Voeding voor legkippen, wat is goede voeding voor legkippen?
Kippen die dagelijks eieren leggen hebben voldoende voedingsstoffen nodig om dit voor elkaar te krijgen. Een tekort aan voedingsstoffen kan namelijk leiden tot een verminderde leg of ziektes bij de kippen. Legkorrels of legmeel bevatten voldoende voedingsstoffen voor legkippen. Aanvullende voeding is vaak niet nodig, alleen om het scharrelgedrag te bevorderen. Als kippen geen legkorrels krijgen, dan is een gevarieerde voeding van granen, zaden, groenvoer, groente, fruit, vlees en kippengrit essentieel. Kippen die vrij rondlopen kunnen naar behoefte scharrelen en zo toch voldoende voedingsstoffen binnen krijgen.
Voeding legkippen
Kippen die eieren leggen verbruiken veel energie. Daarnaast zijn er voor de productie van eieren ook voldoende voedingstoffen nodig voor de kip. Eieren bevatten veel eiwitten en calcium, deze voedingsstoffen moeten dan ook voldoende aanwezig zijn voor kippen die aan de leg zijn. Kippen die te weinig calcium binnenkrijgen zullen calcium uit hun skelet gaan gebruiken, wat nare gevolgen kan hebben voor de kip. Kippen die te weinig eiwitten krijgen kunnen minder of helemaal geen eieren gaan leggen.
Legkorrel of legmeel
De samenstelling van legmeel of legkorrels is helemaal afgestemd op de behoefte van een leggende kip. Van legmeel of legkorrels gaan kippen niet meer eieren leggen, maar het voorziet kippen die eieren leggen in de nodige voedingsstoffen. Men kan kiezen tussen legmeel en legkorrels. Qua samenstelling maakt het niet zoveel verschil. Legmeel wordt sneller gemorst waardoor het vervuild raakt. Gemorste voeding kan ongedierte aantrekken. Legkorrels zijn makkelijker te eten, wat als nadeel kan hebben dat de kippen het te snel op hebben en zich gaan vervelen. Kippen besteden van nature namelijk graag hun tijd aan scharrelen. Het vervelen kan men tegengaan door het bijvoeren met granen en groenvoer. Door bijvoorbeeld groente hoog op te hangen moeten kippen meer moeite moeten doen om het te pakken te krijgen.
Samenstelling legmeel of legkorrels
Kippen eten van nature veel granen en groenvoer. Dit zijn dan ook de belangrijkste ingrediënten van legmeel of legkorrels. Vaak bevatten ze mais, tarwe en soja. Naast deze granen bevatten legkorrels vaak luzerne, een plant die vanwege het hoge eiwitgehalte veel als veevoer gebruikt worden. Om aan de voedingsbehoefte van leggende kippen te voldoen worden er vitaminen, mineralen en eiwitten aan het voer toegevoegd. Aan legkorrels worden plantaardige oliën toegevoegd om de bestanddelen te kunnen persen tot een korrel.
Voeding naast legkorrel
Voor leggende kippen heeft een legkorrel voldoende voedingsstoffen, waardoor bijvoeding niet noodzakelijk is. Er kunnen echter redenen zijn om leggende kippen toch wat anders te geven. Zo kan het zijn dat de kippen de legkorrels of legmeel niet lekker vinden en niet opeten. Ook kan er wat extra's gegeven worden om het natuurlijke scharrelgedrag van de kippen in stand te houden. Ook kan men ervoor kiezen om extra voeding gegeven worden omdat er simpelweg resten groente, fruit of ander eten over zijn. Tenslotte zullen scharrelende kippen naast de legkorrels ook zelf voer zoeken tijdens het scharrelen en zo verschillende andere voeding tot zich nemen.
