Voeding bij paarden: ruwvoer
De hoeveelheid ruwvoer die een paard nodig heeft, verschilt per paard. Dit is afhankelijk van hoe energierijk (VEP) het ruwvoer is, hoeveel het paard weegt, of hij op het moment het juiste gewicht heeft en of het paard gemakkelijk te dik of te mager wordt. Maar toch zijn er wel wat richtlijnen te geven over de hoeveelheid ruwvoer die een paard moet hebben.
Bij paarden bestaat de
voeding over het algemeen uit twee delen, ruwvoer en krachtvoer. In dit artikel wordt uitgelegd hoe de hoeveelheid ruwvoer berekend moet worden voor een paard. Hierbij is het lichaamsgewicht (lw) van het paard van belang en het droge stof (ds) gehalte van het ruwvoer om te kunnen beginnen met rekenen. Meestal wordt er met ruwvoer hooi of voordroog bedoeld. Maar luzerne, bietenpulp en graszaadhooi vallen er ook onder. Bij deze drie producten moet wel opgelet worden dat ze een scheve calcium fosfor verhouding hebben. Ook producten als Pavo Daily Plus, Marstall Wiesen-Fasern of Subli RuwvoerMix vallen onder de categorie ruwvoer.
Droge stof gehalte
Het aantal kg droge stof ruwvoer is het gewicht van het ruwvoer als al het vocht eruit verdampt is (dit wordt in een laboratorium gemeten).
- Hooi heeft een ds-gehalte van ongeveer 83% en om van een aantal kg ds ruwvoer naar kg hooi te gaan, moet het daarom keer 1.2 (dus 5kg ds ruwvoer *1.2 = 6kg hooi).
- Voordroog heeft een ds-gehalte van ongeveer 65% en moet dus keer 1.5 (dus 5kg ds ruwvoer *1.5 = 7.5kg voordroog).
- Kuil, ook wel natte kuil of koeienkuil genoemd, heeft een ds-gehalte van tussen de 30-50% en is eigenlijk niet geschikt voor paarden, maar als het toch gevoerd wordt moet het keer 2-3, afhankelijk van of het 50% ds is, dan keer 2, of 30% ds is, dan keer 3 (dus 5kg ds ruwvoer *2 of 3 = 10 tot 15kg kuil).
- Gras heeft een ds-gehalte van ongeveer 16% (afhankelijk van het weer en het groeistadium). Dit betekent dat het paard dan 32kg gras moet eten om 5kg ds ruwvoer binnen te krijgen.
Na deze intermezzo voor de term droge stof, is nu de hoeveelheid ruwvoer aan de beurt. Bij de voorbeeldberekeningen wordt een paard van 500kg gebruikt. Dit is een sportpaard van 1.50-1.60 of een zwaarder type paard (Fjord, Haflinger, Tinker) van 1.40-1.50. Ook voor paarden geldt dat het beter is om het dier te wegen, maar anders is inschatten via een meetlint een goed alternatief. Met de hoeveelheid ruwvoer berekenen (en ontwormen) is het belangrijk om altijd naar boven af te ronden.
Paarden met (neiging tot) overgewicht
De absolute minimale hoeveelheid ruwvoer die een paard moet krijgen is 1% lw aan ds ruwvoer. Bij een paard van 500kg is dit 6kg hooi of 7.5kg voordroog. Indien het paard geen krachtvoer krijgt maar nog steeds te zwaar is (en niet afvalt), dan kan er tot deze hoeveelheid teruggegaan worden. Om de spijsverteringsstelsel van het paard op orde te houden, moet een paard minimaal deze hoeveelheid aan ruwvoer eten. Als het paard van 6kg hooi nog steeds te dik wordt, dan kan overgeschakeld worden naar graszaadhooi. Hier is de voedingswaarde lager van, of kan maximaal een derde vervangen worden door haverstro (hoewel graszaadhooi zeker de voorkeur heeft). Koolzaadstro mag
nooit gebruikt worden om te voeren. Dit kan ernstige verstoppingen veroorzaken).
Paarden met een gezond gewicht
De geadviseerde minimale hoeveelheid ruwvoer voor een paard is 1.5% lw ds ruwvoer. Dus 9kg hooi of 13.5kg voordroog. Hierdoor heeft het paard langer wat te doen, dit is goed voor zijn algemene gezondheid en welzijn. Als er de keuze is tussen 9kg graszaadhooi of 6kg gewoon hooi, dan heeft 9kg graszaadhooi de voorkeur (graszaadhooi bevat gemmiddeld 411 VEP (voedereenheid paard), gewoon hooi bevat gemiddeld 642 VEP. Dus 1.5x zoveel). De meeste paarden zullen niet te dik worden van 1.5% lw ds ruwvoer in hooi of voordroog, mits er geen grote hoeveelheden krachtvoer naast gevoerd worden. Er zullen er echter wel een heel aantal bij zijn die er niet genoeg aan hebben
Paarden met (neiging tot) ondergewicht
Meer ruwvoer is over het algemeen beter. Met 2% lw ds ruwvoer blijven een hoop paarden mooi mee op gewicht. Ze krijgen dan 12kg hooi of 15kg voordroog. Maar er zijn ook paarden die daar nog niet voldoende aan hebben. Dan kan de hoeveelheid ruwvoer verder omhoog gevoerd worden, naar 3% lw ds ruwvoer of zelfs onbeperkt. Eigenlijk wordt het voeren van krachtvoer pas nodig als het paard bij 3% of onbeperkt ruwvoer nog niet voldoende energie uit het voer kan halen en dus afvalt. In dat geval zal er meer energie bijgevoerd moeten worden. Dit kan door middel van krachtvoer of olie.
Conclusie
Bij de meeste paarden moet er tussen de 1.5 en 2% lw aan ds ruwvoer gevoerd worden. De minimale hoeveelheid is 1% lw aan ds ruwvoer en er is geen maximum aan ruwvoer, maar de meeste paarden eten niet meer dan zo'n 3% lw aan ds ruwvoer. Ruwvoer gaat voor krachtvoer, het houdt het spijsverteringsstelsel van het paard gezond.