Wintertijd: Hoe houd ik mijn paard op gewicht?

Elke winter is weer een koude periode. Uw paard verbrandt meer calorieën om warm te blijven en het land heeft weinig tot niks meer te bieden. Dit heeft gevolgen voor paarden die ouder zijn, een medische aandoening hebben of gewoon heel snel verbranden. Wat er uit gaat komt er niet tijdig meer in met een mager paard als gevolg. Maar wat zijn nou de mogelijke oplossingen?

Mijn paard is te mager!

Het is altijd vervelend als uw paard te mager wordt. Het paard wordt vaak wat lusteloos, het zadel past niet goed meer, u kunt bijvoeren wat u wilt maar het lijkt allemaal geen baat te hebben. Vaak komt de dierenarts er uiteindelijk ook bij kijken. Kortom, een hele hoop ellende met veel verschillende oplossingen die bij lange na niet bij elk paard werken. Vaak zitten deze paardeneigenaren ook met hun handen in het haar. Toch zijn er verschillende mogelijke oplossingen, maar de sleutel is altijd om eerst uit te vinden waardoor het paard zo mager is.

Oorzaken

Er zijn een hoop oorzaken voor paarden die invallen in de winter. Veel oorzaken zijn met dezelfde soort aanpak te behandelen, maar dan nog blijft het gissen welke van de mogelijkheden echt aan gaat slaan bij het paard. Maar zolang de oorzaak niet duidelijk is zal de oplossing alleen maar moeilijker te vinden zijn.

Ouderdom

Ouderdom is één van de meest voorkomende oorzaken dat een paard invalt. Zeker in de winter. Ze hebben vaak al niet veel om op te teren dus de winter is helemaal een probleem voor hun. Hun spijsvertering loopt niet meer optimaal, vaak is hun gebit niet helemaal meer in orde en zeker als ze al verzwakt zijn kunnen ze lager in de rangorde terecht komen. Dit resulteert erin dat ze pas als laatste mogen eten en gewoon te weinig binnen krijgen. Als oplossing zou het verstandig zijn om het paard sowieso onder een deken te zetten, hun gebit regelmatig te laten controleren en ze alleen te laten eten. Verder is aangepaste voeding ook absoluut van belang.

Rangorde

Paarden die lager in de rangorde staan mogen vaak pas als laatste eten of worden constant weggejaagd wat niet alleen tot minder voedsel leidt maar ook een hoop stress wat voor een hogere verbranding zorgt. De oplossing voor dit probleem is eigenlijk heel simpel, het paard apart voeren of het voedsel meer verdelen zodat elk paard rustig allen kan eten, zelf als er eentje aan het jagen gaat op de paarden lager in rang.

Ziekte
Ziekte is een veel voorkomende oorzaak van paarden die invallen. Vooral in de winter. Er kunnen veel oorzaken zijn en het is dan ook zaak om uit te zoeken welke dit is. Constant bijvoeren of voeding aanpassen is vaak niet voldoende. De grootste zonde van de diverse mogelijkheden om een paard een beetje op gewicht te krijgen is precies dat: Er zijn zoveel mogelijkheden. Het gebeurt dan ook vaak dat mensen heel lang aan het aanmodderen zijn om te zien wat hun paard wat dikker maakt en uiteindelijk na maanden of soms zelfs pas na jaren stappen ze naar de dierenarts om uit te zoeken of er een medisch probleem is. Dit is vaak al veel te laat. Gebruik dus het gezonde verstand, kijk of de oorzaak makkelijk te verklaren is (zoals probleem met de rangorde) is dat niet zo, wacht dan niet te lang met het inschakelen van een dierenarts of internist.

De medische aandoening hoeft niet altijd zichtbaar te zijn. Vaak is het een verminderde werking van de darmen of bijvoorbeeld maagzweren. Dus dat er aan de buitenkant niks anders te zien is als vermagering wilt niet zeggen dat er niet iets goed mis is.

Stel eten

Sommige paarden eten heel snel. Soms uit gewoonte, soms uit stress omdat ze bijvoorbeeld bang zijn dat hun voedsel afgepakt wordt door andere paarden. De spijsvertering begint echter al in de mond. Hoe meer ze kauwen hoe meer het spijsverteringssysteem geactiveerd wordt. Een manier om uw paard trager te laten eten is door stro toe te voegen aan het voer. Hierdoor moet uw paard langer kauwen voor ze kunnen slikken.

Voeding

Veel van de problemen van vermagerende paarden zijn op te lossen door de voeding aan te passen. Als blijkt dat er iets mis is met de voeding waardoor het paard vermagert, om wat voor reden ook, dan zijn er een hoop wegen te bewandelen. Elk zo met hun voor- en nadelen. Laat u dus goed informeren over de verschillende mogelijkheden bij de verkoper en eventueel bij uw dierenarts.

