Waarom mogen honden en katten geen paracetamol bij pijn?

De meeste mensen hebben het in huis, paracetamol. Een pijnstiller die snel werkt en weinig bijwerkingen heeft. Dat is ook de reden dat mensen hun hond of kat paracetamol geven bij pijn. In de veronderstelling dat een pijnstiller bij dieren net zo goed werkt als bij mensen. En dat is niet het geval. Bij honden en katten kunnen vergiftigingsverschijnselen optreden en dit kan in het ergste geval tot de dood leiden. Bij inname van paracetamol moet het dier dit zo snel mogelijk uitbraken. De dierenarts kan de maag spoelen en eventueel Norit geven. Zodat de schadelijke stoffen het lichaam snel verlaten.

Wat doet paracetamol in het menselijk lichaam?

Paracetamol is een bekende pijnstiller. Het wordt veel gebruikt bij acute pijn zoals: kiespijn, menstruatiepijn, rugpijn, hoofdpijn, keelpijn, oorpijn, spierpijn en gewrichtspijn. Het helpt bij alle soorten pijn overal in het lichaam. Daarnaast is het ook koortsverlagend. Paracetamol werkt snel en heeft weinig bijwerkingen.

De werking van paracetamol

Pijnprikkels worden via de zenuwbanen doorgegeven aan de hersenen. De werkzame stoffen in paracetamol verstoren dit proces waardoor de pijn tijdelijk afneemt. De oorzaak wordt daarmee niet weggenomen.

Waarom geven mensen paracetamol aan hun huisdieren?

Vaak wordt gedacht dat wat bij mensen helpt ook bij dieren kan helpen. Maar het lichaam van een dier werkt anders dan het menselijk lichaam. Bij dieren kan zelfs een lage dosering al schadelijk zijn. Voor een kat is paracetamol zelfs nog schadelijker dan voor een hond.

Overdosering bij katten

Paracetamol kan in een zeer lage dosering al vergiftigingsverschijnselen veroorzaken bij een kat. Vergiftiging treedt op bij inname van 10 mg/kg. Voor een kat van vijf kilo is dat één tiende deel van een tablet van 500 mg. Bij 75 mg/kg kan de afloop dodelijk zijn.

Overdosering bij honden

Bij honden is het verloop iets gunstiger dan bij katten. Vergiftigingsverschijnselen ontstaan bij inname vanaf 100-150 mg/kg. Bij inname van 250 mg/kg kan de afloop dodelijk zijn. Maar de klachten kunnen per hond verschillend zijn. In sommige gevallen worden weleens zeer lage doseringen toegediend. Deze werken bij een hond maar heel kort waardoor het beter is om een pijnbestrijder te geven die door de dierenarts is voorgeschreven.

Waarom is paracetamol schadelijk voor honden en katten?

Bij mensen kan de lever paracetamol omzetten in een werkzame stof. De lever van een hond of kat kan paracetamol niet omzetten en afbreken. Afvalproducten verlaten het lichaam niet via de urine en ontlasting. Er blijft een te hoge hoeveelheid achter waardoor levercellen en rode bloedcellen worden afgebroken. Een tekort aan rode bloedcellen veroorzaakt ernstige bloedarmoede. Organen krijgen niet voldoende zuurstof meer en dat kan fataal aflopen.

De symptomen van paracetamolvergiftiging bij honden en katten

De symptomen van een vergiftiging zijn bij honden en katten hetzelfde. Binnen vier tot tweeënzeventig uur krijgen ze last van:

• Een snelle ademhaling, benauwdheid
• Blauwe slijmvliezen door onvoldoende zuurstof in het bloed. Het bloed wordt paars in plaats van rood.
• Sloomheid, niet stevig op de poten kunnen staan
• Zwakte
• Onderkoeling
• Braken
• Verminderde eetlust
• Bruingekleurde urine
• Een opgezwollen kop en poten
• Geelgekleurde slijmvliezen (geelzucht)

In een korte tijd ontstaat er onherstelbare schade aan de nieren en de lever. De rode bloedcellen beschadigen waardoor er te weinig zuurstof in de organen komt.

De behandeling kort na de inname

Als de behandeling kort na de inname kan beginnen is de kans op een fatale afloop minder groot. Probeer zo snel mogelijk contact op te nemen met een dierenarts. In eerste instantie zal de dierenarts iets geven om het braken op te wekken. Dat heeft alleen de eerste uren na inname zin daarna is de giftige stof opgenomen in het bloed. Probeer het braken niet zelf op te wekken door zout te geven. De schade wordt dan alleen maar groter. Zout wordt snel in het bloed opgenomen. Zodra dit bloed in de hersenen komt onttrekt het vocht hieruit. Dat kan leiden tot hersenbloedingen.

Het toedienen van Norit

Daarnaast krijgt de hond of kat Norit (actieve kool) toegediend. Reken twee gram Norit per kilo lichaamsgewicht. Het dier moet vier tot zes keer per dag, twee tot drie dagen lang Norit innemen. Norit bindt chemisch met paracetamol. Het voorkomt de opname van paracetamol in het maagdarmkanaal.

Het spoelen van de maag

Het spoelen van de maag kan onder narcose plaats vinden. De luchtweg wordt vrijgemaakt en er kan extra zuurstof worden toegediend.

Aanvullende maatregelen

Als de behandeling pas na vier uur plaats vindt of als het dier vergiftingsverschijnselen vertoont, dan moeten er aanvullende maatregelen genomen worden. De hond of kat wordt opgenomen en krijgt een tegenstof toegediend. Acetylcysteine (bisolvon, fluimucil) is een tegengif dat bindt met paracetamol. Het zorgt voor een betere bloedtoevoer naar de lever en voorkomt een tekort aan zuurstof in het bloed.

Giftige stoffen uit het lichaam verwijderen

Door het aansluiten van een infuus kan de giftige stof uit het lichaam worden gespoeld. Het vochtgehalte blijft op peil en de doorbloeding van de organen verbetert. Er wordt zuurstof toegediend als er te weinig in het bloed zit. Bij ernstige bloedarmoede is een bloedtransfusie noodzakelijk. Het dier krijgt daarnaast nog extra medicatie.

Het herstel van de lever

Honden en katten kunnen helemaal genezen na een paracetamolvergiftiging. De lever heeft wel drie weken nodig om te herstellen. In deze weken krijgt het dier nog extra medicatie. Helaas overlijden er nog te veel dieren doordat de behandeling te laat werd gestart.