Wobbler-syndroom bij paarden

Je paard lijkt 'waggelend' door de baan te gaan en toont een slordige gang. Oefeningen als combinatiesprongen schieten keer op keer fout. Bij een wandelingetje struikelt je paard over zijn eigen benen. Komt dit je bekend voor? Het kan zijn dat je paard last heeft van het wobbler-syndroom.

Wat is het?

In de inleiding werd het al even genoemd: waggelen. De naam Wobblersyndroom komt van het Engels werkwoord 'to wobble' en betekent schommelen. De naam is gekozen vanwege het grootst opvallende symptoom: het paard schommelt of waggelt. Dit wordt ook wel ataxie genoemd.

Oorzaken

De oorzaak van het Wobblersyndroom is een beschadiging van het ruggenmerg, meestal in de halswervels. Bij deze beschadiging is er vrijwel altijd sprake van compressie. Hoe een paard aan deze compressie komt, kan op verschillende manieren:

1. Misvorming van de halswervels;
2. Trauma;
3. Schade door een virale infectie.

De compressie in het ruggenmerg zorgt voor schade aan het zenuwstelsel; de zenuwbanen die het paard zeggen wat het met zijn benen moet doen raken aangetast. Doordat in eerste instantie de zenuwen aangetast raken die de controle hebben over de achterhand, zal het paard de eerste symptomen bij zijn achterhand laten zien.

Mogelijke verbanden

Er worden een aantal factoren genoemd die een mogelijk verband hebben met het ontstaan van het Wobblersyndroom:

1. Overmatige en/of snelle groei;
2. Genetische bepalingen;
3. Aangeboren afwijking in de halswervels;
4. Imbalans in voeding;
5. Fysiek trauma.

Uiteraard is een combinatie van deze verbanden mogelijk.

Symptomen

Er zijn veel verschillende symptomen bij dit probleem. De mate waarin het paard last heeft van zijn ataxie wordt vastgelegd op een schaal van 0 tot 5. Hierin is 5 de ergste vorm, waarin het paard vaak niet goed meer op zijn benen kan staan, en wordt 0 ingezet wanneer een paard af en toe symptomen vertoont.

Wanneer het paard een 0 tot 2 scoort op de schaal, ervaart de eigenaar meestal alleen rijtechnische problemen. Het duurt hierbij vaak nog een tijd voordat de uiteindelijke diagnose wordt gesteld. In eerste instantie is het paard niet kreupel en wordt de oorzaak in de achterhand gezocht. Het paard kan de voorhand immers nog corrigeren met zijn zicht. Een paard wat 3 tot 5 scoort op de schaal is er vaak al een stuk slechter aan toe. Deze paarden waggelen of schommelen zichtbaar tijdens het lopen. Struikelen over de eigen benen komt dan ook erg vaak voor. Een paard wat een 5 scoort, zal zelfs ineens om lijken te vallen.

De mate waarin een paard last krijgt van het Wobblersyndroom verschilt. Veel paarden krijgen op een heel laag tempo steeds meer klachten, waardoor het een tijd duurt voordat de juiste diagnose wordt gesteld. Dit komt mede doordat de oorzaak vaak eerst elders wordt gezocht.

Vaststellen van de diagnose

Wanneer er een vermoeden bestaat dat een paard last heeft van het Wobblersyndroom, wordt er een neuro-klinisch onderzoek uitgevoerd. Aan de hand hiervan valt vaak al met redelijke zekerheid te zeggen of het paard last heeft van het Wobblersyndroom of ataxie. Naast dit neuro-klinisch onderzoek zijn er een aantal tests die je zelf bij het paard kunt uitvoeren. Aangezien deze tests subjectief zijn en ook symptomen van andere diagnoses kunnen tonen, noemen we deze niet. Als vrijwel zeker is dat het paard last heeft van het Wobblersyndroom, kan er een myelografie worden gemaakt. Hiermee wordt de plaats van de compressie vastgesteld. Het paard wordt hiervoor onder narcose gebracht, waarna er contractstof in het wervelkanaal wordt aangebracht. Door middel van deze contractstof is de compressie zichtbaar op RX-foto's.

Tegenwoordig wordt een MMEP-test ook vaak ingezet bij het vaststellen van het Wobblersyndroom. Bij deze test worden de hersenen van het paard magnetisch gestimuleerd om de geleiding in het ruggenmerg te testen. Door deze magnetische stimulering kunnen dierenartsen prikkels opvangen van spieren in zowel voor - als achterbenen. Dit is een pijnloze test en het paard blijft dan ook gewoon rechtop staan.

Behandeling

Op dit moment zijn er drie behandelmethodes bekend. Iedere behandelmethode heeft zeer wisselende resultaten en kan dus niet garant staan voor blijvend resultaat.

1. Medicatie, met als doel het zoveel mogelijk verminderen en wegnemen van de compressie;
2. Agressieve omgevingsaanpassingen, naar een Amerikaans onderzoek. Bij deze behandeling wordt het paard beperkt gevoerd met eventuele supplementen en de bewegingsmogelijkheid werd zo veel mogelijk beperkt;
3. Chirurgisch wegnemen van de compressie, dit is een dure en zeer intensieve behandeling waarbij vaak 1 of 2 graden verbetering wordt geboekt.

Andere benamingen

Voor het Wobblersyndroom zijn nog een heel aantal andere, Engelstalige, benamingen:

1. Progressive cervical spinal cord compression
2. Cervical spondylosis
3. Cervical spondylolisthesis
4. Caudal cervical subluxation
5. Cervical vertebral instability
6. Great Dane ataxia
7. Cervical spondylopathy
8. Caudal cervical spondylopathy
9. Caudal cervical vertebral malformation-malarticulation
10. Cervical vertebral stenosis
11. Cervical myelopathy
12. Midcervical spondylolisthesis
13. Cervical spondylotic myelopathy

Raadpleeg altijd een dierenarts wanneer je vermoedens hebt dat er iets aan de hand is met je paard! Dit artikel is uitsluitend bedoeld als naslagwerk.