Hooi

Elke paardenliefhebber weet wel dat hooi absoluut essentieel is voor het paard om te kunnen overleven. Het is een goed alternatief voor het gras in de weide, maar vaak zitten er niet zo veel voedingsstoffen in als men verwacht. Het beste hooi is gemaakt van kortstengelig gras. Het gras dat in het voorjaar teveel suikers en eiwitten afgeeft is perfect voor hooi omdat bij het drogen een hoop voedingsstoffen verloren gaan. De voedingsbalans is dus perfect voor hooi, vooral in de winter als de paarden het land niet meer op kunnen. Daarnaast is het gunstig als het paard constant aanbod heeft van hooi. Om het darmstelsel goed te laten functioneren moet deze continue in beweging blijven.

Luzerne

Luzerne kan puur gegeven worden of in een voedingsmix. Er zijn verschillende voedermerken op de markt die verschillende uitkomsten bieden. Luzerne functioneert vooral als aanvulling naast het ruwvoer als het schraal hooi betreft. Luzerne geeft de energie heel langzaam af, dit helpt te voorkomen dat het paard explosief wordt bij regelmatige voering, het stimuleert het kauwen van het voedsel en daarmee stimuleert het ook gelijk de spijsvertering. Het nadeel van Luzerne echter is dat het veel suikers en eiwitten bevat. Daarom wordt het ook eigenlijk alleen gevoerd als er slecht hooi aanwezig is of als de medische toestand van het paard dit toestaat. Ook bevat het veel calcium. Als het paard veel luzerne gevoerd krijgt (meerdere kilo's of onbeperkt) is het zaak om ervoor te zorgen dat de forforbalans op pijl blijft. Fosfor kan in balans gebracht worden met voeding of vitaminesupplementen of lijnzaadolie.

Omega3,6,9

Vandaag de dag worden we dood gegooid met berichten en reclames over hoe goed omega oliën wel niet zijn. We kennen allemaal dus wel een beetje de werking. Het helpt bij soepele gewrichten, goede opname van voedingsstoffen, een mooie vacht, beter door de wintervacht heen komen en het schijnt zelfs te helpen tegen zomerexceem. De opname van voedingsstoffen is de belangrijkste factor voor vermagerende paarden. Bouw het geven van oliën wel rustig op, begin met 50 ml en bouw dit rustig op tot maximaal 10 tot 15% olie op het totale dieet van uw paard. Paarden zijn heel efficiënt in het verteren van plantaardige vetten, bovendien laten oliën hun energie maar langzaam los. Dit is gunstig voor langdurige prestaties of explosieve paarden. Na twee maanden is de verbranding van vetten optimaal en mag u resultaat verwachten. Deze omega oliën komen vaak in vloeibare vorm en zijn te doseren met een pompje.

Let op, omega oliën moet u niet alleen rustig aan opbouwen, ze bevatten ook veel onverzadigd vetzuur. Om de balans juist te houden is het belangrijk om vitamine E en selenium (anti-oxidanten) toe te voegen aan het voer. We hebben het dan over 150 tot 200 mg. Groenvoer en granen bevatten veel vitaminen E en Selenium, hooi en kuil heeft dit in de herfst en winter nog maar minimaal. Het is dus belangrijk om uw paard elke dag de gelegenheid te bieden om even te grazen, het liefst in een kruidrijke weide of berm of voldoende granen bij te voeren.

Mineralensupplementen

Vitaminen en mineralen zijn een essentieel onderdeel van voeding voor elk levend wezen. Zo ook voor paarden. Soms is een vitaminen/mineralensupplement door middel van een spuit in de mond precies dat wat een paard even nodig heeft of is het aan te raden een dagelijkse aanvulling te geven door het hardvoer heen. Deze supplementen komen in veel soorten en maten, laat u dus goed informeren over de verschillende mogelijkheden en wijze van toedienen.

Aminozuren

Een aminozuur is in feite een onderdeel van een ruw eiwit. Er zijn verschillende combinaties aminozuren die samen verschillende soorten eiwitten vertegenwoordigen. Zodra deze eiwitten in het lichaam komen worden ze opgebroken en herbouwd. Deze nieuwe bouwsteentjes kunnen bijvoorbeeld spierweefsel, huid of de wand van een bloedvat vertegenwoordigen. Als er een gebrek is van één van deze zuren in de voeding kan het zijn dat bepaalde lichaamsfuncties verminderen. Zodra dit ter sprake is ontstaat er een kettingreactie want ook andere aminozuren zullen dan niet meer goed aangemaakt worden. Het is daarom raadzaam om aminozuren toe te voegen aan de voeding van uw paard. Aminozuren zijn goed aan het rantsoen toe te voegen door middel van vitaminen en mineralen (complexen).

