Droes bij paarden

Het is de angst van iedere paardeneigenaar: een droesuitbraak op stal. Droes is namelijk een vervelende en erg besmettelijke paardenziekte, wat veel paarden een keer doormaken in hun leven, vooral in de veulenjaren.

Droes

Droes is een besmettelijke ziekte die wordt veroorzaakt door de bacterie Streptococcus equi, die onder meer abcessen in de lymfeknopen veroorzaakt in de keelstreek. De ziekte wordt overgedragen via neusvloeistof en pus uit de opgezette lymfeknopen.

Droes kent verschillende vormen, de meest voorkomende is keeldroes, waarbij een ontsteking aan de keel en de keellymfeklieren is. Ook bestaat kooierdroes, waarbij alleen de lymfeklieren tussen de kaaktakken ontstoken zijn. Keel- en kooierdroes hebben het meest goedaardige verloop. Naast de pus uit de neus en lymfeklieren kan droes ook overgedragen worden van hengst op merrie bij de dekking. Dit noemen we dekdroes. Hierbij ontstaat een ontsteking rond het geslachtsorgaan van de merrie. De meest ernstige vorm is verslagen droes, waarbij de abcessen in de organen en buik- en keelholte ontstaan.

Droes komt vooral voor bij jonge paarden, en de kans dat een paard het twee keer in zijn leven krijgt is zeer klein, doordat het afweersysteem de bacterie herkent. Droes komt overigens alleen voor bij paarden, ezels en muildieren, en kan dus niet overgebracht worden op mensen.

Ziektebeeld en symptomen

Een paard met droes doorstaat verschillende stadia met elk zijn typische symptomen. Tussen het moment van infectie en het opkomen van de symptomen kunnen 2 dagen tot 3 weken zitten. In het acute stadium is het paard erg ziek en is de ziekte erg pijnlijk.

De verschillende stadia van droes met hun symptomen:

• Stadium 1: Het eerste wat opgemerkt wordt is hoge koorts (tussen de 38 en 41 graden), het paard is sloom en eet niet. Er ontstaat keelontsteking en neusuitvloeiing. Slikken wordt pijnlijk en het paard kan gaan hoesten.
• Stadium 2: Na ongeveer een week raken de lymfeklieren zodanig ontstoken dat er een zich abcessen vormen, die als een grote bult onder de kaak te zien zijn (de bekende ‘droesbult’). Dit is erg pijnlijk voor het paard, buigen en eten gaat niet meer.
• Stadium 3: Na 7 tot 14 dagen breken de abcessen open, vaak naar buiten, maar soms ook de keelholte in. Na het openbreken wordt de zwelling in de keel minder, en zal er pus uit de kaak of de neus vloeien. Dan zakt de temperatuur, gaat het paard weer een beetje eten en zal zich snel beter voelen.

Diagnose

In het stadium dat de droesbult zich ontwikkeld heeft is de diagnose voor een dierenarts makkelijk te stellen op basis wat hij ziet. In het eerste stadium kan op basis van de symptomen koorts, gezwollen en pijnlijke keel echter ook de diagnose keelontsteking gesteld worden. Als er dan pas uit de lymfeknopen komt zal dit snel bijgesteld worden. De diagnose verslagen droes wordt gesteld als het paard niet herstelt na het openbreken van de keelabcessen en zijn conditie nog steeds verslechtert.

Behandeling

Als de goede diagnose wordt gesteld voordat de abcessen zijn ontstaan is droes te behandelen met antibiotica, maar vaak wordt dit niet gedaan omdat antibiotica de rijping van de abcessen verhinderd. Het is juist belangrijk de abcessen zo snel mogelijk te laten rijpen, zodat ze open gaan, het pus eruit kan en het paard weer kan herstellen. Vaak wordt een speciale zalf gebruikt die het rijpen versneld. Soms moet de dierenarts de abcessen zelf openen om het pus te verwijderen. Nadat de abcessen geopend zijn, moeten ze zo lang mogelijk open blijven, omdat er anders nieuwe abcessen kunnen ontstaan. De abcessen moeten meerdere keren per dag worden gespoeld met desinfecterende vloeistof. Zorg voor fris drinkwater zodat het paard niet uitdroogt, en laat hem eten van de vloer, zodat het pus makkelijk uit kan vloeien. Als het paard geen vast voedsel wil eten, is slobber nog een goede optie. Het paard moet op rust blijven staan totdat hij een week koortsvrij is, dit om complicaties te vermijden. Als na 48 uur na het openbreken de temperatuur nog niet is gedaald is er sprake van verslagen droes. Paarden met verslagen droes herstellen zelden helemaal.

Droes is zoals hierboven staat besmettelijk. Als een paard droes heeft moeten de volgende maatregelen getroffen worden om andere paarden te beschermen:

• Zet het besmette paard in een geïsoleerde box, bij de andere paarden vandaan
• Hou de andere paarden goed in de gaten door ze te temperaturen, om eventuele nieuwe gevallen snel door te hebben
• Laat geen nieuwe paarden op het stalterrein toe
• Personen die regelmatig met paarden van buiten de stal in aanraking komen moeten zoveel mogelijk wegblijven bij het besmette paard
• Hygiëne is van groot belang. Zorg dus voor handschoenen, een overall en ontsmettingsmiddel als je met het besmette paard in aanraking komt
• Was en ontsmet je handen en schoenen grondig na elk contact met het besmette paard

Preventie

Voorkomen is natuurlijk beter dan genezen. Er is een vaccin op de markt tegen droes, dat twee keer gegeven wordt, met een tussentijd van 2 weken. Dit vaccin zou een paard 9 maanden moeten beschermen, maar werkt niet altijd (ze kunnen wel droes krijgen, maar de symptomen zijn milder) en niet tegen alle vormen van droes. Om droes helemaal te voorkomen zal je dus de hygiëne goed in de gaten moeten houden op stal, door de volgende maatregelen te nemen:

• Laat vreemde paarden niet aan elkaar snuffelen
• Plaats nieuwe paarden een tijdje apart van de anderen
• Was je handen als je van de ene stal naar de andere gaat