Nijlpaard, een agressieve vegetariër

De Latijnse naam van het nijlpaard is Hippopotamus amphibious. Een nijlpaard leeft overdag uitsluitend in het water. Hij komt alleen met zijn ogen en oren boven water. Als je ze op deze manier ziet en je ogen toeknijpt dan lijken ze met hun enigszins op een paard. Wanneer ze echter uit het water komen zien ze er totaal anders uit. Een nijlpaard komt overdag niet uit het water, of dat is zeer zeldzaam. Het is vrijwel altijd te heet in Afrika om overdag uit het water te gaan. Daar kan de huid van een nijlpaard niet tegen. Let op! Dit artikel is geschreven vanuit de persoonlijke visie van de auteur en bevat mogelijk informatie die niet wetenschappelijk onderbouwd is en/of aansluit bij de algemene zienswijze.

Inhoud;

• Nijlpaardpad
• Gevaar om te varen bij nijlpaarden
• Eetpatroon nijlpaard
• De geopende nijlpaardbek
• Overdag op het land
• Nijlpaarden en nakomelingen
• Sociaal leven van nijlpaarden
• Vechten van nijlpaarden
• Bootsafari en nijlpaarden

Nijlpaardpad

In waterrijke gebieden van Afrika vind je nijlpaarden. Ze leven voornamelijk in rivieren. In de Okavango, de grootste inlandse rivierdelta, in Botswana, kun je veel nijlpaarden vinden. Ze struinen door het met leliën en riet begroeide water en nemen telkens dezelfde route. Hierdoor ontstaan er paden tussen het riet en de waterlelies die de lokale bevolking gebruikt om mee in bootjes te varen. Tegenwoordig zijn dat speedboten maar vroeger waren tot mokoro´s, boten van uitgeholde boomstammen.

Gevaar om te varen bij nijlpaarden

Een mokoro is voor een nijlpaard een bedreiging, net als een speedboot. Nijlpaarden hebben bewezen door het metaal van een boot heen te kunnen bijten. Het hout – of tegenwoordig plastic- van een mokoro is al helemaal geen probleem voor een nijlpaard. Deze vegetarische dieren gaan tot het uiterste om hun familie te beschermen. Ze bijten zelfs elkaar dood. Nijlpaarden zijn aldus een grote bedreiging. Mensen die in een mokoro varen zullen altijd slechts in ondiepe wateren gaan aangezien nijlpaarden daar niet komen. Met een speedboot kun je met grote snelheid langs een nijlpaard of hippo varen. Het gebrom van de motor ziet het nijlpaard als een ernstige concurrent maar doordat de boot er snel vandoor gaat, lijkt het voor het nijlpaard zo dat hij heeft gewonnen.

Eetpatroon nijlpaard

Een nijlpaard is een vegetariër. Hij eet overdag vrij weinig. Soms duikt hij onder water om op de bodem van een rivier te lopen en daar planten te grazen. Het meeste eet een nijlpaard in de nacht. Dan komt hij uit het water. Ze kunnen ´s nachts zo´n zeven kilometer over het land struinen op zoek naar gras en riet om op te eten. Ze kunnen makkelijk acht uur aan land zijn in de nacht. Als je geluk hebt zie je ze soms bij schemering uit het water komen. In de gebieden waar hij woont is het vaak rond 19.00 donker. Dan begint hij te eten. Als je grote pech hebt dan kom je ´s avonds een nijlpaard tegen als deze aan het grazen is. Een nijlpaard zal als hij je ziet zo snel mogelijk naar het water terug rennen; daar voelt hij zich veiliger. Nu is het echter zo dat een nijlpaard de kortste weg neemt; hij rent alles omver wat er in zijn weg komt. Op deze manier zorgt het nijlpaard van alle dieren voor voor het grootste aantal dodelijke ongelukken in Afrika.