Bietenpulp

Bietenpulp is het restant van de biet nadat alle suikers er aan onttrokken zijn. Het helpt veel paarden om op gewicht te komen en/of te blijven en heeft een hoog calcium gehalte (let hierbij op dat de calcium/fosfor balans goed blijft, zie Luzerne) en bevat het vezels die het darmstelsel niet kan verteren maar de darmflora (bacteriën) wel goed kunnen afbreken. Het is dus een hele goede boost voor de darmflora. Echter kleeft er een groot nadeel aan. Als bietenpulp niet heel goed geweekt wordt (minimaal 5 liter water op 1 kilo bietenpulp) voor maximaal 12 uur kan het bij het paard ernstige verstoppingen veroorzaken. Het absorbeert namelijk vloeistoffen als een spons en zet enorm uit. Dit kan slokdarm en soms ook darmverstoppingen veroorzaken met de dood als gevolg.

Senioren voer

Er bestaan heel veel verschillende voeders voor paarden. De ene werkt beter op het ene paard als op het ander. Dit is altijd een kwestie van uitproberen. Zeker oudere paarden en in enkele gevallen ook jongere paarden doen het vaak goed op seniorenvoeders. Het is een kwestie van uitproberen welk voer en welk merk het meest geschikt is voor uw paard. Neem daar rustig de tijd voor, het kan enkele weken tot 2 maanden duren voor u echt resultaat ziet, maar verlies daarbij niet de dierenarts uit het oog. Houd uw paard goed in de gaten.

Lijnzaad

Lijnzaad is een populaire toevoeging aan de voeding van het paard. Het heeft veel goede eigenschappen. Het bevat bijvoorbeeld omega 3 oliën die helpen bij artritis, pijn, zomereczeem en het stimuleren van het spijsverteringssysteem. Ook laat het, zoals de meeste oliën de vacht mooi glanzen en doet het de huid goed. Lijnzaad kan op meerdere manieren gevoerd worden. Zoals bijvoorbeeld olie, hele zaden, gemalen etc. Het wordt aangeraden dat, als u besluit de zaden te gebruiken als voeding, deze eerst minimaal een uur laat koken. De zaden bevatten namelijk enzymen die blauwzuurgas vormen. Deze gas vermindert de stofwisseling en kan uiteindelijk leiden tot de dood van uw paard. Door de zaden te koken vervliegt de gas en is het gevaar geweken. Over de hoeveelheden wordt getwist. Over het algemeen wordt 100 tot 200 gram per dag voor een paard aangeraden, echter zijn er ook mensen die zeggen dat het niet verstandig is lijnzaad elke dag te voeren vanwege de aanwezige gassen. Echter is uit verschillende testen niet gebleken dat deze gassen na het koken nog enige schade zouden kunnen aanrichten.

Houd er rekening mee dat lijnzaad een hoog fosforgehalte heeft. Dit brengt onbalans met de calcium in het paardenlichaam. Daarom is het verstandig om een voeder (zoals Lucerne) of een supplement met calcium aan het voer van uw paard toe te voegen.

Weidegang

Paarden zijn grazers, ze eten gevarieerd als ze de kans krijgen en zullen niet alleen eten wat ze het lekkerst vinden maar zullen ook dat eten wat ze nodig hebben. Paarden staan, ondanks hun domesticatie nog dicht bij de natuur. Als ze ergens last van hebben zullen ze op zoek gaan naar kruiden of plantensoorten die de onbalans op zullen heffen. Een manier om te achterhalen wat er mis is met uw paard is door deze aan de hand mee te nemen naar een grasstrook of weiland met veel kruiden. Observeer dagelijks wat uw paard eet, dan weet u wat zijn normale eetpatroon en voorkeuren zijn. Hieruit kan blijken of er een bepaalde onbalans is. Weten wat uw paard eet als hij de gelegenheid heeft te kiezen wat hij wilt is nog gunstiger als u ineens ziet dan uw paard een ander soort kruid gaat eten, iets wat hij bijvoorbeeld normaliter niet eet of niet in die mate. Als u dan opzoekt wat deze kruid voor uw paard doet kunt u mogelijk bepalen welk probleem uw paard mee kampt. Een paard die bijvoorbeeld altijd straal langs een wilgenboom loopt maar de dag na een zware training ineens een wilgenboom in duikt kan last hebben van spierpijn. De wilg bevat namelijk stoffen die gelijk zijn aan de paracetamol. En zo heeft elke plantsoort zijn eigen werking.

In de winter is de weide natuurlijk schraal. Zeker in deze tijd zal uw paard sneller kampen met tekorten. Neem uw paard elke dag een minuut of 20 mee om in een berm te kunnen grazen. Dit zal een deel van het probleem al oplossen. De voedingswaarden zijn wel lager als in de lente of zomer maar dagelijks grazen heeft absoluut een toegevoegde waarde.