Granen
Granen zijn als snoep voor kippen en ze zullen hier dan ook graag van eten. Het geven van te veel granen kan dan ook leiden tot te dikke kippen. Kippen die te dik zijn zullen juist minder goed eieren kunnen leggen. Omdat granen alleen onvoldoende eiwitten en calcium bevatten voor leggende kippen, is het geen goede basis voor de kip. Het kan wel als bijvoeding gegeven worden om het scharrelen te bevorderen. Het geven van mais kan de kleur van de dooier beïnvloeden, waardoor de eieren er smakelijker uit kunnen zien. Mais heeft echter geen invloed op de voedingswaarde van het ei.
Groenvoer
Scharrelende kippen zoeken vaak zelf het groenvoer. Kippen in de ren kun je groenvoer geven. Planten die veel calcium en eiwitten bevatten en daardoor goed zijn voor leggende kippen zijn vogelmuur, gras, klaver, hennep en brandnetelzaad.
Groente en fruit
Groente en fruit kunnen goed naast de gewone legkorrel gegeven worden. Vooral als je merkt dat kippen te weinig calcium binnen krijgen door bijvoorbeeld zwakke eierschalen. Calciumrijke groentesoorten kunnen de eierschalen in dit geval verstevigen. Calciumrijke groenten zijn bijvoorbeeld boerenkool, broccoli en spinazie. Geef liever geen groente met een sterke smaak, zoals uien, prei en knoflook. Deze kunnen namelijk een bijsmaak aan de eieren veroorzaken. Ook citrusvruchten kunnen een slechte invloed geven op de leg.
Kippengrit en maagkiezel
Zorg dat legkippen altijd de beschikking hebben over maagkiezel en kippengrit. Maagkiezel zijn steentjes die helpen bij het verteren van het voedsel. Kippen zoeken de steentjes meestal zelf in de natuur, maar als kippen onvoldoende ruimte hebben om deze zelf te zoeken, dan moeten ze gegeven worden. Kippengrit is een calciumbron voor kippen. Hoewel legkorrel in principe voldoende calcium bevat, is het gewenst om kippengrit beschikbaar te hebben, zodat de kip indien nodig zelf het calcium kan aanvullen.
Vlees en zuivel
Vlees en zuivel worden wel eens aangeraden als goede eiwitbron voor legkippen. Zuivel bevat echter te weinig eiwit om aan de behoefte van leggende kippen te voldoen. Vlees is een betere eiwitbron. Kippen zijn omnivoren en kunnen daarom ook gewoon vlees verteren. In de natuur eten kippen vaak insecten voor de nodige eiwitten. Het bijvoeren met insecten zullen ze dan ook erg waarderen. Maar ook andere ongezouten vleessoorten kunnen worden gegeven. Pas wel op met het geven van gekruid of gezouten vlees, dit is niet goed voor de kippen. Ook het geven van eieren is niet altijd wenselijk. Kippen die aan de smaak van eieren gewend raken kunnen namelijk hun
eigen eieren kapot gaan prikken
Voeding voor legkippen zonder legkorrels of legmeel
Als kippen om een of andere reden geen legkorrels of legmeel krijgen, bijvoorbeeld omdat de kippen het niet willen eten of omdat je het liever niet wil voeren, moet je zorgen voor een uitgebalanceerd dieet voor je kippen. Kippen die scharrelen zoeken zelf een gevarieerde voeding bij elkaar. Als er voldoende ruimte en voldoende planten aanwezig zijn, zullen de kippen zich meestal van de nodige voedingsstoffen kunnen voorzien. Kippen die minder scharrelen moeten wel bijgevoerd worden. Als ze geen legkorrels krijgen, zal die bijvoeding bestaan uit granen, zaden, groenvoer, groente, fruit, kippengrit, maagkiezel en eventueel keukenafval en insecten. Hierbij moet met vooral opletten dat de kippen voldoende calcium en eiwitten binnenkrijgen. Kippen die helemaal niet scharrelen kunnen toch beter legkorrels eten, omdat het zeer lastig is om zelf een evenwichtige voeding samen te stellen.
