Pijn bij honden, hoe te herkennen?

Bij honden is pijn niet altijd goed te herkennen, ze kunnen in stilte pijn lijden. Er kan sprake zijn van acute pijn, maar ook van chronische pijn door bijvoorbeeld gewrichtsproblemen. Hoe kan pijn zich uiten bij honden en hoe kunt u dit op tijd herkennen?

Honden en pijn

Honden voelen net als mensen pijn en het is een fabel dat honden een hogere pijngrens hebben dan mensen. Een hond zal het alleen niet zo snel laten zien en de uiting van pijn is anders. Hoewel van sommige aandoeningen bekend is hoe heftig daarbij de pijn is, kan een hond evengoed helemaal niets of nauwelijks iets laten merken. Het is aan de eigenaar om goed in te schatten of een hond lijdt.

Algemene symptomen van pijn zijn:

• Piepen, janken
• Continu blijven blaffen
• Grommen (eventueel bijten)
• Hijgen
• Verhoogde hartslag en ademhaling
• Hoge bloeddruk
• Verwijde pupillen
• Borstelen (opgezette haren op nek en rug)
• Trillen
• Lusteloos of juist rusteloos gedrag
• Verandering in beweging; niet willen lopen, waggelen, stijfheid
• Zich afzonderen
• Weinig tot geen eetlust

Acute pijn

Acute pijn ontstaat vaak door kleine of grote ongelukken, bijvoorbeeld door een grasaar die tussen de tenen zit, in een scherp voorwerp staan, een beet van een andere hond, een poot die breekt…enzovoort. Meestal gaat dit niet onopgemerkt, de hond zal reageren door te blaffen, janken, jammeren, gillen, grommen of soms bijten in paniek. De hond kan onder andere aan de plek gaan likken, kreupel lopen, niet meer kunnen opstaan of lopen of zich afzonderen.
Acute of tijdelijke pijn kan ook door andere oorzaken komen, zoals tandproblemen, pijn na een operatie, botziekten en kanker.

Het is belangrijk om de oorzaak van de pijn te achterhalen en een bezoek aan de dierenarts kan daar voor nodig zijn. Afhankelijk van de oorzaak wordt bekeken welke behandeling nodig is. Soms is daarbij tijdelijke pijnbestrijding nodig, mits het herstel niet belemmerd wordt door meer activiteit.

Chronische pijn

Chronische pijn zien we vaak bij aandoeningen in het bewegingsapparaat, zoals artrose, heupdysplasie (HD), elleboogdysplasie (ED), osteochondrose (OCD), spondylose. Vaak ontwikkelt zich dit geleidelijk en veel honden laten geen pijn zien in de vorm van janken of piepen. Wel zijn er verschillende symptomen die een duidelijk signaal zijn dat er iets mis is. Let bijvoorbeeld op:

• Is de hond rustiger dan normaal?
• Ligt de hond langer dan voorheen?
• Is hij eerder moe?
• Komt de hond moeilijker uit de mand?
• Gaat hij met meer moeite liggen?
• Loopt hij wat stijf/stram, vooral na rust?
• Heeft minder zin om te spelen?
• Is hij lusteloos bij het uitlaten?
• Loopt af en toe licht kreupel?
• Heeft hij moeite met de trap op/af lopen of in/uit de auto gaan?
• Lijkt de hond sneller geïrriteerd?
• Smakt hij geregeld met zijn mond?
• Geeft hij bij aanraking van de rug of nek pijn aan?

Niet alle symptomen hoeven voor te komen, één of meerder symptomen kunnen al op pijn duiden.

Een lichamelijk onderzoek door een dierenarts en eventueel aangevuld met bijvoorbeeld een röntgenfoto of echo kan een goede diagnose geven en duidelijk maken waar de hond precies pijn heeft. Niet altijd wordt (meteen) duidelijk waar de pijn precies vandaan komt en hoe erg de pijn is. De ene hond is ook gevoeliger voor pijn dan de ander. Wanneer er twijfel is kan er pijnstilling worden voorgeschreven om te kijken of de hond zich dan weer een stuk beter voelt. Als de hond bijvoorbeeld weer levendiger is, weer graag wil wandelen en spelen kan dat een goede indicatie geven dat er wel degelijk sprake was van pijn.

Aandachtspunten

• Een hond die niet jankt, heeft geen pijn? Niet juist, een hond zal niet altijd janken bij pijn, eigenlijk maken veel honden zelfs heel weinig geluid als ze pijn hebben. Dit komt voort uit hun sterke overlevingsinstinct, in de vrije natuur kunnen ze geen zwakte tonen in de groep en ze moeten zo min mogelijk opvallen om niet het risico te lopen door roofdieren te worden gesignaleerd. Veel honden lijden dus in stilte.
• Het rustiger worden van een hond betekent niet altijd dat de hond gewoon maar ouder wordt.
• Veel oudere honden hebben last van gewrichtspijnen als gevolg van artrose.
• Als een hond opeens niet meer goed wil meelopen tijdens de wandeling is dat niet altijd omdat hij niet wil, maar omdat hij het niet kan.
• Wacht bij vermoeden van pijn bij uw hond niet te lang, een bezoek aan de dierenarts kan sneller duidelijkheid geven.

Lees verder

• Pijnbestrijding bij de hond