Equine Motor Neuron Disease

Equine Motor Neuron Disease, kortweg EMND genoemd is een zeldzame maar ernstige spier-zenuw-aandoening die voorkomt bij paarden, zoals de naam al zegt.

Achtergrondinformatie

Voor het genereren van spierkracht is het nodig dat er twee soorten zenuwcellen geactiveerd worden. Het eerste soort ligt in de hersenen, het tweede soort in het ruggenmerg en in de hersenstam. Deze cellen zorgen voor de motoriek van het paard en worden daarom motorneuronen genoemd.

EMND is een zeldzame ziekte die ervoor zorgt dat de motorneuronen achteruit gaan. Het is een progressieve ziekte en wordt ook wel vergeleken met de ziekte ALS (amyotrofische lateraal sclerose), die bij mensen voorkomt. De ziekte wordt geschaard onder de categorie ‘neuro-musculaire aandoeningen’ (zenuw-spier aandoeningen). Het is nog een relatief jonge (en daarom waarschijnlijk ook onbekende) ziekte die in 1990 voor het eerst werd beschreven in de Verenigde Staten.

De exacte oorzaak van de ziekte is tot vandaag onbekend, al wordt er gespeculeerd over een tekort aan vitamine E en selenium in de voeding.

Symptomen

Er zijn verschillende symptomen die kunnen wijzen op EMND. Dat een paard de symptomen niet heeft wil overigens niet zeggen dat het paard geen EMND heeft, het verschilt per geval welke symptomen zichtbaar zijn. Het symptoom dat het vaakst voorkomt en ook het meest in het oog springt is het feit dat het paard blijft vermageren ondanks een (vaak extreem) goede eetlust. Ook valt het paard erg terug in bespiering (atrofie) en is het steeds minder goed in staat om zijn hoofd omhoog te houden. Andere symptomen zijn veel liggen en het plaatsen van de benen onder de massa om beter te blijven staan. De paarden kunnen spiertrillingen tonen en sommige paarden zweten ook overmatig. Sommige paarden krijgen de neiging om hun eigen mest op te eten en krijgen hierdoor verkleurde tanden.

Van ataxie is geen sprake, maar door de spierzwakte lijkt het alsof het paard moeite heeft met zijn coördinatie. Op een gegeven moment kan de spierzwakte zo ernstig worden dat het paard niet meer kan staan.

Diagnose

Vaak kan bij een bloedonderzoek al gezien worden of een paard een tekort aan vitamine E of selenium heeft. Als er dan een vermoeden van EMND is kan dit eventueel bevestigd worden door het nemen van een EMG. Bij zo’n EMG wordt de actiestroom van een spiersamentrekking gemeten. Ook kan de diagnose gesteld worden door het nemen van een spierbiopt.

Prognose en therapie

Over het algemeen is de prognose slecht, veel paarden die EMND hebben overlijden er ook aan. Er is een manier om de ziekte af te remmen of zelfs tot staan te brengen en dit is het toedienen van vitamine E injecties of het geven van een vitamine E voedingssupplement. Het effect hiervan wisselt sterk per paard, er zijn paarden die uiteindelijk alsnog overlijden maar er zijn ook paarden die herstellen.