Het damhert als huisdier

Iemand die regelmatig wandelt in een bosrijk gebied zal ze misschien wel eens tegen zijn gekomen: het damhert met zijn mooie gespikkelde vacht en parmantige staartje. Dit van nature wilde dier wordt in gevangenschap wel gehouden in hertenkampen en op kinderboerderijen waar ze grote weilanden tot hun beschikking hebben. Tegenwoordig worden ze steeds vaker door particulieren gehouden. Wat komt er eigenlijk bij kijken om een damhert als huisdier te houden? Wat eten ze, wat voor huisvesting en hoeveel ruimte hebben ze nodig?

• Waar komen ze in de natuur voor?
• Wat eten damherten in de natuur?
• Hoe leeft het damhert in zijn natuurlijke omgeving?
• Een damhert als huisdier

Waar komen ze in de natuur voor?

In Nederland zijn damherten verspreid over diverse soorten gebieden, zoals o.a. de Kennemerland duinen, de Utrechtse Heuvelrug en de Veluwe. Aangezien ze erg schichtig zijn, geven ze de voorkeur aan bossen waar ze goed kunnen schuilen, maar waar ze ook toegang hebben tot open plekken, bijvoorbeeld weiland. Hun leefgebied is behoorlijk groot, en er kunnen diverse kuddes (roedels) leven.

Wat eten damherten in de natuur?

In de natuur knabbelen ze voornamelijk aan struiken en bomen, maar ook de bladeren, knoppen en bast worden gegeten, evenals gras. Omdat herten net als andere wilde dieren heel goed weten hoe ze wormen en parasieten moeten aanpakken, zullen ze diverse kruiden opzoeken indien mogelijk. In de winter, wanneer veel bomen kaal zijn, eten ze meer gras, maar ook mos en paddenstoelen. Er zijn zelfs gevallen bekend dat wilde herten zich te goed doen aan de wingerd die je op sommige landhuizen ziet groeien. Ook de nootjes van bijvoorbeeld de eik en de beuk versmaden ze niet in de herfst.

Hoe leeft het damhert in zijn natuurlijke omgeving?

De hindes leven eigenlijk altijd samen in kleine of grotere groepen. Ze kunnen ieder jaar een kalfje krijgen en zullen dit de eerste paar weken zo goed mogelijk verbergen onder begroeiing in het bos tot het jong groot genoeg is mee te lopen. De mannetjes voegen zich bij de roedel (groep) in de paartijd, die bronsttijd heet in hertentaal. Na de bronsttijd wonen de mannetjes samen in vrijgezellen groepen. Ze kunnen behoorlijke afstanden afleggen waarbij het damhert in staat is over hoge afrasteringen te springen en zelfs meertjes over te zwemmen.

Een damhert als huisdier

Huisvesting

Besluit iemand een damhert als ‘huis’dier te houden, dan moet men dus rekening houden met het natuurlijk gedrag. Damherten hebben een groot gebied nodig, en een of meerdere hectares grond waar het liefst een combinatie kan worden aangeboden van bomen, wat struikgewas en gras, zijn toch wel vereist. Bieden bomen te weinig beschutting bij slecht weer, dan is een hok of stal aan te bevelen, waar eventueel stro op de grond kan worden gelegd en een hooiruif kan worden aangebracht. Omdat damherten fantastische springers zijn dient de omheining minimaal 2 meter hoog te zijn.

Voortplanting/Roedel

Let erop dat de roedel niet te groot is voor de oppervlakte die zij tot hun beschikking hebben. Is er een mannetje bij de roedel, dan zullen er kalfjes geboren worden. Zijn er meerdere mannetjes dan is de kans op gevechten tijdens de bronsttijd groot. Vaak zijn dit schijngevechten, maar het kan serieus worden. Hindes kunnen al na 16 maanden geslachtsrijp zijn en in principe ieder jaar een kalfje krijgen. En ze worden in gevangenschap veel ouder dan in de natuur – ze kunnen wel 20 jaar oud worden! Ook hier geldt weer: hoe meer grond hoe beter, omdat er dan verschillende weides gemaakt kunnen worden als men jongen wil aanhouden.

Voeding

Het damhert is een herkauwer en besteedt vele uren per dag aan het zoeken, eten en verteren van zijn voedsel, dus is het beter om meerdere keren per dag kleine porties te voeren dan één of twee keer per dag een grote bak, want daar is hun maag eigenlijk niet op berekend. Omdat het voedselaanbod in de natuur veel groter is, verdient het aanbeveling herten bij te voeren met schapen- of geitenbrok. Daarnaast eten ze gras (hooi in de winter) en zullen ze erg blij zijn met takken met bladeren. Af en toe wat fruit zoals een peer of appel kunnen geen kwaad, evenmin als wortels, sla, aardappelschillen, kool en oud brood, mits met mate.

Damherten drinken weinig in de natuur omdat er in de vroege ochtend veel dauw ligt en zij zo water naar binnen krijgen bij het eten. In een thuissituatie dient men echter wel te zorgen voor een stevige bak met schoon water. Drie tot vier keer per jaar zullen de herten moeten worden ontwormd. Een wormkuur is bij een dierenarts te krijgen in de vorm van brokjes die aan het voer kunnen worden toegevoegd.

Kunnen damherten tam worden gemaakt?

De meeste van de damherten die door particulieren worden gehouden, komen uit een fokkerij of via een andere particulier die teveel dieren heeft. Deze herten zijn dan ook wel enigszins gewend aan mensen. Het blijven echter ‘wilde’ dieren en ze zullen dan ook meestal wegspringen zodra ze iets niet vertrouwen. Maar met heel veel geduld kunnen sommige damherten er aan wennen om aangeraakt te worden. Vaak lukt dit door wat voer aan te bieden, heel rustig te blijven staan of zitten tot het hert vertrouwen heeft. Heeft het dier eenmaal door dat er niets te vrezen valt, dan zal een enkeling zich zelfs laten aaien.

Een damhert als ‘huis’dier is dus mogelijk mits men de dieren voldoende ruimte en de nodige zorg kan bieden en kan accepteren dat het in principe een ‘wild’ dier blijft.