Wolven in Europa

Een wolf is een roofdier, veel mensen zijn bang van wolven, maar een wolf valt zelden een mens aan. Vroeger leefden er in Nederland al wolven, maar dat is al lange tijd niet meer het geval. Toch wordt er voorspeld dat er binnen enkele jaren weer wolven in Nederland zullen terugkeren. De grote vraag is dan ook of er wel genoeg natuur is voor de wolf in Nederland, want wolven hebben een heel groot territorium. Een wolf is een zoogdier dat behoort tot de roofdieren. Een wolf is erg sociaal en leeft in groepen, roedels genaamd. In de roedel is een duidelijke rangorde, waarbij de baas alfa genoemd wordt. De wolf is de enige voorouder van de hond. Het gehoor, de reuk en het zicht van een wolf zijn zeer goed ontwikkeld. Ze kunnen een prooi al op 300 meter ontdekken. Wolven kunnen ook erg goed zien in het donker. Een wolf jaagt bij voorkeur op grotere diersoorten zoals herten, hazen en vogels. Jagen lukt het beste als de roedel uit meer dan vier dieren bestaat.

Negatief beeld

Veel mensen hebben een negatief beeld van wolven, maar dit is nergens voor nodig. Ten eerste zal een wolf zelden een mens aanvallen. Wolven die in de buurt van mensen leven, kunnen wel voor problemen zorgen, maar zullen dan niet snel een mens aanvallen. Problemen waaraan men kunt denken is dat het vee aangevallen wordt, de stalkat of de waakhond. Wolven kunnen ook vuilniszakken overhoop halen. Dit zorgt voor veel negativiteit bij de mens. Als er echter aan paar aanpassing gedaan worden, zal de wolf zijn voedsel ergens anders gaan zoeken. Met aanpassingen kun je denken aan, betere hekken rondom het terrein het het afval in containers houden. Het negatieve beeld is nog meer aangewakkerd, omdat wolven in sprookjes, films en verhalen vaak worden omgeschreven als een gevaarlijk dier dat mensen aanvalt. Het verhaal Roodkapje is daar een goed verbeeld van.

Roedels

Een wolf leeft in roedels en meestal zijn er twee alfa's, een mannetje een vrouwtje. De rest van de wolven zijn vaak nakomelingen van de alfa's. Eigenlijk is een roedel dan ook een soort familie. De nakomelingen blijven over het algemeen zo'n twee jaar in de roedel. Met name het voedselaanbod bepaald de grote van de roedel, waar het voedsel schaars is bestaan groepen vaak uit de alfa's en hun welpen. Waar veel voedsel is, zoals bijvoorbeeld in Alaska (elanden), bestaan de roedels soms wel uit dertig dieren. De roedels hebben elk hun eigen territorium, hun leef- en jaaggebied. De omvang van het territorium in afhankelijk van het aanbod van voedsel, maar dan variëren van 200 tot 2.000 km². In de Alpen zijn territorium gemeten van 350 km², maar in Alaska zijn ze vele malen groter. Eenzame wolven op zoek naar een partner of een nieuw territorium kunnen grote afstanden afleggen, van tientallen kilometers tot meer dan duizend kilometer.

Wolven in Europa

Ooit waren wolven heel normaal in Europa. Maar door de mens is hun leefgebied sterk afgenomen en in sommige landen is de wolf compleet uitgeroeid. Veel van het leefgebied van de wolf is afgenomen, omdat mensen huizen en bedrijven gingen bouwen en de wolf zelf is flink uitgeroeid door het negatieve beeld van de mens. Gelukkig beseffen steeds meer mensen dat wolven niet heel gevaarlijk zijn en hoe ze er het beste mee om kunnen gaan. De wolf is daarom weer in opkomst. In Europa komen ze voor in Frankrijk, Duitsland, Zweden, Finland, Portugal, Spanje, Italië, Slowakije, Rusland, Polen, Slovenië, Tsjechië, Kosovo, Oostenrijk en in Zwitserland. Dat ze naar Nederland en België gaan komen is daarom ook onvermijdelijk. In veel landen in de wolf een beschermd dier, om te voorkomen dat de geschiedenis zich gaat herhalen.