De geopende nijlpaardbek

Een nijlpaard heeft vervaarlijk uitziende tanden maar deze gebruikt hij niet om te eten. De tanden zijn uitsluitend in gebruik bij onderlinge vechtpartijen en ter afschrikking van andere dieren. Nijlpaarden zijn in staat om met hun flink gespierde lippen het gras af te bijten. Wanneer een nijlpaard zijn open bek laat zien aan mensen of andere indringers, dan bedoelt hij eigenlijk: ´Wegwezen, jij!´. Aan de andere kant komt het ook wel eens voor dat nijlpaarden gewoon gapen om wat wind te vangen en af te koelen. Als een nijlpaard zich aangevallen voelt, bijvoorbeeld omdat een safari-auto in de buurt staat of er mensen in een bootje dichtbij hem zijn, dan zal hij soms zijn bek wijd openen om de mensen weg te jagen. Hij probeert andere dieren, zoals mensen te imponeren met zijn grote bek. Dat kan voor fotografen mooie plaatjes opleveren.

Overdag op het land

Heel soms zal een nijlpaard overdag toch uit het water komen. Dat gebeurt alleen als het erg rustig is en hij geen andere dieren om zich heen bemerkt. Wanneer een safari-auto een nijlpaard overdag benadert terwijl deze half uit het water staat, dan zal het nijlpaard weer terug in het water gaan. Vooral wanneer het bewolkt is of op de schaarse tijdstippen dat het regent in Afrika komt het nijlpaard uit het water. Voor het nijlpaard is het te gevaarlijk om overdag als de zon vol schijnt uit het water te zijn. Dan kan zijn huid uitdrogen en openbarsten.

Nijlpaarden en nakomelingen

Nijlpaardmoeders zorgen goed voor hun kinderen. Ze stellen zich beschermend op en de aanval is de beste verdediging. Een moedernijlpaard kan agressief reageren op safaritoeristen die met een boot te dichtbij komen. In principe is een nijlpaard sterk genoeg om een boot waarin 12 passagiers vervoerd worden om te gooien. Dat wil je niet meemaken. Een goede safarikapitein zal altijd zorgen op gepaste afstand van nijlpaarden te blijven.

Sociaal leven van nijlpaarden

Nijlpaarden maken een hard geluid als ze met hun kop boven water zijn met als doel andere dieren en mensen te waarschuwen. Ze hebben nog een communicatiemiddel; namelijk voor onder water. Nijlpaarden hebben altijd een dominant mannetje in hun midden die de groep het hardst beschermd tegen indringers. Dit nijlpaard is vooral dominant tegenover nijlpaarden die behoren tot een andere groep. Met hun gegrom kunnen ze een geluid voortbrengen dat zich onder water verplaatst. In de kaak hebben deze imposante dieren een orgaan wat de onderwatergeluiden opvangt. Door het voortbrengen van dit geluid weten andere nijlpaarden dat ze in een territoriumgebied komen.

Vechten van nijlpaarden

Na 15 jaar zullen de kinderen van een nijlpaard de groep waarin ze leven verlaten. Dat gebeurt doordat ze uit de groep verstoten worden. De moeder zal de vrouwtjeskinderen verjagen en de vader de mannetjeskinderen. Ze voelen aan dat deze een te grote concurrent kunnen worden waardoor hun eigen positie in het gedrang komt. Kort na het wegjagen van een kind vindt er een confrontatie plaats met de leiders van de groep. De kinderen kunnen het opnemen tegen hun eigen vader en moeder. Wanneer het kind overwint wordt het gelijk de leider van de groep en het territoriumgebied. Nijlpaarden hebben 15 centimeter lange slagtanden. Als ze hiermee een soortgenoot bijten kan deze doodbloeden.

Bootsafari en nijlpaarden

Vaak is een groep nijlpaarden vrij rustig maar er kan altijd een nijlpaard de neiging hebben om een bootje aan te vallen. Wanneer je in een bootje een nijlpaard of een groep nijlpaarden benadert dan duikt het nijlpaard soms onder water. Een goede gids zal in dit geval altijd wegvaren van deze plek. Omdat een nijlpaard onder water zich verplaatst en hij zes minuten onder water kan blijven is het niet duidelijk waar hij boven komt. Een nijlpaard heeft niet zelden de neiging om een bootje aan te vallen. Hij kan bijvoorbeeld in de boot proberen te bijten. Daarom vaart een goede gids op tijd weg. Bovendien is er de kans dat als het nijlpaard onder de boot komt het met de schroef geraakt kan worden en dat is uiteraard iets wat voorkomen moet worden.