Roofvogels in Nederland

We hebben er niet zo heel erg veel van in Nederland. En als je ze een keertje ziet, dan zie je ze meestal langs de snelweg jagen op prooi. Of op een minder mooie manier, dood liggend langs de weg: roofvogels in Nederland. Helaas zijn niet alle roofvogels even talrijk in Nederland. Van sommige soorten komen nog maar enkele broedparen voor.

Soorten roofvogels

In totaal bestaan er zo een 306 verschillende soorten roofvogels op de wereld. Roofvogels kan je verdelen in 4 groepen. Deze groepen zijn:

• Valken
• Havikachtigen
• Arenden, Buizerds en Kiekendieven
• Gieren

Van alle soorten roofvogels die er zijn leven slechts 12 soorten in Nederland. Naast deze 12 soorten heb je ook nog een aantal soorten die alleen maar de winter doorbrengen in Nederland of alleen maar via Nederland doorreizen naar zuidelijker gelegen landen.

Sinds 1936 zijn roofvogels beschermd in Nederland. Dat is maar goed ook want sommige roofvogels zijn bijna verdwenen uit Nederland.

Hoe herken je en roofvogel

Een roofvogel is makkelijk te herkennen aan zijn kromme zeer sterke snavel en zijn sterke klauwen met kromme nagels. Bij alle roofvogels is het vrouwtje groter dan het mannetje. In het broedseizoen zie je over het algemeen alleen het mannetje vliegen. Het vrouwtje zit op het nest om de eieren of jongen te beschermen. Het mannetje vliegt af en aan om het vrouwtje te voorzien van voedsel. Het vrouwtje verdeelt het voedsel onder de jongen. Pas als de jongen ouder zijn, gaat het vrouwtje ook helpen met voedsel zoeken. De Buizerd en de Torenvalk zijn de meestvoorkomende roofvogels in Nederland. De buizerd zie je meestal zittend op een paaltje langs de weg kijkend of hij een prooi langs ziet komen. De torenvolk zie je vaak biddend in de lucht (Biddend=hangt op een plaats in de lucht) op zoek naar prooi.

De Nederlandse roofvogels

Havik

De Havik is tussen de 41 en 68 cm groot en leeft meestal in het bos, maar hij komt ook regelmatig in open landschap om te jagen. Het vrouwtje is een stuk groter dan het mannetje. De havik is op de rug bruin van kleur en op de borst creme met bruine vlekken. De havik is vooral te herkennen aan de witte oogstreep boven zijn oog. De havik komt in vrijwel heel Nederland voor en is behoorlijk talrijk.

Sperwer

De Sperwer wordt vaak verwisseld met de Havik. Maar de Sperwer is een stuk kleiner dan de havik zo een 28 tot 38 cm en heeft een veel langere staart. Hij leeft is het dichtere gedeelte van het bos. De kleur van de sperwer is donkerbruin tot grijs en de borst en onderkant van de vleugels is gemarmerd. Van het mannetje is hals, kaak en wang roodbruin gekleurd. Er zijn 4 tot 5 duizend broedparen verdeeld over heel Nederland.

Buizerd

De buizerd is 51 tot 58 cm groot. Zijn verenkleed varieert nog al eens van kleur en daardoor wordt hij vaak verward met andere roofvogels. De buizerd zie je vaak in bomen of op uitkijkpalen langs de weg. Samen met de Torenvalk is dit de meestvoorkomende roofvogel in Nederland. Door zijn kenmerkende manier van vliegen herken je hem makkelijk. Enkele vleugelslagen en dan kort zweven, weer vleugelslagen, zweven. Ook het geluid van een buizerd is makkelijk te herkennen. Het lijkt een beetje op kattengemiauw.

Torenvalk

De Torenvalk is de meestvoorkomende roofvogel in ons land. Hij is ongeveer 30 tot 35 cm groot, waarvan 14 cm zijn staart in beslag neemt. Door zijn staart is hij wel erg wendbaar. Dit heeft hij ook nodig omdat muizen meestal op zijn menu staan. Torenvalken zie vaak biddend in de lucht hangen op zoek naar een maaltje. Je herkent de Torenvalk vooral aan zijn roodachtige kleur. Een Torenvalk is niet kieskeurig met een broedplaats. Je vindt ze terug in steden maar ook op het platteland. Het voedselaanbod bepaald hoeveel broedparen er zijn in ons land dit verschilt tussen de 5000 en 8000.

Wespendief

De Wespendief heeft veel weg van een Buizerd. Zijn kop is alleen veel kleiner en grijzer. Ook de staart van de wespendief is veel langer. De Wespendief is zo een 52 tot 60 cm groot, en leeft vooral is het oosten en zuidoosten van ons land. Er komen ongeveer 500 broedparen voor. Grote insecten zoals hommels, wespen en bijen zijn ze hoofdmaaltijd. Maar ook de larven van deze insecten zijn een belangrijke voedselgroep voor deze roofvogel. De Wespendief laat zich zelden zien. Hij verraad zichzelf door uitgegraven wespennesten achter te laten. Mocht er een gebrek aan insecten zijn, dan jaagt hij ook op kleine dieren.

