Twee soorten penseelkevers die veel op elkaar lijken

De penseelkever is een kever met veel oranje/gele en witte beharing, gele dekvleugels met zwarte stippen en banden. De penseelkever lijkt met deze kleuren op een hommel of wesp, om de vijand op het verkeerde been te zetten. In Nederland en België zijn twee soorten penseelkevers te zien die erg moeilijk van elkaar te onderscheiden zijn, de soorten Trichius zonatus en Trichius fasciatus. De penseelkever Trichius zonatus komt het meest voor en er is een klein verschil met de penseelkever Trichius fasciatus te zien.

• De penseelkever
• Overeenkomsten tussen beide soorten penseelkever
• Poten van de penseelkever
• Antennes
• Het verschil tussen beide soorten penseelkevers
• Voedsel
• Nageslacht

De penseelkever

De penseelkever is een insect uit de familie bladsprietkevers (Scarabaeidae) en van het geslacht Trichius. Het geslacht Trichius bestaat uit zeven soorten waarvan twee soorten penseelkevers in Nederland en België voorkomen. Namelijk de:

• Trichius zonatus (penseelkever zonatus);
• Trichius fasciatus (penseelkever fasciatus).

Overeenkomsten tussen beide soorten penseelkever

De twee soorten penseelkevers, de Trichius zonatus en de Trichius fasciatus, zijn negen tot twaalf millimeter groot. In Nederland en België komt de Trichius zonatus het meest voor. De trichius fasciatus wordt in Nederland met enige regelmaat gezien in Limburg en op de zandgronden van Drenthe en de Achterhoek. Beide penseelkevers hebben een geel met zwarte tekening op hun rug (dekschilden). Dekschilden die doen denken aan een hommel of wesp. Predatoren zoals vogels, angeldragers, mieren en lieveheersbeestjes, laten de penseelkever dan ook links liggen door deze vorm van nabootsen (mimicry). Het lichaam van de penseelkever is sterk behaard met prachtige kleuren van geel tot oranje en wit, behalve op de dekschilden. In de haren blijft het stuifmeel zitten van de bezochte bloemen en maken zo de bevruchting mogelijk van de volgende bloem die bezocht wordt om stuifmeel te zoeken. De penseelkevers kunnen een roestbruine, witte of zwarte kruin hebben en de echte zonliefhebber is van mei tot augustus overdag waar te nemen.

Poten van de penseelkever

De zes lange zwarte poten van de kevers hebben scherpe uitsteeksels (sporen) om beter grip te hebben op de bloemen. Ze bestaan uit verschillende geledingen (delen) namelijk de:

• coxa of heup, de eerste geleding waarmee de poot aan het lijf zit;
• femur of dij;
• tibia of scheenbeen;
• tarsus of voet.

Antennes

De penseelkevers hebben een antenne-uiteinde dat bestaat uit lamellen. De lamellen zorgen ervoor dat de zintuiglijke cellen sterk vergroot worden. De bovenste kaken van de kevers worden de mandibels genoemd. Alle penseelkevers, inclusief de larven, hebben mandibels zodat ze plantaardig materiaal kunnen afbijten en vermalen tot een papje.

Het verschil tussen beide soorten penseelkevers

De twee soorten penseelkevers die voorkomen in Nederland en België zijn de Trichius zonatus en de Trichius fasciatus. Beide lijken op elkaar en ook hun levenswijze is gelijk, maar er zitten kleine verschillen in. Namelijk;


Determinatie
Een juiste determinatie is soms alleen mogelijk onder de microscoop door naar de geslachtsdelen van de vrouwelijke penseelkevers te kijken (het pygidium). Dan nog is de determinatie niet gemakkelijk.

Voedsel

De penseelkever eet de zachte delen van de plant en het stuifmeel van vooral van witte schermbloemachtigen zoals o.a:

• de berenklauw;
• het zevenblad;
• de achillea;
• de wilde peen.

Nageslacht

Tijdens de paring in maart of mei zitten het mannetje en vrouwtje kever vaak op elkaar waarbij het mannetje bovenop zit. Dat het vrouwtje groter is dan het mannetje is dan goed te zien. Na het paren worden de eitjes door het vrouwtje in vermolmd hout afgezet. De larven van de penseelkevers worden engerlingen genoemd. Deze engerlingen geven geen schade door aan de wortels van grassen en planten te knagen, zoals de engerlingen van de meikever. De engerlingen van de penseelkever leven namelijk in én van het rottend hout. De C-vormige larven verpoppen zich na ongeveer twee jaar in het hout. De cocon van de larve is van hout en eigen uitwerpselen. Hierin transformeert de larve tot een imago (een jong volwassen kever) om ongeveer twee maanden te leven