Raskatten: Manx, kat zonder staart

De naam Manx is bij lang niet iedereen bekend, maar als we over een kattenras zonder staart praten, dan weten veel mensen over welke kat het gaat. Het geheel afwezige of heel kleine staartje is dan ook het belangrijkste kenmerk van deze leuke en gemakkelijk te houden kat. Wat zijn andere specifieke kenmerken van deze kat en waar moet je met dit ras op letten?

Manx, de oorsprong

Dit eeuwenoude ras is oorspronkelijk afkomstig van het Britse eiland Man. Manx wil dan ook zeggen ‘afkomstig van Man’. Het betreft een niet specifiek gefokt ras, maar een ras dat natuurlijk tot stand gekomen is. De Manx heeft geen staart of heeft een heel kort staartje, het zogenaamde stompstaartje. Het wordt ook wel eens het Manx-syndroom genoemd.

Manx-syndroom
Op enig moment zijn er kittens spontaan zonder of met kort staartje geboren. Zonder echt negatieve eigenschappen planten ook deze dieren zich prima voort. Natuurlijk ook vanwege het geringe gebied waarbinnen ze zich voort kunnen planten. Langzaam maar zeker heeft deze staartloze kat het hele ras overgenomen. Het is niet te voorspellen of een kat bij de geboorte geen of enkele staartwervels heeft. Het gen dat er voor zorgt dat de katten geen of een heel klein staartje hebben, is dominant. Maar alle levende Manx-katten hebben één gen met betrekking tot het staartloze en één gen met betrekking tot het hebben van een normale staart. Dit komt omdat kittens die zowel van vader als van moeder het staartloze-gen hebben, dood gaan. Hetzij al in de baarmoeder, hetzij kort na de geboorte. Het betreft in deze ongeveer één vierde van alle Manx-katten.

Hoewel je er vaak van uitgaat dat een kat de staart nodig heeft voor het evenwicht, heeft deze kat ook qua evenwicht geen problemen met het geheel of gedeeltelijk ontbreken van de staart. Door het ontbreken van de staart heeft deze kat als bijnaam ‘rump’ gekregen, wat 'romp' wil zeggen. Het slaat op het gegeven dat als je de kat aait, je na het lijf zomaar van de romp afschiet met je hand. Verder is deze levendige kat op Man van oudsher met name gebruikt als huiskat én muizenvanger. Vanaf 1901 bestaat er een grote Manx-club. Het grote aantal liefhebbers neemt niet weg dat niet alle rasverenigingen dit ras erkennen, maar de verenigingen NKFV, FNK, NRKV doen dit wel.

Wat voor kat is de Manx precies?

Uiterlijke kenmerken

Het belangrijkste kenmerk is dus het gegeven dat de kat geen staart heeft of een heel kort staartje. De vacht kan kort of lang zijn. De lange vacht wordt ook wel eens Cymric genoemd. De structuur van de vacht is zacht en steil. De vacht behoeft geen specifieke behandeling, af en toe borstelen om losse haren te verwijderen is voldoende. Omdat het geen vacht is die snel zal vervilten en dus pijnlijk kan worden, vinden de meeste katten het ook prettig om geborsteld te worden. De Manx is er in verschillende kleuren en patronen, te weten:

• wit
• blauw
• zwart
• rood
• crème
• zilver
• bruin
• blauw-crème-(wit)

Behalve de effen, twee- en driekleurig (calico), zijn er de volgende patronen:

• schildpad
• cypers
• gespikkeld
• smoke
• shaded

Zowel de katers als de poezen zitten qua gewicht normaal gesproken tussen de drie en vijf kilogram. Ze hebben een compact en stevig lichaam. De kop is rond met middelgrote, opstaande oren. De ogen zijn groot en rond van vorm en kunnen diverse kleuren hebben variërend van amber tot koper, groen, goud, hazelnoot, oranje of geel.

Karakter

Deze jager is een levendige en sociale kat en prima te combineren met andere katten en ook honden. Manx is gek op mensen en gaat prima samen met kinderen, spelen is een van de liefhebberijen van de kat. Toch is deze kat overwegend rustig te noemen, stress lijkt deze kat niet te kennen. De kat past zich prima aan aan de omgeving.

Gezondheid

Voortplanting

Gemiddeld genomen is de gezondheid van deze raskat net iets minder dan die van andere raskatten. Het fokken is niet eenvoudig en zwangerschappen lopen niet altijd goed. Het ruggenmerg is niet volledig ontwikkeld en dat kan consequenties hebben voor de zwangerschap. Om het risico te beperken wordt nogal eens geadviseerd om de Manx te kruisen met een Britse of Amerikaanse korthaar. Deze katten zijn qua bouw redelijk vergelijkbaar en de kans op doodgeboren kittens, in verband met het dominante gen, is beduidend kleiner. Er kunnen uit deze fokprogramma’s uiteraard nog steeds katten zonder staart geboren worden.

Overige ziekten en levensverwachting

Verder heeft de kat door het niet volledig ontwikkelde ruggenmerg ook een iets hogere kans op FIP (Feline Infectieuze Peritonitis) ofwel besmettelijke buikvliesontsteking. Een ontsteking die altijd de dood tot gevolg heeft. Gemiddelde levensverwachting van de Manx is tussen de 9 en 13 jaar en dat is net even korter dan de meeste raskatten.

Tot slot

Deze leuke en speelse kat ziet er wat anders uit dan andere katten. Niet zozeer qua vacht of bouw, maar het ontbreken van de staart is opvallend bij deze raskat en dat maakt dat als je de kat ziet, je het idee hebt dat er iets mist. Maar het gegeven dat de kat geen staart heeft, is absoluut geen belemmering om een normaal kattenleven te leiden. Een prima speelkameraad voor mens en dier en erg sociaal.