Kaalheid bij katten (alopecia)

Katten die problemen hebben met de huid en vacht zijn wel de belangrijkste reden om met een kat naar de dierenarts te gaan. Als de kat last heeft van kale plekken is het belangrijk om op tijd in te grijpen. Kaalheid, ook wel alopecia genoemd, is meestal een symptoom van een aantal ziekten. Vaak ontstaat de kale plek door krabben, bijten en likken. Het kan bijvoorbeeld gaan om parasieten, een allergische reactie of een huidaandoening.

Oorzaken

Er kunnen diverse oorzaken zijn voor het ontstaan van kale plekken bij de kat. Zo kan er sprake zijn van huidparasieten, een allergische reactie of andere overgevoelige reacties die jeuk kunnen veroorzaken. Hierdoor kan de kat overmatig gaan krabben, bijten of likken dat kale plekken kan veroorzaken. Het dragen van een halsband kan de kat in de nek gaan schuren, waardoor de huid rond de nek kaal kan worden. Het is afhankelijk van de achterliggende oorzaak wat de kaalheid veroorzaakt.

Symptomen

Als een kat jeuk heeft, zal hij op die plaats gaan krabben, bijten en likken. Hierdoor wordt de aangetaste plek op de huid geïrriteerd. Dit wordt zichtbaar doordat de huid rood en schilferig wordt waarbij er ook gebroken haren te zien zijn. Bij sommige huidaandoeningen kan er sprake zijn van een ernstig haarverlies waarbij er grote delen van het lichaam kaal kunnen worden.

Wanneer naar de dierenarts?

Als je een kale plek ziet bij je kat of de vacht wordt dun, is het raadzaam om met hem naar de dierenarts te gaan. Dit geldt ook als de kat overmatig begint te krabben, bijten en likken. Om te voorkomen dat de huid onnodig beschadigt, kan de dierenarts er misschien iets voor geven om het te genezen. Het kan zijn dat de dierenarts onderzoeken gaat doen zoals bloedonderzoek, controle van huid- en haarmonsters op parasieten en huidtesten.

Aandoeningen die kaalheid veroorzaken

Er zijn vele oorzaken die tot kaalheid bij de kat kunnen leiden. Hieronder worden er een aantal genoemd:

Feline symmetrische alopcia

Bij deze aandoening ontstaat er een ernstig haarverlies op de buik, aan de binnenzijde van de poten, rond de anus en geslachtsdelen, op de borst en in de oksels. Deze aandoening is misschien wel de ergste vorm van alopecia bij katten. Een kat die hieraan lijdt, ziet er niet mooi uit, maar toch kan het zijn dat hij zich goed voelt.

Dermatofytose (ringworm)

Dit is een huidschimmel die ook wel bekend is onder de naam ringworm. Ringworm komt meestal voor op de kop, de oorschelpen en de poten in de vorm van enkele of meervoudige, ronde of onregelmatige gevormde kale plekken. Deze kunnen gebroken haren en roos bevatten. De plekken jeuken zelden. Pas op met katten met lang haar, deze hebben soms ringworm zonder symptomen. Dermatofytose wordt veroorzaakt door infectie van haar, nagels of de buitenste laag van de huid door schimmels. Meestal gaat dit vanzelf weer over, maar het meestal beter om het toch te behandelen. Verwaarloos ringworm nooit, want ook mensen kunnen hiermee besmet raken.

Overgevoeligheidsreacties

Als er een vreemde stof op of in het lichaam van de kat komt, kan er een overgevoeligheidsreactie ontstaan waarbij het immuunsysteem van de kat heftig reageert op de stof. Dit is een allergische reactie. De meest voorkomende allergie is een vlooienallergie en atopisch eczeem. Ook kan er een allergie zijn voor bepaalde voedselbestanddelen. Het is mogelijk dat een kat overgevoelig is voor meer dan één soort stof. Het behandelen van één van de allergieën is vaak al voldoende om de andere symptomen te onderdrukken.

Vlooienallergie

Een vlooienallergie is de meest voorkomende allergie. Vlooien komen erg veel voor en het is gemakkelijk voor de kat om hiermee besmet te raken. Met name geldt dit voor een kat die buiten komt. De kat reageert allergisch op de beet van een vlo. Het speeksel van de vlo veroorzaakt een immuunreactie bij de kat. Dit is te zien door de rode vlekjes die de kat op zijn huid krijgt. De behandeling is meestal gebaseerd op het bestrijden van de vlooien.

Atopisch eczeem

Atopisch eczeem is een overgevoeligheidsreactie op de kat afkomstig van stoffen uit zijn omgeving. Dit kan bijvoorbeeld huisstofmijt, roos van mensen of andere dieren zijn. Dit heeft zware huidirritatie tot gevolg. Katten met deze aandoening hebben altijd jeuk. Er ontstaat kaalheid door overmatig wassen, zonder dat de onderliggende huid ontstoken raakt. Het vele wassen valt soms niet op omdat de kat zich vaak in afzondering wast. Aanwijzingen dat de kaalheid door overmatig wassen ontstaat zijn: uitgebraakte haarballen, plukken haar op de slaapplaats van de kat, haar tussen zijn tanden of zijn ontlasting.

Miliaire dermatitis

Miliaire dermatitis, ook wel papulocrustueuze dermatitis genoemd, is een aandoening waarbij op de huid van de kat vele korstjes ontstaan. Het is een ontstekingsreactie van de huid dat veroorzaakt kan worden door een aantal aandoeningen, zoals bijvoorbeeld vlooien, luizen, teken, een allergie of atopisch eczeem. Het is belangrijk hier mee naar de dierenarts te gaan omdat er eerst bekend moet zijn welke oorzaak dit heeft alvorens er behandeld kan worden. Dit is te herkennen aan korstige plekken, kale plekken, gebroken haren, gedragsverandering en overmatig likken, krabben en bijten.

Overige oorzaken

Daarnaast kan de kat door allerlei andere oorzaken haar verliezen, zoals: door zwangerschap, lactatie of reactie op medicijnen. Door stress kan een kat zich overmatig gaan wassen en daardoor een dunnere vacht krijgen. Dit wordt Psychogene alopecia genoemd. Vooral bij de rassen siamees, birmees en abessijn komt het voor. Soms blijft het onduidelijk wat de oorzaak is.

Behandeling

Veel van de oorzaken van kaalheid wordt behandeld met medicijnen. Als er sprake is vankaalheid door stress, kan er wat gedaan worden met gedragstherapie. Bij feline symmetrische alopecia kan er medicatie worden gegeven, zoals het schildklierhormoon of bepaalde geslachtshormonen. Dit kan bijverschijnselen geven waardoor er soms voor wordt gekozen om de kat niet te behandelen. Vlooien kunnen worden bestreden door een vlooienbestrijdingsmiddel. Het is raadzaam om naar de dierenarts te gaan als er het vermoeden is van een aandoening of dat er kale plekken ontstaan. Hoe eerder de behandelijk start, hoe beter de kat herstelt.

Lees verder

• Kattenziekten op een rij
• Abces bij een kat, hoe ontstaat het en wat zijn de gevolgen?
• Gezondheidscheck bij de kat: eenvoudig zelf te doen
• Waarom katten hun vacht verzorgen
• Als je kat gewassen moet worden