Verharing bij honden

Veel mensen met honden vinden het enige vervelende aan de hond dat hij/zij zo er in de rui is. Men doet er vaak van alles aan om de hond door de rui te helpen, echter heeft elke vachtsoort weer een eigen systeem en stimuleert u de de vacht om zo snel mogelijk terug te komen als u deze borstelt. In dit artikel alles over de groeifasen, vachtsoorten en wat u er tegen kunt doen.

Stukje anatomie van de haar

Een haar bestaat uit de buitenlaag deze beschermt de haar. In de haar vind men de cortex schors, deze zorgt voor de pigment en kwaliteit van een haar. Onderaan in een haar zit een haarknop, deze zorgt voor het constant aanmaken van nieuwe cellen. Aan een haar zit een:

• Apocriene zweetklier: Een zweetklier die niet direct uit de huid komt maar via de vacht word verspreid
• Haarspier: Zorg dat haren bij kou dicht op elkaar komen en bij dominantie overeind komen te staan
• Talgklier: Deze maakt talg aan op verzoek
• Bloedvat: Deze voed de haar

De groeicyclus van een haar

Honden verharen door de cyclus, een haar is niet gemaakt om eindeloos door te groeien maar deze valt uit nadat een bepaalde lengte bereikt is. Er zijn 5 stadia's waarin een haar zich kan bevinden:

1. Anagene fase/groeifase: Door celdeling in de haarkiem worden er haarcellen aangemaakt
2. Overgangsfase/vroege catagene fase: De haarknop trekt samen waardoor de haarbasis een kegelvorm krijgt
3. Catagene fase: De follikel word dikker, krimpt weer en duwt hierdoor de haar een stukje naar buiten
4. Telogene fase/rustfase: De follikel verschrompelt tot aan de uitmonding van de talgklier. Aan het einde van deze fase zal de haar uitvallen

Na deze stappen begint de groei weer van voor af aan.

Soorten haren bij alle honden

Een hond heeft 3 haarsoorten op zijn lichaam:

• Sinusharen/tastharen --> zijn te vinden rond de snuit
• Dekharen/ primaire haren --> de bovenste laag haar, deze is goed ontwikkeld en stevig van structuur
• Wolharen/secundaire haren --> word ook nog wel ondervacht genoemd, zijn minder ontwikkeld

De rui

De rui vind plaats in de telogene fase. De cyclus kan bij het ene ras 4 maanden duren en bij het andere zo'n 2 jaar. De snelheid van de cyclus word mede bepaald door:

• temperatuursveranderingen
• voeding
• hormonen
• conditie
• erfelijkheid
• lichtintensiteit
• milieufactoren
• manipulatie (borstelen en/of trimmen)

Een hond zal nooit kaal zijn, dit komt omdat de vacht deel voor deel verhaard. De rui begint bij de achterhand en gaat langzaam verder naar de kop, dit kan zo'n 8 weken duren. De onderwol verhaard ook deel voor deel waardoor de hond altijd mooi in zijn vacht blijft maar een hond blijft dus een tijd achter elkaar verharen.

Stokhaar

Dit is de vachtsoort die we ook aantroffen bij de wolven. Alle hondenrassen hebben een bovenvacht en ondervacht. De wolharen van stokharige honden zijn er wollig en dicht opeen geplant. Dankzij de stugge haren en de dicht geplaatste onderwol blijft de onderwol vaak hangen in de dekvacht. U kunt bij deze rassen dan vaak ook hele plukken er gemakkelijk uit trekken omdat deze los zitten. De wolharen zijn makkelijk te herkennen omdat dit echt een soort zachte wolkjes tussen de dikke vacht zijn. Stokharen zijn onder andere: De Husky, Duitse herdershond.

Ruwhaar

Ruwharige honden zoals teckels worden vaak naar de trimsalon gebracht als deze nog niet plukrijp zijn. Mensen vinden vaak dat de vacht er lang uit ziet en dat er veel haar in huis word gevonden. Echter kan het zijn dat de dekharen nog helemaal niet telogene fase zitten maar dat de onderwol in de rui is. Om te weten of de plukvacht echt rijp is kunt u bijvoorbeeld bij een west highland white terriër het rokje als voorbeeld nemen. Deze laat men staan waardoor deze de uiterste lengte heeft van de vacht, is de rest net zo lang dan hoort de vacht te plukken te zijn.

