Mensapen: gorilla, chimpansee en orang-oetan

Mensapen zijn de apen die het dichtste qua ontwikkeling bij de mens staan. In vergelijking met de mens hebben ze zeer lange armen en tamelijk korte benen. De hersenen van de mensapen zijn zeer goed ontwikkeld. De mensapenfamilie telt drie verschillende soorten, de chimpansee, de orang-oetan en de gorilla.

Orang-oetan

Uiterlijk

De orang-oetan kan zo'n 150 centimeter lang worden en 80 kilo zwaar. Van de mensapen komen ze qua grote dus het dichtste in de buurt van de mens. Het is een oerwoudbewoner die leeft in Borneo en Noord-Sumatra. Borneo hoort voor een deel bij Maleisië en voor een deel bij Indonesië. De orang-oetan heeft een zeer wilde vacht en roodbruine haren. De handen en voeten van deze aap zijn ongeveer gelijk gevormd. De mannetjes orang-oetans hebben vetkwabben op de wangen en hebben een grote keelzak. Bij de vrouwtjes is deze keelzak wel aanwezig maar duidelijk een stuk kleiner. Vaak zul je zien dat de vetkwabben op de wangen bij deze apen steeds groter worden naarmate ze ouder worden, het mannetje met de grootste wangplaten zal in de meeste gevallen de leider van de groep zijn.

Vergelijking met de mens

De naam orang-oetang is Maleis voor bosmens. Deze aap is inderdaad gelijkend qua karakter op een mens, dit is vooral bij jonge dieren het geval. Het geluid dat orang-oetans maken lijkt absoluut niet op het praten van mensen. Ze communiceren met een soort luid gebrul dat in de keelzakken versterkt wordt.

Leven

Orang-oetans leven het grootste deel van de tijd boven in bomen waar ze ook hun slaapplaatsen bouwen. Deze apen kunnen niet springen tussen verschillende bomen maar ze trekken takken naar zich toe door middel van hun krachtige armen, op deze manier slingeren ze van boom tot boom. Een orang-oetan heeft een zeer gevarieerd menu. Hij eet: zaden, vruchten, twijgen, bladeren, insecten en vogeleieren. De orang-oetan is in de meeste gevallen niet gevaarlijk voor de mens zolang de mens op veilige afstand blijft. De aap zal alleen boos reageren wanneer hij zich bedreigd voelt of wanneer hij erge pijn heeft.

Door het kappen van het regenwoud en andere menselijke activiteiten is de orang-oetan een bedreigde diersoort. De kleintjes worden soms weggehaald bij de moeders om op te treden en om op de foto te gaan met toeristen. Gelukkig doet men steeds meer zijn best om deze diersoort te redden. Er worden bijvoorbeeld hele programma's opgezet om orang-oetanbaby weesjes te redden, ze worden dan in een groot verblijf door mensen en pleegorang-oetans verzorgd tot ze oud genoeg zijn om zich in hun eentje te kunnen redden in de natuur.

Chimpansee

Uiterlijk

Een chimpansee is een vrij kleine mensaap, hij wordt gemiddeld 110 centimeter groot en weegt 40-60 kilogram. Een chimpansee heeft zeer lange armen die maar liefst 2,5 meter lang zijn wanneer ze uitgestrekt worden. Een chimpansee heeft lange zwarte haren over bijna het hele lichaam. Zijn gezicht is bijna naakt en roze.

Leven

De chimpansee wordt als de intelligentste mensaap gezien. Het is een dier dat in de bomen leeft maar ook op de grond. Ze leven in groepen van tientallen dieren zonder een echte leider. Er is vaak wel een soort rangorde, vaak staat de oudste dame bovenaan.
Chimpansees zijn uitermate handige en slimme dieren. Ze maken bij vrijwel al hun handelingen gebruik van alle vier de ledematen.

Soorten

Als gevolg van een zeer uitgebreid verspreidingsgebied van de chimpansee zijn er een aantal verschillende lokale soorten ontstaan. De verschillende ondersoorten hebben ook verschillende benamingen gekregen. Een van deze soorten is de bonobo, ook wel de dwergchimpansee genoemd. Dit dier komt enkel voor langs de linkeroever van een rivier in Congo. De bonobo is iets kleiner en half zo zwaar als de gewone chimpansee. Een duidelijk verschil is dat bij de bonobo twee tenen met elkaar zijn verbonden door een huidlapje.

Gorilla

Uiterlijk

De haarkleur van een gorilla is zwart of bruingrijs, de haren op zijn lichaam zijn zeer kort. Mannetjes en vrouwtjes worden steeds grijzer hoe ouder ze worden. De vrouwtjes worden in de meeste gevallen ongeveer 150 centimeter groot en wegen maximaal 140 kilo. De mannetjes kunnen wel 230 centimeter groot worden en meer dan 300 kilo wegen.

Leven

De gorilla's leven in de tropische regenwouden van Afrika. Ze lopen op hun platte voetzolen en de knokkels van hun handen. Het grootste deel van de tijd zitten ze op de grond, alleen de zeer jonge gorilla's klimmen veel in bomen. Een groot verschil met de andere twee soorten mensapen is dat gorilla's nauwelijks gebruik maken van gereedschappen, ze doen vrijwel alles met hun handen en voeten en zullen niet gauw een stokje gebruiken om ergens mee te prutsen. Gorilla's leven in grote en sociale groepen met een mannetje als leider aan het hoofd. Gorilla's zijn zeer rustige dieren zolang ze niet uitgedaagd worden. Zodra ze de tegenstander gaan aanvallen is de kans groot dat deze het verliest, gorilla's hebben een zeer hoge kracht. Slapen doen de gorilla's wel laag in de bomen. Ze gaan nooit te hoog omdat de kans bestaat dat de takken doorbreken wanneer ze erop liggen met hun 300 kilo.

Soorten
De gorilla die bij de meeste mensen bekend is is de laaglandgorilla. Er bestaat echter nog een tweede gorillasoort. Dit is de berggorilla. Deze berggorilla leeft in de vulkanische gebieden van de Virugna en de Kahusi op een hoogte van 2700 tot 3600 meter! De berggorilla is een zeer bedreigde diersoort, in 2012 leefden er naar schatting nog maar 823 bergorilla's in het wild. Een zeer raar ding met de berggorilla's is dat ze soms stenen eten. Dit doen ze om ervoor te zorgen dat ze genoeg mineralen binnenkrijgen.