Informatie over vogelspinnen

De naam vogelspin is een algemene naam voor een grote groep spinnen (ca 850). Het zijn spinnen die geen web bouwen om prooien te vangen. Ze vangen hun prooi door ze lopend te vangen of te bespringen, sommige spinnen vangen prooien vanuit een gegraven gang. De naam is ontleend aan een beroemd schilderij door Maria Sibylla Merian. Hierop staat een spin afgebeeld die een kleine vogel wegsleept.

Locatie

Bijna alle vogelspinnen leven in de tropen of subtropen. De meeste soorten komen voor in Zuid- en Midden-Amerika. Sommige soorten leven in het regenwoud, andere in de savannen en andere in de woestijn. Er leven een aantal vogelspinnen in europa. In Nederland leeft er ook een: de mijnspin (Atypus affinis), deze leeft in naaldbossen in het zuiden van het land.

Anatomie

Vogelspinnen zijn de grootste spinnen. De Goliath-vogelspin kan met de poten meegerekend zelfs 20 centimeter lang worden. In gevangenschap zijn exemplaren bekent van 32 cm. Bijna alle vogelspinnen kunnen bijten. Slechts enkelen hebben een giftige beet, bijvoorbeeld de Phormictopus. Het lijf bestaat uit twee ballen die met een steel aan elkaar zitten. Het voorste is het kop-borststuk. Het bevat een mond en kaken, 8 ogen en 8 poten. De achterste bal is het achterlijf. Dit bevat de boeklongen, waarmee de spin ademt, en de spintepels. Vogelspinnen die op de grond leven zijn behaard. De haren hebben felle kleuren. De vrouwtjes van vogelspinnen worden drie keer zo oud als de mannetjes. Een vrouwtje wordt maximaal 20 jaar.

Gedrag

Vogelspinnen jagen ‘s nachts, zwervend of vanuit een hinderlaag. Ze eten levende prooien zoals grote insecten, hagedissen, muisjes, jonge vogels en kleine slangen. Vogelspinnen bespringen hun prooi en bijten meteen. Vaak zit in het speeksel een gif dat verlamt. De prooi wordt vaak meteen opgegeten. Er zijn verschillende methoden die spinnen gebruiken om een prooi te vangen, hieronder zijn er een aantal beschreven.

De valdeurspinnen jagen vanuit een hinderlaag. Ze zitten in een schuine gang onder de grond die is afgesloten met een klep van aarde en mos. De klep slaat open naar buiten. De spin trekt de prooi de donkere gang in.

Aardspinnen een andere ondersoort van de vogelspinnen - graven tot een meter diepe buizen in de bodem. Deze zijn bekleed met spinsel. Een paar centimeter komt het spinsel boven de grond uit. Insecten die hierop gaan zitten, worden vastgepakt en naar binnen getrokken. Een bijzondere vogelspin is de bombardeerspin. De spin werpt lange haren van zijn achterlijf naar aanvallers. Op huid, in ogen of de neus geven de haren een branderig gevoel.

Voortplanting

Het vrouwtje van de vogelspin is voor het mannetje gevaarlijk. Ze is een stuk groter dan het mannetje en kan hem als prooi zien. Eerst spint het mannetje daarom een kleed en druppelt daar sperma op. Met speciale zuignappen, de zogeheten bulpen zuigt hij het sperma op. Het is nu zaak de bulpen bij het vrouwtje te krijgen.

Er zijn verschillende rituelen waardoor het vrouwtje een mannetje herkent. Bij sommige soorten trommelt het mannetje zachtjes op de grond. Om de vier seconden wacht hij even. Dreigt een vrouwtje, dan vlucht hij weg. Als ze ook gaat trommelen, kan hij naderen. Snel rent het mannetje naar voren en tilt haar voorkant omhoog. De spinnen staan bijna loodrecht tegen elkaar op. Dan kan het mannetje zijn bulpen bij de geslachtsopening van het vrouwtje brengen en het sperma naar binnen brengen.

Na bevruchting spinnen vrouwtjes een matje in een hol. Daarop leggen ze eitjes, het aantal varieert per soort (30 tot 2000 eitjes). Het vrouwtje rolt hierna het matje tot een bal (cocon) en hangt het aan haar kop. Ze maakt het cocon weer open, als de eitjes uitkomen. Jongen blijven bij de moeder tot ze vervellen. Ongeveer 5% van de jongen overleefd in de natuur.

Het houden van vogelspinnen

De vogelspin is een huisdier dat vrij eenvoudig te houden is. Er is weinig verzorging nodig en ze zijn minder gevaarlijk dan de meeste mensen denken. Helaas zijn eigenaren hun spin vaak snel beu, omdat deze toch saaier blijkt te zijn dan ze verwacht hadden. Een spin zit vaak heel de dag stil, ze hebben een hekel aan aanraking. De afmeting van het terrarium en omstandigheden varieert per spin. Eten bestaat meestal uit krekels die bij een dierenzaak eenvoudig gehaalt kunnen worden.