Let ook op dat de verharing dus van de achterhand naar voren gaat, het haar kan achter al los zitten maar voor nog niet, wacht eventueel nog 8 weken zodat de hond zonder enige pijn makkelijk geplukt kan worden.

Korthaar

Dit kan bijvoorbeeld een boxer of een dalmatische hond zijn. De vacht heeft vrijwel geen ondervacht waardoor er tijdens de verharing kale plekken kunnen ontstaan. De hond lijkt wel constant te verharen omdat de haren nergens in blijven hangen.

Langhaar

Deze honden hebben ook lange onderwolharen. Dankzij dat de vacht lang is duurt het verharingsproces veel langer als bij de andere honden. De verharing kan ook wel 1 en half jaar duren waardoor het nooit een ernstige verharing zal zijn. Mensen met allergie kunnen vaak wel tegen langharige honden omdat de verharing dus lang duurt. De huidschilfers blijven op de vacht in plaats van op de grond doordat deze zo lang doet over de fasen.

Lang stokhaar

Dit is bijvoorbeeld een Newfoundlander. De verharing duurt kort maar is wel hevig. De onderwol is lang en bereikt soms de lengte van de dekharen. Dankzij de onderwol die van slechte structuur is klit deze makkelijk in elkaar.

Halflang haar

Deze vacht komt overeen met de stokharige vachten. De halflangharige hond heef teen lange dekvacht en korte onderwol. Vaak hebben deze honden bevedering, enkele voorbeelden zijn: Golden retriever, border collie.

Krulhaar/kroeg/vilthaar

Het lijkt of deze honden bijna niet verharen. Deze honden hebben echter bijna geen dekhaar maar vooral wol wat krult. Tijdens de verharing blijven veel haren in de krullen hangen waardoor men er bijna niks van merkt. Wel hebben deze honden een regelmatige borstelbeurt nodig om deze haren er uit te krijgen. Bij vilthaar vormen de onderwol en dekharen een soort dreads. Door de vacht te scheuren zorgt men dat de vacht niet één grote knoop word maar dat er mooie strengen vormen.

Haarloos

Deze honden hebben geen tot bijna geen vacht. Belangrijk is dat u de hond af en toe voorziet van olie. Het talg wat normaal verspreid word door de vacht kan namelijk niet verspreid worden bij de naakthond. De huid kan uitdrogen en hij kan het koud krijgen.

Wat kunt u er tegen doen?

Eigenlijk het liefst helemaal niks. Sommige mensen laten hun hond scheren om er geen last van te hebben, echter helpt dit niks maar valt het minder op omdat de haren kleiner zijn, u de hond minder borstelt en het nadeel is dat de haarstructuur zal veranderen na een paar keer herhalen. Een hondenhaar is namelijk zo gemaakt dat hij zich een bepaald aantal keer in een hondenleven kan vervangen, des te meer de haar vervangen moet worden des de slechter word de kwaliteit.

Wilt u de hond borstelen? Dan heeft u kans dat de dekharen ook beschadigt worden terwijl deze nog in de rustfase zijn, de kans is dat de haren dan weer sneller terug groeien, de hond weer eerder in de rui zal zijn omdat haren zich dan aanpassen en zo snel mogelijk terug willen groeien. Het kan ook zijn dat uw hond hierdoor in een eeuwig durende rui raakt.

Het enige wat wel zou kunnen is de hond wassen. U zet hem in de shampoo(wel honden shampoo in verband met de PH waarde van de huid) en laat het even goed intrekken. Doe er eventueel weer wat warm water overheen zodat de hond geen kou vat. Als u even heeft gewacht kunt u de shampoo uitspoelen. Vervolgens na een half uur zou de trimmer de hond kunnen droogblazen een fohn zal weinig effect hebben. Dit werkt omdat de onderwol een slechte structuur heeft, deze breekt af dankzij het water en de shampoo en zal los laten, zo bent u van de verharende onderwol af maar aangezien de hond in delen verhaard zult u deze behandeling moeten herhalen om echt door de rui heen te komen.

U kunt eventueel uw hond twee maal per jaar naar een trimmer brengen. Zo worden alle loszittende haren op professionele wijze verwijdert en heeft u het minste kans dat de dekvacht beschadigt word. De ergste rui periode's zijn in de herfst en in de lente. Zodra de hond verhaard wacht dan nog even met de hond naar de trimmer te brengen, de haren zijn vervelend maar anders zit er maar één deel los waardoor de hond wellicht nog niet klaar was met verharen.