Wolven in Nederland

Naar de verwachtingen hadden er al wolven in Nederland moeten zijn, omdat er in Duitsland al jaren wolven leven en ze per dag zo'n 20 tot 50 kilometer naar het westen trekken. De populatie in Duitsland is ook niet groter geworden, dus er gaat duidelijk iets mis. Waarschijnlijk zijn er toch wat wolven afgeschoten, aangereden of zijn ze verder naar het oosten getrokken. In Duitsland worden de wolven goed in de gaten gehouden er worden er zeker dertien vermist. Het verschijnen in Nederland is niet onmogelijk, de wolven lijken namelijk erg op herdershonden en het is dus mogelijk dat de wolven zich onopvallend in Nederland voortbewegen. In 2010 is er op 100 kilometer van de Nederlandse grens een wolf gesignaleerd. In 2012 is er vlakbij Keulen een doodgeschoten wolf gevonden. Ook werd er in 2012 vlakbij Munster een nest waargenomen.

In het jaar 1800 kwamen wolven in redelijke aantallen voor in Nederland. De laatste keer dat een wolf is waargenomen in Nederland was in 1897 in Heeze, Noord-Brabant. Naar verwachting kan de wolf elk moment in Nederland waargenomen worden, ze komen steeds dichterbij. Of de wolf een goede kans op overleven heeft in Nederland is de vraag. Onderzoekers denken echter dat de wolf zich prima kan redden in het agrarische landschap. De kans dat je een wolf zult zien is wel heel klein. In Gelderland was er met 95% zekerheid in 2011 een wolf gesignaleerd. Ook werd er in 2011 een wolf gesignaleerd in België, in de provincie Namen, door het televisieprogramma Dieren in Nesten.

Het meest geschikte gebied voor wolven in Nederland is de Veluwe, maar ook de noordelijke provincies zijn een goed leefgebied. Er leven hier vele wilde zwijnen, herten en reeën. De wolf kan de wildstand in Nederland goed op peil houden. Het is niet zo dat wolven alle dieren uitroeien, want ze pakken allen de zwakke dieren. Nederland is niet te klein voor wolven, er is ruimte voor zo'n 100 wolven. In het buitenland komen wolven soms ook in de grote steden voor, dus dat is ook niet uit te sluiten.

Natuurlijk zullen er dan ook een aantal regels verzonnen moeten worden en voorbereiding moeten worden getroffen. Want het vee moet natuurlijk beschermd gaan worden en ook moet er duidelijkheid komen of boeren een schadevergoeding krijgen, mocht er vee worden gedood.

Gevaar voor de mens

Veel mensen denken nog steeds erg negatief over wolven, maar toch ziet ruim... % het positief in als er weer wolven zullen leven in Nederland. Het andere percentage is er vrijwel zeker van dat wolven gevaarlijk zijn. Natuurlijk kan een wolf makkelijk een mens aanvallen, zeker een kind is een makkelijke 'prooi'. In de praktijk is echter gebleken dat een wolf meestal op de vlucht slaat voor een mens. Er zijn wel veel gevallen vastgelegd dat er mensen ten prooi vielen aan wolven, maar als je dit vergelijkt met andere roofdieren van dezelfde grootte, dan maakt de wolf weinig slachtoffers. Van alle aanvallen die er wel plaatsvinden, gaat het om meer dan de helft van de gevallen om hondsdolle wolven. Ook de hond maakt jaarlijks ook enkele dodelijke slachtoffers, dus om nu gelijk te roepen dat een wolf een gevaar voor de mens is, is onnodig. Mensen en kinderen worden vaak door wolven aangevallen als ze in de buurt van het nest komen. In Noord-Amerika, waar zo'n 60.000 wolven leven, worden zelden mensen aangevallen.
Plus wat veel mensen niet helemaal beseffen is dat er elk jaar vele mensen op vakantie gaan naar gebieden waar wolven leven. Zonder er erg in te hebben, maken ze daar lange wandelingen of rusten ze lekker uit in het territorium van de wolf en ze merken niets van zijn aanwezigheid. Vele mensen tonen al aan dat er goed samen te leven valt met wolven en de kans dat je de wolf daadwerkelijk tegen komt, is zeer klein.