Goede en slechte voeding voor legkippen
In de onderstaande tabellen vind je voeding die legkippen met en zonder legkorrels nodig hebben.
Voeding voor legkippen die legkorrels of legmeel krijgen
Voeding | Hoeveelheid | Opmerkingen |
Legkorrel | Minimaal 75% | Aanvullen met granenmix, groenvoer en kippengrit, om het natuurlijke scharrelgedrag in stand te houden. |
Legmeel | 75% tot 100% | Het duurt langer voordat kippen legmeel op hebben waardoor bijvoeding om het scharrelen te bevorderen niet noodzakelijk is. |
Granen- en zadenmix | Maximaal 25% | Granen- en zadenmixen bevatten onvoldoende voedingsstoffen. Kippen worden er snel te dik van. |
Groenvoer, groente en fruit | Naar wens, ongeveer 10% | Groenvoer is voor kippen die legkorrels krijgen niet essentieel, maar het bevat wel veel voedingsstoffen en bevordert het natuurlijke scharrelgedrag. |
Keukenafval | Beperkt, niet noodzakelijk | Keukenafval kan in beperkte hoeveelheid worden gegeven voor variatie in de voeding. Voor de voedingsbehoefte is het echter niet noodzakelijk. |
Kippengrit | Onbeperkt | Kippengrit is een goede calciumbron en voorkomt calciumtekorten. |
Maagkiezel | Onbeperkt | Alleen nodig voor kippen die onvoldoende scharrelmogelijkheden hebben. Maagkiezel is essentieel voor de vertering van het voedsel. |
Vlees, vis, insecten en zuivel | Niet nodig | De legkorrel of het legmeel bevat voldoende eiwitten. |
Vitaminen en mineralen | Niet nodig | De legkorrel of het legmeel bevat voldoende vitaminen en mineralen. |
Voeding voor legkippen die geen legkorrels of legmeel krijgen
Voeding | Hoeveelheid | Opmerkingen |
Granen- en zadenmix | Ongeveer 50% | Voor kippen die geen legkorrels krijgen zijn granen de belangrijkste energieleverancier. Zorg voor een veelzijdige granenmix met veel verschillende soorten granen en zaden. Geef voldoende tarwe en haver en niet te veel mais, omdat mais te veel vet en te weinig eiwitten bevat. |
Groenvoer, groente en fruit | 25% tot 40% | Groenvoer moet een goede aanvulling zijn voor vitaminen en mineralen. Zorg voor veel afwisseling in groenvoer. Vul dit aan met calciumrijke soorten als vogelmuur, gras, klaver, hennep, brandnetelzaad, boerenkool en spinazie. |
Keukenafval | Beperkt | Keukenafval kan in beperkte hoeveelheid worden gegeven voor variatie in de voeding. Voorkom een te eenzijdige voeding door het geven van bijvoorbeeld grote porties overgebleven rijst of brood. |
Kippengrit | Onbeperkt | Kippengrit is een goede calciumbron en voorkomt calciumtekorten. Kippengrit is onmisbaar voor kippen die geen legkorrel krijgen. |
Maagkiezel | Onbeperkt | Alleen nodig voor kippen die onvoldoende scharrelmogelijkheden hebben. Maagkiezel is essentieel voor de vertering van het voedsel. |
Vlees, vis, insecten en zuivel | Ongeveer 15% | Vlees, vis, insecten en zuivel zijn extra eiwitbronnen. Uit alleen granen en groenvoer halen kippen vaak te weinig eiwitten. Zuivel is ook een bron voor calcium. |
Vitaminen en mineralen | Naar behoefte | Extra vitaminen kunnen gegeven worden in de winterperiode of als kippen verzwakt zijn. Kippen hebben met name vitamine A,D en E nodig. Vitamine B en C zit vaak al voldoende in granen en groenvoer. |