Olifantspoot (Yucca Elephantipes): stekken en verzorgen
De Yucca Elephantipes, oftewel olifantspoot, is een geliefde kamerplant, ze is groot en heeft lange groene bladeren. De plant is zeer geschikt als kuipplant op terras of in de patio en levert daarmee een mediterrane sfeer. De Yucca is afkomstig uit Midden- en Zuid-Amerika, alwaar ze tot 9 meter hoog kan worden. De naam olifantspoot is te danken aan een vaak aanwezige verdikking onderaan de stam. De plant is redelijk makkelijk in verzorging, mits er maar voor voldoende ventilatie en zonlicht wordt gezorgd. Pas op dat niet de stekelige variant Yucca Aloifolia wordt gekocht want deze kan voor lelijke schrammen zorgen.
Inhoud
Taxonomische indeling
De soort Yucca Elephantipes (olifantspoot) maakt deel uit van het geslacht Yucca (Palmlelies), dat zo’n 30 tot 40 soorten omvat. De soort behoort tevens tot de familie van Asparagaceae, maar wordt soms ook (in oudere literatuur) tot de familie van Agavaceae gerekend. De Yucca Elephantipes wordt doorgaans gewoon Yucca genoemd, een andere synoniem is Yucca Gigantea, waarmee met de soortnaam Gigantea de imposante hoogte van de plant in haar natuurlijke habitat wordt benoemd.
De olifantspoot lijkt sterk op een andere Yucca-soort: de Yucca Aloifolia. Het verschil tussen deze twee planten is dat de Aloifolia behoorlijk stevige en stekelige bladeren heeft en een wat schubbige stam, bovendien staan de bladeren meer in een rozetvorm. Met spelende kleine kinderen of onoplettende volwassenen in huis kan dan ook beter de Yucca Elephantipes worden gekocht, want de stekelige bladeren van de Aloifolia kunnen lelijke schrammen veroorzaken.
Voorkomen in de natuur
In de natuur kunnen Yucca-soorten soms 13 meter hoog worden, de Yucca Elephantipes, die onder andere voorkomt in Costa Rica, El Salvador, Guatemala, Honduras, Nicaragua en in het oostelijk deel van Mexico, kan in de natuur 9 meter worden, maar als kamerplant in een pot blijven de planten klein. Het onderste deel van de stam kan verdikt zijn, vandaar de toepasselijke naam olifantspoot. De bloemen zijn roomwit, de plant vormt in haar natuurlijke omgeving 60 cm lange pluimen met daarop vele witte bloemen die elk 10 cm lang kunnen worden. De bloemen hebben een klok- of schotelvorm en voor bestuiving is een specifieke nachtvlinder nodig die alleen voorkomt in de streken waar de Yucca van nature groeit. De Yuca bloeit als kamerplant echter maar zelden, alleen als ze in een goed verwarmde kas staat is er een kleine kans op bloei. De Yucca wordt bij ons ingevoerd door stamstukken uit gebied van herkomst te importeren die bij ons door kwekers worden gestekt, de planten worden dus niet of zelden uit zaden opgekweekt.
Uiterlijke kenmerken
De Yucca Elephantipes heeft tamelijk zachte bladeren, die overigens niet altijd naar beneden hangen. De plant kan als kamerplant een stam hebben tussen de 30 en 180 cm hoog, geheel afhankelijk van de wijze waarop de plant is opgekweekt. De dikte van de stam is 3-5cm, de bladeren kunnen in de natuur maar liefst 100 cm lang worden, maar als kamerplant wordt die lengte zelden gehaald. De Yucca is met 15 tot 30 cm per jaar een langzame groeier, waarbij de afgeknotte stam niet zal toenemen; het zijn alleen de zijscheuten en de rozetten van de bladeren die steeds verder groeien. De langzame groeisnelheid maakt dat de planten vaak duur zijn in de aanschaf.
Verzorging van de Yucca Elephantipes
Temperatuur
In de winter is het zaak om, als de Yucca weinig licht krijgt, de temperatuur zo koel mogelijk te houden, twaalf graden is dan niet te koud. In de woonkamer zullen dit soort lage temperaturen in de winter zelden worden bereikt, maar een graad of vijftien of zestien gedurende de nacht kan voor de plant geen kwaad. In de zomer is doorgaans een normale kamertemperatuur van 20 graden het beste, maar evengoed worden warmere tropische temperaturen ook goed verdragen.
Water en mest
Zorg ervoor dat de Yucca voldoende water in de zomer krijgt, zonder dat de kluit te nat wordt en in het water komt te staan. In de winter moet slechts om de tien dagen water worden gegeven. De plant moet regelmatig worden besproeid om zo de bladeren te bevochtigen, eveneens moeten de bladeren regelmatig worden ontdaan van stof, hetgeen bij deze plant makkelijk gaat, dit kan met een vochtige doek gedaan worden en de hele plant onder de douche zetten is ook een goede optie. Gebruik af en toe om de twee weken spaarzaam wat vloeibare mest om de plant van voldoende voedingsstoffen te voorzien.
Licht en lucht
De Yucca Elephantipes heeft volop licht nodig, minstens drie uur zonlicht per dag, om die reden kan de plant in de zomer heel goed buiten worden neergezet, het is daarmee een echte patio- en terrasplant die voor een aangename mediterrane sfeer zorgt. Eveneens is frisse lucht heel belangrijk, zorg dus binnenshuis voor voldoende ventilatie.
Verpotten
De Yucca Elephantipes kan in de lente worden verpot naar een pot van een maat groter, dit hoeft bij jonge planten maar eens per jaar te gebeuren, maar alleen als de pot helemaal volledig beworteld is. Bij oudere planten hoeft alleen de bovenlaag van de compost te worden vervangen, deze planten hoeven dus niet te worden verpot. Wanneer de Yucca naar een nieuwe pot wordt verplant koop dan gelijk even wat drainagekorrels, deze worden onderin de nieuwe pot aangebracht en zorgen ervoor dat overtollig water opgeslagen wordt. Tip: gebruik zware stenen potten daar de plant topzwaar wordt en in een plastic pot makkelijk omvalt.
Stekken
Het stekken van de Yucca is niet gemakkelijk, maar de mogelijkheden zijn onder andere vermeerderen via stamstekken. De stam wordt dan in stukken van minimaal 10 cm gezaagd, deze worden in groeistof gedoopt en vervolgens in een verwarmde kas (27 graden) in verse compost geplaatst. De grond mag niet uitdrogen, maar de lucht moet wel af en toe worden ontlucht door de kas 5 minuten per dag open te zetten. Na 21 dagen kunnen de stekken worden verpot in losse potten, mits er natuurlijk wortels aan zijn gekomen en er kleine bladeren zijn verschenen. De Yucca Elephantipes kan ook worden vermeerderd door bestaande zij- of stamscheuten van de hoofdstam te knippen en deze in de lente te stekken, de stek moet eveneens in groeistof worden gedoopt en goed met folie afgedekt worden om uitdroging te voorkomen. Stekken mogen niet in de zon maar wel op een lichte plek worden gezet, de grond moet matig vochtig blijven.
Wat er mis kan gaan tijdens de verzorging van de Yucca
Bij onvoldoende licht kunnen de onderste bladeren geel worden, deze kunnen dan het best worden verwijderd en de plant moet een meer lichtvolle plek krijgen. Ook kan er schimmel op de bladeren ontstaan, de plant moet dan op een beter geventileerde plek komen te staan en de bladeren moeten goed worden schoongemaakt. Ook kan er dopluis worden aangetroffen, met wat spiritus kan dit worden verwijderd.