Duizenden dieren en planten met uitsterven bedreigd

Wereldwijd worden er duizenden planten- en diersoorten met uitsterven bedreigd. Het gaat om planten en dieren die op de Rode Lijst van bedreigde diersoorten zijn geplaatst. Elk jaar sterven er een paar soorten uit. Wereldwijd worden er twintigduizend soorten planten en dieren met uitsterven bedreigd. We moeten bijvoorbeeld erg zuinig zijn op de oudste coniferensoort van de wereld, de Pinus longaeva. Soms, heel soms, is er goed nieuws te vertellen over bedreigde diersoorten, maar over het algemeen wordt het leefgebied voor de dieren en planten kleiner en de de populaties ook.

Rode Lijst

Natuurorganisatie IUCN, de International Union for Conservation of Nature, brengt jaarlijks de Rode Lijst van bedreigde diersoorten uit. Jaarlijks worden er bedreigde soorten aan de lijst toegevoegd. Jaarlijks komen worden er meer dan duizend bedreigde diersoorten aan de lijst toegevoegd en jaarlijks sterven soorten uit. Drie soorten stierven in 2012 bijvoorbeeld: de Tandkarper (Cyprinodon arcuatus), een soort hagedis (Chioninia coctei) en de zoetwatergarnaal (Macrobrachium leptodactylus). In 2018 gaat het heel slecht met de Alexandra’s vogelvlinder. 's werelds grootste vlinder.

IUCN

IUCN NL is de Nederlandse tak van de IUCN, ’s werelds oudste unie van natuurorganisaties. IUCN werkt aan het behoud van de natuur, de natuur die de basis is van de economie en maatschappelijk welzijn. De natuurkoepel werk samen met groene organisaties, bedrijven, overheden en wetenschappers.

Met uitsterven bedreigd

In 2012 werden er wereldwijd 19.817 soorten planten en dieren met uitsterving bedreigd. In 2013 was dat aantal gegroeid naar 20.934 en in 2018 naar 26.840. De IUCN bracht de status van meer dan 90 duizend plant- en diersoorten in kaart (situatie 2018). Van dat aantal stierven al 799 soorten uit en komen er 61 soorten niet meer in het wild voor. Voornaamste oorzaken van uitsterven zijn:

Verlies van leefgebied, ontbossing;
illegale jacht en handel;
invasieve soorten, exoten;
vervuiling;
klimaatverandering.

Bruinvis

Met de Indische bruinvis gaat het niet goed. Die soort komt alleen voor in de Chinese rivier de Yangtze en twee naastgelegen meren. De walvisachtige is aangemerkt als ernstig bedreigd. De Indische bruinvis heeft het zwaar vanwege de illegale visserij, de watervervuiling, zandwinning en toenemende drukte in de rivier van vrachtschepen.

Yangtze / Bron: 3dman eu, Pixabay

Seqoia / Bron: Kurt Stueber, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)

Pinus longaeva / Bron: Dcrjsr, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)

Coniferen

Met de coniferen gaat het ook niet goed. Uit onderzoek blijkt dat 34 procent van alle coniferen dreigt dood te gaan. Coniferen worden heel hoog en heel oud, hoger en ouder dan welke soort ook. Kustsequoia’s kunnen wel 110 meter hoog worden en duizenden jaren oud. Coniferen zijn van belang voor de economie. De bomen worden gebruikt voor de hout- en papierproductie. Ze bevatten ook een grondstof die wordt gebruikt bij de vervaardiging van een kankermedicijn. Bovendien leveren de grote bomen een bijdrage aan het terugdringen van de klimaatverandering. De conifeerbossen houden CO2 vast en dat doen coniferen drie keer beter dan tropische bossen.

Pinus longaeva

De coniferensoort Pinus longaeva is de oudste bomensoort op de wereld. Er staan nu nog bomen die er ook al stonden in de tijd dat de Egyptenaren de piramides bouwden. De oudste bomen staan in het Ancient Bristlecone Pine Forest in de White Mountains van Californië. De oudste boom is Methuselah, die 4789 jaar oud is. In 1964 sneuvelde een nog oudere boom, die de naam Prometheus had. Hij werd beschadigd door een archeoloog die in het gebied zocht naar bewijzen van gletsjers uit de ijstijd. De boom stierf na zijn fout. Prometheus was 4950 jaar oud. Na dit incident trok de UW Forest Service, de Amerikaanse Staatsbosbeheer, de beschermende touwtjes strak aan. De oude coniferen worden bristlecone pines genoemd. Ze hebben meerdere stammen die in elkaar om kronkelen. De naalden van de boom kunnen wel twintig tot dertig jaar oud worden. De hele oude bomen zijn niet zo heel erg hoog, gemiddeld tussen de tien en twintig meter. Ze steken hun energie in overleven en minder in groot groeien.

Goed nieuws over vinvis en berggorilla

Soms is er goed nieuws te melden en maken beschermingsprogramma's het verschil. In november 2018 wordt bekend dat maatregelen ter bescherming van de gewone vinvis en de berggorilla resultaat boeken. De vinvis is van 'bedreigde soort' opgeklommen naar 'kwetsbare soort' op de lijst van bedreigde dieren. De berggorilla klom van 'ernstig bedreigd' naar bedreigde soort' op diezelfde lijst. Een verbetering, al is de soort daarmee nog niet gered. Ander goed nieuws is dat er steeds meer gebieden goed worden beschermd.