Het Damhert in Nederland

Waarschijnlijk is dit voor veel mensen het meest bekende hert, het damhert. Ze worden vanwege hun 'bambi uiterlijk' veel gehouden in parkjes en bij kinderboerderijen. Maar in Nederland komen ze op diverse plekken ook in het wild voor. Bijvoorbeeld op de Veluwe, Schouwen-Duiveland en de duinen van Kennemerland.

Het Damhert (Cervus dama)

Het damhert behoort tot de familie Herten. De mannetjes dragen een gewei dat elk jaar wordt afgeworpen en vervolgens opnieuw weer aangroeit. Elk jaar groeit het iets groter. Maar bij bejaarde dieren zal het gewei juist weer kleiner worden. Aan het einde van de zomer als het gewei volgroeid is wordt de bast afgeschuurd en is het gewei gevoelloos. Het damhert gebruikt zijn gewei niet om te vechten maar om mee te imponeren. Een mannetje bij de hertenfamilie heet hert of bok (ree), een vrouwtje hinde of geit (ree).

Kenmerken

• Lengte: 130 - 170 cm
• Schouderhoogte: 90 - 110 cm
• Gewicht: 45 - 110 kg

Damherten komen in verschillende kleuren voor. De meest voorkomende kleur is bruin met witte vlekjes, maar ook effen donkerbruin en zwart en hele lichte kleuren komen voor. De geweistangen van een damhert kunnen wel 50 cm lang worden. Het gewei is deels afgeplat, anders dan bij het edelhert die juist een gewei hebben met omhoogwijzende takken. De hinden zijn kleiner dan de herten en hebben geen gewei. Verder zijn de hinden een stuk kleiner en lichter dan de herten.

Leefwijze

Het damhert leeft in een roedel. Een roedel kan soms wel uit 80 dieren bestaan. Na de paartijd leven de mannetjes apart van de vrouwtjes met hun jongen. Het damhert is een planteneter. Ze grazen in open gebieden, maar eten ook van bomen. Door op de achterpoten te gaan staan kunnen ze daar makkelijk bij. Het damhert is een herkauwer. Een groot deel van de dag besteden ze hieraan, net als bijvoorbeeld bij koeien.

Voortplanting

De paartijd van de damherten heet bronsttijd. De bronsttijd begint halverwege oktober en duurt tot begin november. Voordat de bronsttijd begint gaan de mannetje een strijd leveren om een territorium te bemachtigen. Als het territorium bepaald is wordt het door het mannetje gemarkeerd. Hij doet dit door met zijn kop langs boompjes te schuren en zo zijn geur af te geven. Ook maakt hij met zijn poten plekken in de grond die hij markeert met urine. Hierna kan het burlen beginnen. Het burlen is een soort lokroep waarmee hij de vrouwtjes in zijn territorium lokt. Hierna kan hij gaan paren met meerdere vrouwtjes. Na het paren verlaten de hinden het territorium. De draagtijd bij damherten is 7 maanden. De kalfjes worden geboren in juni of juli, ze blijven ongeveer 12 weken zogen bij de moeder.

Waarnemingen

Om damherten te zien kun je het beste in de ochtend of aan het begin van de avond op pad gaan. Op open plekken in het bos heb je de meeste kans om ze te zien. Als ze jou zien rennen ze niet gelijk weg, maar zullen ze eerst heel stil blijven staan. Zo kun je ze goed bekijken. Wel zal een hinde snel voor haar jong gaan staan ter bescherming.

Damherten houden

Damherten worden veel gehouden bij kinderboerderijen of particulieren. Belangrijk is het om de omheining goed hoog te maken (ongeveer 2 meter) omdat ze er anders uit zullen springen. Een damhert kan uit stilstand wel 2 meter hoog springen, maar dat doen ze alleen als ze in het nauw gedreven of opgejaagd worden. Zorg altijd voor voldoende schoon drinkwater. In de winter zullen de dieren bijgevoerd moeten worden met hooi. Damherten kan je heel tam maken door gewenning. Win hun vertrouwen door dagelijks de wei in te gaan. Neem eten mee en laat ze uit je hand eten. Doordat ze nieuwsgierig zijn zal dit na enige tijd gaan lukken. Dit is wel een kwestie van geduld. Geschikt eten is groente en fruit. Geef geen schillen van citrusvruchten en geen brood. Dit is erg slecht voor de darmen.