IJsberen: gevaarlijk of niet?

IJsberen zijn prachtige dieren. Ze zien er lief uit met hun mooie dikke vacht. Toch zijn ijsberen behoorlijk gevaarlijk voor mensen. Ze kunnen mensen namelijk als hun prooi beschouwen en omdat ijsberen de grootste landroofdieren ter wereld zijn, heeft een mens geen schijn van kans bij een aanval van een ijsbeer.

Algemeen

De ijsbeer is een zeer grote beer. Hij wordt ongeveer 2,8 meter lang en kunnen wel 800 kilo wegen. IJsberen hebben een zwarte huid, die goed te zien is op de neus en de lippen. De haren van ijsberen zijn niet wit, maar doorzichtig en hol. Meestal is de kleur van de ijsbeer witgeel of grijsachtig. Mannelijke ijsberen zijn duidelijk te onderscheiden van vrouwelijke ijsberen, omdat de mannelijke ijsberen veel groter en zwaarder zijn en een grotere neus hebben. IJsberen houden warmte vast door een dikke onderhuidse vetlaag. Ze leven meestal alleen en zijn zowel overdag als 's nachts actief. Ze zijn ook actief in de winter, maar de drachtige vrouwtjes houden in de winter een winterslaap. IJsberen worden gemiddeld tussen de 15 en 18 jaar oud, maar de oudste ijsbeer in het wild was 32 jaar oud.

Leefgebied

IJsberen komen in het wild alleen voor in de Noordpoolgebieden. Ze leven vooral in de buurt van het vaste land, bij het zogenaamde pakijs. Vaak volgen ze de ijsgrens, omdat de zeehonden zich op het ijs bevinden. In de zomer smelt veel ijs en dan kan het weleens gebeurden dat een ijsbeer zich naar het vaste land verplaatst. Over de hele wereld zijn ongeveer 22000 ijsberen. In Spitsbergen leven erg veel ijsberen, zo'n 5000. Daar is de kans dus groot om een ijsbeer tegen te komen. De meeste ijsberen leven in het oosten en noorden van Spitsbergen.

Gevaarlijk

Normaal gesproken leeft de ijsbeer van zeehonden en baardrobben. Ook zwakke walvissen en azen van bijvoorbeeld rendieren worden door ijsberen gegeten. Toch gebeurt het soms dat een ijsbeer een mens aanvalt. Ijsberen zijn één van de enige diersoorten die mensen als prooi beschouwen.

Veel mensen denken dat ijsberen knuffeldieren zijn, omdat ze er zo schattig uit zien. Dit is helaas niet het geval. Wanneer je te dicht in de buurt komt, of een ijsbeer is wanhopig op zoek naar voedsel, is de kans groot dat de ijsbeer je zal doden. Sommige mensen zijn zelfs van mening dat iedereen die in Spitsbergen de natuur in gaat, een geweer bij zich moet dragen. Hiermee kunnen ze een schot afvuren om de beer af te schrikken. De beer doodschieten mag alleen als je echt in gevaar bent. Dit gebeurt in Spitsbergen maar zo'n drie keer per jaar. Vaak zullen ijsberen niets doen wanneer je ze tegenkomt, maar wanneer ze aan willen vallen, heb je een probleem. Omdat ze zo groot, zwaar en snel zijn is het onmogelijk om van een ijsbeer te winnen. In de zomer als het ijs smelt, komen sommige ijsberen naar het vaste land. Dan zijn ze meestal het gevaarlijkst, omdat er dan weinig voedsel voor ze te vinden is. Ze zoeken dan op het vaste land naar voedselresten en vallen ook vaak mensen aan. Ook een moederbeer met een jonge beer is erg gevaarlijk. Ze zal proberen om haar jong te beschermen en wacht niets af, maar valt snel aan.

Wanneer je naar Spitsbergen gaat en daar de natuur in gaat, is het de bedoeling dat je een geweer mee neemt. Het is aan te raden om dit ook daadwerkelijk te doen. Een Nederlandse onderzoeker was van mening dat dit niet hoefde, en kwam ernstig gewond terug omdat hij was aangevallen door een ijsbeer. Het geweer is in eerste instantie niet bedoelt om een ijsbeer dood te schieten, maar wel om een waarschuwingsschot te vuren zodat hij weg gaat. Het is ook belangrijk om niet door de natuur te sluipen, maar veel geluid te maken. Hierdoor horen ijsberen dat er mensen zijn en hebben ze de kans om weg te gaan.