De Siamees, de hond onder de katten

De Siamees wordt wel de prins onder de katten of de hond onder de katten genoemd. Katten van dit ras hebben een eigenzinnig karakter en mensen die van rust houden kunnen er maar beter niet aan beginnen. Maar als je een kat wilt die terug praat, kun je het beste een Siamees in huis halen. Waar komen ze vandaan, en wat zijn die eigenaardigheden van deze kat? foto: 'moderne' blue point Siamees

De herkomst van de Siamees

De Siamees behoort tot de kortharige katten. De oorsprong van deze kat ligt in Azië, het vroegere Siam, tegenwoordig Thailand, waar ze in de 14e eeuw al voorkwamen. In 1884 werd deze soort ontdekt door Europeanen en meegenomen naar Europa, eerst door de Engelsen. In dat jaar nam de Britse consul-generaal in Bangkok, Mr. Gould, een paar Siamezen mee terug naar Groot-Brittannië.

In de jaren daarop volgend werden nog een aantal Siamezen naar Groot-Brittannië meegenomen. In 1901 werd de Siamese Cat Club opgericht. De groep Siamezen die de basis vormden voor het ras kan worden teruggevoerd tot ongeveer elf katten; alle Siamezen stammen uiteindelijk van deze door de Britten geïmporteerde groep af. De Siamees heeft een bijnaam: Royal Cat of Siam. Dat komt omdat deze kat door nogal wat mensen van adel werd gehouden, waaronder de Britse koningin Elizabeth II. Vanaf de jaren vijftig worden Siamezen gefokt, in verschillende kleuren.

Kenmerken

Siamezen hebben een slank, fijn gebouwd lichaam met lange poten, ovale voetjes en een dunne staart. De kop is wigvormig, uitlopend in een fijne snuit met een lange neus die vloeiend doorloopt in het voorhoofd, op een lange slanke nek. De ogen hebben een intense, heldere, blauwe kleur, zijn amandelvormig en staan schuin. De oren zijn groot, puntig en staan schuin, met een brede basis. De vacht bestaat uit korte, gladde, fijne, glanzende haren.

Als de kittens geboren worden zijn ze nog wit; in de loop van de tijd, zo'n twee tot drie weken, ontstaan de kenmerkende points: dat zijn de kleuren op de snuit, oren, poten, voeten en staart. Het zijn de koudste gebieden van het lichaam die donker van kleur worden, dit verklaart waarom een Siamees die buiten komt in de winter donkerder van kleur zal zijn dan een die alleen binnen wordt gehouden.

Het kan ongeveer een jaar duren voordat de kleur zich volledig heeft ontwikkeld. Naarmate ze ouder worden, worden ze donkerder van kleur. De points komen voor in verschillende kleuren, voorbeelden hiervan zijn:

• sealpoint
• lilacpoint
• bluepoint
• cinnamonpoint
• chocolate tabby point
• red tabby point

Karakter van de Siamees

De Siamees is een intelligente, levendige kat die erg op mensen gesteld is en wordt daarom ook als sociaal omschreven. Siamezen worden wel de 'hond onder de katten' genoemd; ze houden erg van gezelschap en zijn daardoor niet geschikt om lang alleen te worden gelaten. Ze hebben erg veel aandacht nodig en zijn nogal aanwezig en nieuwsgierig. Het zijn echte 'praters' en laten zich graag en veel horen. Ze houden ervan geaaid te worden en zijn erg speels. Siamezen kunnen ook goed samen met honden leven.

Siamezen kunnen nogal opdringerig zijn in hun behoefte aan gezelschap en voor mensen die een rustige kat willen is het niet zo'n goed idee om een Siamees in huis te halen. Deze kat kan zelfs kunstjes leren, zoals apporteren. Dat heeft ook een keerzijde: ze kunnen deuren openmaken en keukenkastjes vormen ook een welkome uitdaging!

Verschillen met vroeger

De Siamezen die uit het oosten kwamen eind negentiende eeuw zagen er nogal anders uit dan die van nu. Ze waren forser,
met een rondere kop dan de puntige snuit die tegenwoordig als ideaal wordt gezien. Er zijn nog wel Siamezen die dit hebben, men heeft het dan over het 'traditionele type'. De katten die hier voor het eerst kwamen waren hadden de kleur van de sealpoint.

Men ontdekte dat katten in deze kleur echter ook kittens kregen die andere kleuren hadden: blue point, chocolate point en lilacpoint. Deze kleuren heeft men toen benoemd tot de 'klassieke' kleuren, omdat ze alle vier effen zijn. Er zijn vervolgens nog meer kleuren bij gekomen, maar die zijn allemaal tot stand gekomen door inkruisingen met katten van andere rassen. Voorbeelden hiervan zijn: Red, Cream, Cinnamon en Fawn.

Fokken

Sinds het begin van de twintigste eeuw heeft het ras snel aan populariteit gewonnen, en vanaf halverwege de eeuw is het fokken van Siamezen steeds meer in zwang gekomen. In de loop van de jaren zijn de eisen voor de bouw van deze kat veranderd en zijn er nieuwe kleuren erkend. De ontwikkelingen op dit gebied gaan door. Standaarden voor het fokken, die bepalen welke eigenschappen wel en welke niet wenselijk zijn worden regelmatig bijgesteld.

Sinds het jaar 2000 is er bijvoorbeeld een werkgroep opgericht die zich inzet voor het behoud van de traditionele Siamees, zoals die oorspronkelijk uit Thailand kwam. Ook is er een ras erkend dat qua bouw op de Siamees lijkt maar dan zonder de zo kenmerkende kleurslagen: de Oosterse korthaar. Dit ras mist het gen voor dat de pigmentatie temperatuurgevoelig maakt. Daarom zijn katten van dit ras eenkleurig, verder hebben ze dezelfde eigenschappen als de Siamees.

Lees verder

• Het slaapgedrag van katten