Twee soorten penseelkevers die veel op elkaar lijken
De penseelkever is een kever met veel oranje/gele en witte beharing, gele dekvleugels met zwarte stippen en banden. De penseelkever lijkt met deze kleuren op een hommel of wesp, om de vijand op het verkeerde been te zetten. In Nederland en België zijn twee soorten penseelkevers te zien die erg moeilijk van elkaar te onderscheiden zijn, de soorten Trichius zonatus en Trichius fasciatus. De penseelkever Trichius zonatus komt het meest voor en er is een klein verschil met de penseelkever Trichius fasciatus te zien.- De penseelkever
- Overeenkomsten tussen beide soorten penseelkever
- Poten van de penseelkever
- Antennes
- Het verschil tussen beide soorten penseelkevers
- Voedsel
- Nageslacht
Penseelkever Trichius zonatusDe penseelkever
De penseelkever is een insect uit de familie bladsprietkevers (Scarabaeidae) en van het geslacht Trichius. Het geslacht Trichius bestaat uit zeven soorten waarvan twee soorten penseelkevers in Nederland en België voorkomen. Namelijk de:- Trichius zonatus (penseelkever zonatus);
- Trichius fasciatus (penseelkever fasciatus).
Overeenkomsten tussen beide soorten penseelkever
De twee soorten penseelkevers, de Trichius zonatus en de Trichius fasciatus, zijn negen tot twaalf millimeter groot. In Nederland en België komt de Trichius zonatus het meest voor. De trichius fasciatus wordt in Nederland met enige regelmaat gezien in Limburg en op de zandgronden van Drenthe en de Achterhoek. Beide penseelkevers hebben een geel met zwarte tekening op hun rug (dekschilden). Dekschilden die doen denken aan een hommel of wesp. Predatoren zoals vogels, angeldragers, mieren en lieveheersbeestjes, laten de penseelkever dan ook links liggen door deze vorm van nabootsen (mimicry). Het lichaam van de penseelkever is sterk behaard met prachtige kleuren van geel tot oranje en wit, behalve op de dekschilden. In de haren blijft het stuifmeel zitten van de bezochte bloemen en maken zo de bevruchting mogelijk van de volgende bloem die bezocht wordt om stuifmeel te zoeken. De penseelkevers kunnen een roestbruine, witte of zwarte kruin hebben en de echte zonliefhebber is van mei tot augustus overdag waar te nemen.Poten van de penseelkever
De zes lange zwarte poten van de kevers hebben scherpe uitsteeksels (sporen) om beter grip te hebben op de bloemen. Ze bestaan uit verschillende geledingen (delen) namelijk de:- coxa of heup, de eerste geleding waarmee de poot aan het lijf zit;
- femur of dij;
- tibia of scheenbeen;
- tarsus of voet.
Antennes
De penseelkevers hebben een antenne-uiteinde dat bestaat uit lamellen. De lamellen zorgen ervoor dat de zintuiglijke cellen sterk vergroot worden. De bovenste kaken van de kevers worden de mandibels genoemd. Alle penseelkevers, inclusief de larven, hebben mandibels zodat ze plantaardig materiaal kunnen afbijten en vermalen tot een papje.Het verschil tussen beide soorten penseelkevers
De twee soorten penseelkevers die voorkomen in Nederland en België zijn de Trichius zonatus en de Trichius fasciatus. Beide lijken op elkaar en ook hun levenswijze is gelijk, maar er zitten kleine verschillen in. Namelijk;| Penseelkever | zonatus | fasciatus |
|---|---|---|
| Dekschilden en bovenste zwarte stippen | De Trichius zonatus heeft drie zwarte vlekken op de twee gele dekschilden en zwarte banden om en op de dekvleugels. Een stukje van de gele kleur van het dekschild en van de bovenste zwarte stippen raken samen de schouder van de penseelkever Trichius zonatus. | De Trichius fasciatus heeft eveneens drie vlekken over de twee dekschilden en zwarte banden op en om de gele dekvleugels. De bovenste twee zwarte vlekken vloeien samen in een doorlopende zwarte band. De zwarte band, raakt de schouders van de penseelkever Trichius fasciatus. |
| Poten | De zes lange poten van de Trichius zonantus hebben haken en uitsteeksels voor een betere grip op de bloemen. | De zes poten van de Trichius fasciatus hebben eveneens haken en uitsteeksels en op het scheenbeen van de middelste poten heeft de Trichius fasciatus een scherpe tand ongeveer in het midden van de poot, die de Trichius zonatus mist. |
| Het geslachtsorgaan aan de onderkant (pygidium) | Het vrouwtje Trichius zonatus heeft een afgerond geslachtsorgaan met een ronde bult op de onderkant van het Pygidium. | Het geslachtsorgaan van het vrouwtje Trichius fasciatus is duidelijk en diep uitgerand en zonder bult aan de onderzijde van het pygidium. |
Een juiste determinatie is soms alleen mogelijk onder de microscoop door naar de geslachtsdelen van de vrouwelijke penseelkevers te kijken (het pygidium). Dan nog is de determinatie niet gemakkelijk.
Trichius fasciatus
Trichius zonatus
Poten van de Trichius zonatus met sporenVoedsel
De penseelkever eet de zachte delen van de plant en het stuifmeel van vooral van witte schermbloemachtigen zoals o.a:- de berenklauw;
- het zevenblad;
- de achillea;
- de wilde peen.
