De oorzaak van stijve spieren bij paarden

Stijfheid bij een paard kan meerdere oorzaken hebben. Zo moet je eigenlijk eerst onderscheiden of een paard stijf is, doordat hij of zij last heeft van de gewrichten, of dat je de oorzaak toch meer moet zoeken in de spieren. Denk je dat de oorzaak echt in de spieren ligt, dan heeft het zin om eens te kijken of een paard niet bepaalde tekorten heeft in het dieet of dat je misschien heel anders moet gaan voeren. En wellicht dien je ook het trainingsschema van het paard (tijdelijk) aan te passen.

• Ziektes die stijve spieren kunnen veroorzaken
• Magnesiumtekort
• Vitamine E en seleniumtekort
• MSM zwavel
• Aminozuren

Ziektes die stijve spieren kunnen veroorzaken

Spierbevangenheid

Stijve en stramme spieren zijn meestal het gevolg van een te veel aan melkzuur in het lichaam. Melkzuurconcentraties veroorzaken pijn en verhinderen daardoor de samentrekking van de spieren. Als alle lichaamsprocessen goed functioneren wordt melkzuur via het bloed afgevoerd. Onvoldoende afvoer kan leiden tot spiervermoeidheid, spierstijfheid en uiteindelijk tot spierbeschadiging en zelfs nierbeschadiging. Bij paarden is dit te zien aan een donkere kleur urine. De paarden zijn dan spierbevangen, vaak ook wel maandagsziekte genoemd. Vaak wordt deze ziekte veroorzaakt door het teveel voeren van granen in verhouding tot de arbeid die een paard verricht. De granen, die veel koolhydraten (=suikers) bevatten verzuren de darmen dan te snel, waardoor problemen met de spieren ontstaan. De oplossing ligt vaak in het voeren van minder tot geen krachtvoer. Heeft een paard een tekort aan energie of wordt het paard te dun, dan moet er gezocht worden naar een andere vorm van energie in de vorm van vetten. Of in ieder geval naar krachtvoer laag in suikers.

PSSM

PSSM is een spierziekte die voorkomt bij Quarter Horses, American Paint Horses en de Appaloosa. Het paard maakt dan een verkeerd soort glycogeen aan en komt hierdoor tijdens inspanning in acute energienood. Dit leidt tot spier-eiwitafbraak en spierbevangenheid. De symptomen kunnen al ontstaan na een half uur na lichte arbeid. De paarden hebben dan pijn, zijn stijf en zweten zeer sterk. Soms zullen ze ook uitgestrekt willen staan om de pijn te proberen te vermijden. De behandeling van PSSM bestaat eruit dat je voer geeft dat weinig glucose aanlevert om glycogeen van te kunnen maken, maar wel een alternatieve energiebron biedt voor de spieren. Voer dus met weinig zetmeel en suikers en een aanvulling met vetten. Naast dit dieet moet ook aandacht worden besteedt aan de training van het paard. Door training worden de spiervezels gestimuleerd om over te schakelen van glucoseverbranding naar vetzuurverbranding.

Naast bovengenoemde twee spierziektes zijn er nog meer ziektes bij paarden die voor spierproblemen kunnen zorgen, zoals bijvoorbeeld insulineresistentie (IR).

Naast deze spierziektes is het ook mogelijk dat je paard een tekort heeft aan bepaalde stoffen in het dieet. Zo kan stijfheid van spieren duiden op een tekort aan:

• Magnesium
• Vitamine E en selenium
• MSM zwavel
• Aminozuren

Magnesiumtekort

Magnesiumtekort komt bij paarden best vaak voor. Dit komt onder andere omdat de Nederlandse bodem tekorten heeft aan magnesium. Daarnaast zit er in krachtvoer vaak onvoldoende magnesium om tekorten aan te kunnen vullen. Calcium zorgt voor de aanspanning van spieren en magnesium juist voor de ontspanning van spieren. Bij een tekort aan magnesium zullen spieren dus moeite hebben met ontspannen met als gevolg stijfheid. Magnesiumtekort kan nog veel meer klachten geven bij een paard zoals nerveus en schrikkerig gedrag. Als een magnesiumtekort de oorzaak is van deze klachten, dan zie je vaak al binnen 2 weken resultaat van het bijvoeren van een magnesium supplement.

Vitamine E en seleniumtekort

Als paarden dag en nacht op de wei lopen en lekker gras kunnen eten, zullen ze waarschijnlijk geen vitamine E-tekort hebben. In gras zit namelijk meer dan voldoende vitamine E. Maar als paarden maar een aantal uren op de wei lopen of als ze in de winter alleen hooi als ruwvoer krijgen, dan lopen ze snel een vitamine E tekort op. Door gebruik van de spieren geven die spieren afvalstoffen af aan het lichaam. Onder andere vitamine E en selenium zijn dan nodig om deze afvalstoffen op te ruimen. Daarnaast spelen vitamine E en selenium ook een rol in de spieropbouw.

MSM zwavel

Anti-oxidanten kunnen het lichaam helpen bij de afvoer van de afvalstoffen. MSM zwavel is één van de voedingsstoffen die bijdraagt aan het herstel van beschadigd spierweefsel. Paarden die ondanks een goede training en de aanvulling van vitamine en selenium toch stramme spieren hebben, moeilijk in te buigen zijn of moeilijk voorwaarts zijn, kunnen dan ook veel baat hebben bij een product met organisch zwavel en anti-oxidanten (*)

Aminozuren

Eiwitten, gemaakt van ketens van aminozuren spelen een grote rol bij de opbouw van spieren en het herstel van spieren na arbeid. Zonder eiwitten kunnen spieren niet functioneren. In het paardendieet zijn er vaak tekorten aan bepaalde aminozuren zoals lysine en methionine. Aanvulling van deze aminozuren kan heel zinvol zijn voor het verbeteren van de spierwerking voor een paard

Fabrikanten spelen graag in op de behoeftes aan supplementen voor de spieren voor paarden. Er zijn dan ook meer dan genoeg supplementen te vinden op dit gebied. Er zijn diverse sprays te vinden die spieren kunnen ontspannen en daarnaast allemaal voedingssupplementen die bijvoorbeeld vitamine E en selenium kunnen aanvullen. Ook is het goed te overwegen om misschien ander krachtvoer te gaan geven. Krachtvoer wat bijvoorbeeld laag zit in gehaltes aan zetmeel en suikers. Of krachtvoer waar al meer vitamine E aan toegevoegd is. Wil je echt zeker weten waar de oorzaak ligt van de spierstijfheid bij je paard, dan kun je een bloedonderzoek laten doen. Soms is alleen aanvulling van vitamine E nodig zonder extra selenium erbij. De bloeduitslagen van magnesiumtekorten zijn niet helemaal betrouwbaar omdat een tekort aan magnesium pas blijkt bij grote tekorten aan deze stof. Misschien is het dan handiger om te overwegen eens een paar weken magnesium bij te voeren en te kijken of dit resultaat oplevert.

Lees verder

• Vitamine E (tekort) voor paarden
• Paarden en een magnesiumtekort