Boomvalk

In zijn vlucht lijkt een boomvalk op een gierzwaluw. Maar van dichtbij zijn ze te herkennen aan hun witte wangen en kastanjebruine broek en onderstaart. De Boomvalk jaagt vooral op insecten, die tijdens de vlucht al worden opgegeten. Maar ook kleine vogels zijn ook niet veilig voor hem. In de bossen en heidegebieden doet de boomvalk het momenteel erg slecht. In de agrarische gebieden gaat het beter met de Boomvalk. Tussen 1987 en 1999 is het aantal broedparen gehalveerd 1999, 750 broedparen) Het aantal broedparen van boomvalken is momenteel stabiel en lijkt zelfs iets te groeien.

Slechtvalk

Als broedvogel is de Slechtvalk is zeer zeldzaam in ons land. Er broeden maximaal 10 paartjes in ons land, maar dit aantal neemt wel langzaam toe. Het is meer een wintergast en een trekvogel, daarom wordt hij wel regelmatig gezien. De Slechtvalk is vooral bekend om zijn vliegkunsten. Met snelheden van 200 tot 260 km per uur grijpt hij zijn prooi uit de lucht. Hij wordt regelmatig bij steden gezien. Hij ziet hoge gebouwen aan als rotslandschappen, zijn natuurlijke omgeving. En aangezien een stadsduif vaak een onuitputtelijke voedselbron is, is hij daarom in en rond steden regelmatig gezien.

Rode wouw

De Rode wouw is te herkennen aan zijn roodbruine verenkleed met een grijze kop. Samen met de Zwarte wouw zijn het de enige roofvogels met een gevorkte staart. De Rode wouw komt soms voor in Nederland als doortrekker. Er komen hoogstwaarschijnlijk geen broedpaartjes voor. Wel wordt de Rode wouw steeds regelmatiger gesignaleerd. De Rode wouw vangt zijn prooi met zijn klauwen en eet zijn prooi tijdens zijn vlucht. Hij eet zoogdieren, vogels maar ook aas.

Zwarte wouw

De Bovenzijde van de Zwarte wouw is zwartbruin van kleur, de onderzijde is roodbruin van kleur. Net als de Rode wouw heeft hij een gevorkte staart, alleen minder duidelijk als de Rode wouw. De Zwarte wouw broed ook niet in Nederland en is dus ook alleen maar een doortrekker. De Zwarte wouw zie je vaak cirkelend boven een meer waar hij op vis jaagt, maar vogels en zoogdieren staan ook op zijn menu.

Bruine kiekendief

De Bruine kiekendief komt voornamelijk in het westen en n het noorden van ons land voor. Er komen zo een 1000 tot 1500 broedparen in ons land voor. Helaas is de laatste jaren de populatie van deze vogel wereldwijd sterk achteruit gegaan. Dit komt omdat de Bruine kiekendief in moerasachtige gebieden leeft en deze gebieden verdwijnen langzaam. Het verenkleed van het vrouwtje is voornamelijk bruin van kleur. Van het mannetje zijn het middelste gedeelte van de vleugels grijs van kleur, terwijl de punten zwart zijn. In zijn vlucht is de Bruine kiekendief te herkennen doordat de vogel met plotselinge wendingen laag over het land zweeft. Tijdens het zweven worden de vleugels iets omhoog gehouden, zodat er een v-vorm ontstaat. De maaltijd van een Bruine kiekendief bestaat vooral uit kleine zoogdieren, vogels en amfibieën.

Blauwe kiekendief

De Blauwe kiekendief komt vooral op de Waddeneilanden voor met zo een 100 broedpaartjes. De populatie gaat momenteel achteruit. Een van de oorzaken is dat veel broedsels vernietigd worden door het maaien van het gras. De vogel broed vaak in weiden, het gebeurt regelmatig dat er eieren en jongen verloren gaan doordat er gemaaid word. Maar ook het verdwijnen van de leefgebieden van deze vogel heeft er mee te maken. Het mannetje is blauwgrijs van kleur met zwarte vleugelpunten. Het vrouwtje is bruin met een wat lichtere onderzijde. Wat vooral opvallend is, dat het stuitje van de Blauwe kiekendief wit is.

Grauwe kiekendief

De Grauwe kiekendief lijkt heel erg op de Blauwe kiekendief. Ze hebben alleen wat smallere vleugels dan de Blauwe kiekendief en het mannetje heeft zwarte vleugelstrepen. Vroeger was dit een redelijk vaak voorkomende broedvogel in Nederland Tegenwoordig broeden er nog maar enkele tientallen paren in Nederland. Ook van deze vogel verdwijnt zijn broedgebied en dit zijn de heidevelden. Op zijn menu staat uit kleine vogels en zoogdieren. De prooi wordt vaak over een grote afstand naar het nest toegebracht. In de lucht geeft het mannetje de prooi aan het vrouwtje zodat deze in de buurt van het nest kan blijven.

Voor nog meer informatie over andere roofvogels, kan je kijken op eaglewatch.nl