijn hier geen bewijzen van. Op 4 juli 2013 werd er in Luttelgeest (Flevoland) een wolf dood gevonden. Er werd eerst getwijfeld of het wel een echte wolf was, maar na DNA onderzoek werd dit toch vastgesteld: het is een echte wolf. Is die dan tóch terug? Na 150 jaar? Er werd eerst gedacht dat dit dier was doodgereden, maar na aanvullend onderzoek van Dutch Wildlife Health Centre (DWHC) van de Universiteit Utrecht en Naturalis blijkt dat deze wolf is doodgeschoten in Polen en daarna hier neergelegd is.
In maart en april 2014 zijn in het westen van Nedersaksen wolven gefotografeerd bij Meppen en Nordhorn, 15 kilometer van de Nederlandse grens. In maart fotografeerde een fotoval bij Meppen een wolf. Twee weken later werd op het militair oefenterrein 'Nordhorn Range' (minder dan 10 kilometer van de grens bij Denekamp, Twente) weer een wolf vastgelegd met een cameraval. Begin juni 2014 is de wolf drie keer binnen 24 uur gezien in het Twentse Ootmarsum. Dit is dus de eerste wolf in 150 jaar die zelf naar Nederland terug gekomen is. Zondag 15 juni 2014 werd bekend gemaakt dat er camera's geplaatst gaan worden in gebieden tussen Noord-Groningen en Nijmegen. Er kan namelijk niet bewezen worden dat het echt een wolf is geweest. Pas met DNA bewijs en camerabeelden, kan met zekerheid worden vastgesteld dat de wolf terug is gekomen naar ons land. Als dit zo is, wordt de wolf in Nederland een beschermde diersoort.
Kortom, de kans is dus zeer groot dat de wolf terugkeert naar Nederland (als die niet al ergens onopgemerkt rondloopt) en dat je er een zult tegenkomen. De meningen zijn daarover verdeeld. Natuurliefhebbers zien maar wat graag de wolf terugkeren, maar anderen zullen bang zijn voor de volksgezondheid. Maar bedenk je eens, hoeveel mensen er jaarlijks op vakantie gaan naar gebieden waar de wolf leeft? En daar natuurwandelingen maken zonder er bij stil te staan dat ze in het leefgebied van de wolf rondlopen?
Wat doe je als je een wolf tegenkomt?
- Respecteer de wolf
- Neem rustig en langzaam afstand
- Houd honden aan de lijn
- Als de wolf dichtbij komt: hard praten en gebaren maken.
- Loop de wolf niet achterna en voer de wolf niet!
- Haal 's avonds de honden binnen (vooral in de paartijd: januari-maart)
Je kunt er niet omheen, de wolf hoort in onze natuur. En hij is terug in Nederland. De kans is dus groot dat de wolf vaker gezien zal worden in (of in de buurt van) Nederland.
Een ding is zeker: hier zit nog een staartje aan!