Aandachtsoefening voor een gehoorzame hond

Om een hond iets nieuws aan te leren is één specifiek onderdeel heel erg belangrijk: aandacht. Aandacht is de basis van alle oefeningen en een vereiste voor een gehoorzamen (huis)hond. Dit klinkt heel simpel, maar de werkelijkheid blijkt vaak anders te zijn. Want hoe zorg je dat je hond naar jou kijkt terwijl je samen op een heerlijk geurend grasveld staat? Hoe meer prikkels er zijn in de omgeving van de hond, hoe minder aandacht hij voor zijn baasje zal hebben. Maar dat kan anders!

Aandachtsoefening

Voor veel honden, al dan niet met één of meerdere problemen, kan het op commando naar de baas kijken een goede oefening zijn. Probleemgedrag kan simpelweg worden vervangen door het kijken naar de baas. Aandacht betekent naar de baas kijken, dus niet zitten en naar de baas kijken of blijven en naar de baas kijken. Bij een aandachtsoefening gaat het puur en alleen om het kijken. De positie van de hond is hierbij onbelangrijk.

Een belangrijk punt bij het trainen van de aandacht van een hond is de beloning. Voor veel honden zal iets lekkers in de vorm van een brokje, koekje of ander voertje voldoende zijn. Andere honden zijn minder te motiveren met eten en doen veel beter hun best voor een speeltje of een aai. Het maakt niet uit welke van deze beloningen je gebruikt, als je hond het maar als een geweldige beloning ziet.
Om het kijken aan te leren begin je met het noemen van de naam van de hond in een omgeving waar zo min mogelijk afleiding is. Als het goed is heeft de hond positieve associaties met zijn naam en zal hij naar je kijken. Wanneer dit gebeurt geef je hem meteen zijn beloning. Dit herhaal je een aantal keer. Met behulp van de clicker werkt deze oefening nog beter. Zodra de hond door heeft dat het reageren op zijn naam een beloning oplevert ga je verder.
Op het moment dat de hond naar je kijkt, noem je het commando 'kijk', 'let op' of 'watch' en geef je hem zijn beloning. Je noemt nu dus niet meer zijn naam, maar wacht tot hij uit zichzelf naar je kijkt. In deze fase kan het helpen dat de hond vooraf al weet dat hij een beloning krijg als hij het juiste gedrag laat zien. De beloning mag dus in het zicht zijn, je hebt het bijvoorbeeld in je hand.
Wanneer je dit een tijdje hebt gedaan en het gaat goed, maak je de oefening iets moeilijker. Je houdt de beloning nu niet meer in het zicht. Wel geef je het de hond zo snel mogelijk nadat hij het juiste gedrag heeft vertoond.
Let erop dat je de hond alleen beloont voor gedrag dat je graag ziet. Naar je kijken, wegkijken en weer naar je kijken is niet goed genoeg en levert dus geen beloning op.
De aanleerfase is compleet wanneer de hond bij het commando 'kijk' meteen naar je kijkt. Hierna ga je de oefening langzaam maar zeker uitbreiden in een omgeving met meer prikkels. Begin op een rustige plek, oefen daar een aantal keer totdat de hond het commando daar volledig beheerst en neem hem vervolgens mee naar een iets drukkere plek, etc. Na verloop van tijd zal de hond naar zijn baasje kunnen kijken terwijl er om hem heen spannende dingen gebeuren, zoals andere honden die voorbij lopen. Wanneer je hond bijvoorbeeld blaft als er een brommer voorbij rijdt, geef je hem het commando 'kijk' als de brommer nadert en hij zal naar jou kijken, in plaats van blaffen.

Probleemgedrag

Voor baasjes die de aandachtsoefening voornamelijk buiten gebruiken, bijvoorbeeld omdat hun hond uitvalt naar andere honden of mensen, is het belangrijk de hond te leren met de baas mee te lopen en te blijven kijken. Dit kun je aanleren door steeds iets langer te wachten met de beloning. Voorbeeld: de hond kijkt naar zijn baas. De baas pakt de beloning en in plaats van die meteen te geven zet hij eerst nog een stap. Als de hond naar de baas bleef kijken tijdens die stap krijgt hij de beloning. Gaat dit goed, dan kan de baas twee stappen zetten voordat hij de beloning geeft, enz. Let wel op dat de hond weet dat hij de beloning krijgt. Merk je dat het teveel voor de hond wordt, bijvoorbeeld doordat hij na vijf stappen wegkijkt, dan oefen je het doen van vier stappen nog iets langer.
Het is belangrijk om te weten wat je hond aan kan. Weet je bijvoorbeeld dat jouw hond blaft naar andere honden, zorg dan dat je weet op welke afstand je zonder problemen voorbij kunt lopen. In het begin zal dit misschien 25 meter zijn. Met behulp van de aandachtsoefening ga je deze afstand steeds kleiner maken. Let op dat je ervoor zorgt dat je hond zo min mogelijk de fout in kan gaan. Liever een keer teveel afstand, dan te weinig. Je weet dat er te weinig afstand zit tussen je hond en het probleemobject als je hond het niet meer lukt om naar jou te kijken, hij meer gaat hijgen of zijn bek (veelvuldig) aflikt.
Als je deze oefening regelmatig herhaalt zul je zien dat je hond rustiger wordt en meer vertrouwen in zijn baas krijgt. Mocht het toch eens mis gaan, besteed er dan geen aandacht aan en loop zo rustig mogelijk door of draai om en loop weg.

Het goed beheersten van deze aandachtsoefening is de oplossing voor ondenkbaar veel problemen bij honden. Een hond die weet dat naar zijn baas kijken een beloning oplevert, zal niet meer trekken aan de lijn, niet meer weglopen en geen andere honden meer uitdagen. Hij is immers niet meer bezig met de omgeving, maar met jou. Precies zoals jij het wilt.