Posidonia oceanica: zeegrasvelden in de Middellandse Zee

De Posidonia is een zeegrassoort die zowel langs de kust van Australië als in de Middellandse Zee voorkomt. De variant in de Middellandse Zee wordt 'Posidonia oceanica' genoemd. De enorme zeegrasvelden bieden meerdere voordelen voor de zee en het kustgebied. Het zeegras herbergt allerlei soorten zeedieren, waaronder vissen en zeeslakken. Door middel van 'steelvorming' kan het zeegras zich verspreiden. Hoe komt het dat de Posidonia-zeegrasvelden een geheel ecosysteem in stand kunnen houden? Welke factoren kunnen een bedreiging vormen voor dit unieke organisme?

De Posidonia-zeegrasvelden

• Classificatie
• Verspreiding
• Ecosysteem
• Voortplanting

Classificatie

De 'Posidonia oceanica' is een zeeplant die in de Middellandse Zee voorkomt. Het organisme wordt ook wel 'Neptunusgras' genoemd. De zeeplant behoort tot de orde 'Alismatales' en de familie 'Posidoniaceae'. Tevens behoort hij tot de bedektzadigen.

Verspreiding

De Posidonia-zeegrasvelden beslaan een enorme oppervlakte van de zeebodem van de Middellandse Zee. Omdat er verschillende kolonies bestaan is het moeilijk te schatten hoeveel hectare zeebodem het zeegras beslaat. Het zeegras reflecteert een grote hoeveelheid zonlicht. De zeegrasvelden bevinden zich onder andere nabij de diverse eilanden in de Middellandse Zee. De soort Posidonia oceanica is nergens anders ter wereld te vinden.

Afmetingen

Het zeegras kan een lengte van maximaal 1 meter bereiken. Het doet er maar liefst zo'n 50 jaar over om deze lengte te halen. De planten bevinden zich op een diepte van 2 tot 25 meter.

Ecosysteem

De Posidonia-zeegrasvelden herbergen een enorm ecosysteem van allerlei zeedieren. Er komen hier talloze verschillende soorten organismen voor. In het gebied zorgen onder andere allerlei vissoorten, zeeslakken en zee-egels voor nageslacht. Naast het feit dat de zeegrasvelden goed zijn voor het ecosysteem, zorgen zij voor witte stranden en werken zij de erosie van zandduinen tegen. Dit komt omdat de zeegrasvelden de golfslag tegenwerken waardoor de kust beschermd wordt.

Waarom trekken de zeegrasvelden zoveel organismen aan?

Dankzij deze unieke waterplant kunnen er allerlei vissen zich verschuilen tegen roofdieren. Jonkies hebben dankzij de natuurlijke barrière bescherming totdat zij groot genoeg zijn. Hiernaast zorgt het zeegras dat er zuurstof geproduceerd wordt voor een leefbare omgeving. Eén hectare produceert maar liefst 100.000 liter zuurstof per dag en neemt drie keer zoveel koolstof op als het regenwoud. Tevens wordt het zeewater door de plant gefilterd waardoor het zeewater een heldere blauwe kleur krijgt.

Voortplanting

Het zeegras plant zich voort door middel van steelvorming. Vanuit de stelen kunnen er vervolgens nieuwe planten ontstaan. Het zeegras groeit ongeveer 2 centimeter per jaar. Er bestaan stolonen en rizomen, dit zijn bovengrondse en ondergrondse uitlopers. Het zeegras dat dood is heeft een bruine kleur en drijft in stukken richting nabije stranden. Deze resten zijn uiteindelijk als kleine bolletjes op het strand terug te vinden.

Beschadiging van de plantensoort

Er zijn meerdere oorzaken die de verspreiding van de plant tegenhouden. De aanleg van havens, milieuvervuiling en ankers van schepen kunnen het zeegras beschadigen. Deze plant wordt langs de Franse zuidkust beschermd door middel van onder andere een ankerverbod. Rondom de eilanden Ibiza en Formentera worden er boeien gebruikt om aan te geven waar er ankers gelegd kunnen worden. Hiernaast bestaan er anno 2018 apps die de juiste gebieden aanwijzen. De Posidonia-zeegrasvelden rond de Balearische eilanden zijn sinds 1999 onderdeel van het UNESCO-erfgoed. De 'Caulerpa taxifolia' is een alg die eveneens ernstige schade kan toebrengen.

Caulerpa taxifolia
De Caulerpa taxifolia-alg wordt ook wel de 'killeralg' genoemd omdat deze alg allerlei zeeplanten kapot maakt. Onderzoekers vermoeden dat deze alg per ongeluk via het riool in de Middellandse Zee terecht is gekomen. De alg wordt namelijk onder andere in aquaria gebruikt als versiering. Deze alg is het grootste ééncellige organisme op aarde en kwam vroeger alleen in Australië voor. Onderzoekers zijn bang dat deze alg de ruimte van de Posidonia-zeegrasvelden inneemt en het gras hierdoor dood maakt. Slakken zijn een natuurlijke vijand van deze alg. Hij wordt echter door vissen met rust gelaten.