Vogelstand dramatisch achteruit
Het gaat nog steeds bergafwaarts met de vogels in Europa en ook in Nederland. Op 20 mei 2015 werd door de Europese Commissie een grootschalig onderzoek gepresenteerd waaruit blijkt dat maar liefst één op de drie vogelsoorten in Europa wordt bedreigd. De belangrijkste oorzaken zijn de intensieve landbouw en de aantasting van natuurlijke leefgebieden. Het rapport is verschenen onder de titel ‘State of nature in the EU’ en is het omvangrijkste onderzoek naar de flora en fauna dat ooit in Europa is gehouden. Nederland vormt helaas geen uitzondering op dit slechte bericht, ook hier is het ondanks de Vogel- en Habitatrichtlijn de bescherming van vogelsoorten nog steeds niet succesvol.
Bron: Ton EbbenNederland en ‘De nieuwe wildernis’
De film ‘De nieuwe wildernis’ lijkt op een bevestiging dat het met de natuur in Nederland er heel goed voorstaat. Dit is echter een groot misverstand. De Oostvaardersplassen, is een gebied waar de natuur zijn gang heeft mogen gaan in de drooggelegde Flevopolder en daar speelt de film zich af. De meeste mensen kennen het gebied slechts heel beperkt omdat het grootste gedeelte niet voor publiek toegankelijk is. EMS FILMS, verantwoordelijk voor ‘De nieuwe wildernis’ heeft exclusief toestemming gekregen om alle seizoenen in de Oostvaardersplassen te filmen. In de film is te zien dat bij goede maatregelen de mens zeer wel in staat is om daadwerkelijke bescherming te kunnen bieden als men daartoe ook echt de intenties heeft. Daar ontbreekt het bij onze overheid nog als eens aan, ongeacht welke coalitie dan ook aan het bewind mag zijn.Beleid ministerie
Op de website van het ministerie van Economische Zaken lezen we onder meer: “We zetten ons in voor een uitstekend ondernemersklimaat en een sterke internationale concurrentiepositie. Door de juiste randvoorwaarden te creëren en door ondernemers de ruimte te geven om te vernieuwen en te groeien. Door aandacht te hebben voor onze natuur en leefomgeving. Sterke landbouw en levendige natuur zijn noodzakelijk voor duurzame groei en een gezonde economie." Het is dan wel duidelijk waar de prioriteiten liggen er is aandacht is voor een levendige natuur, maar in het geheel geen duidelijke beleidsdoelen. Daarbij lijkt het ook niet uit te maken welke regering aan de macht is.
Bron: Ton EbbenOp grond van deze richtlijn zijn in Nederland 79 gebieden aangewezen die bescherming moeten bieden aan bedreigde (trek)vogels. Naast ‘De Vogelrichtlijn’ is ‘De Habitatrichtlijn’ (92/43/EEG) van kracht die als doel heeft om de veelheid aan planten en dieren (biologische diversiteit) te behouden door het in stand houden van hun natuurlijke leefgebieden. Net als bij ‘De Vogelrichtlijn’ dienen Europese lidstaten beschermingszones voor bedreigde dieren en planten aan te wijzen en die te handhaven. De gebieden die worden aangewezen als speciale beschermingszones onder de ‘Vogel- en Habitatrichtlijn worden in Nederland als ‘Natura 2000’ aangeduid. In totaal gaat het dan om 162 gebieden. In deze gebieden komen Europees beschermde dier- en plantensoorten voor.
Nederland heeft zich overigens nooit erg druk gemaakt om de Europese richtlijnen over te nemen in de nationale wetgeving. Het Europese Hof van Justitie moest eerste Nederland op de vingers tikken om zijn speciale beschermingszones aangewezen te krijgen. Maar ook andere verplichtingen en verboden uit de richtlijnen waren in april 2005 nog steeds niet voldoende omgezet in de Nederlandse wetgeving en dat leidde opnieuw tot een veroordeling door het Hof van Justitie.
De aanwijzing van de ‘Natura 2000’-gebieden is natuurlijk belangrijk voor de bescherming van de vogels, maar indien we bedenken dat 60% van de bedreigde vogelsoorten niet in deze aangewezen gebieden leeft dan kunnen er vraagtekens worden gesteld of de aanwijzing van deze gebieden wel voldoende effectief is om de doelstellingen van de richtlijnen te halen. Met de Natuurbeschermingswet, die in oktober 2005 in werking is getreden, zou dit alles gecorrigeerd worden, maar ‘Vogelbescherming Nederland’ stelde het standpunt dat de bepalingen uit de ‘Vogel- en Habitatrichtlijn’ nog steeds onvolledig zijn.
Nederland doet het heel slecht
Uit het onderzoek van de Europese Commissie is ook gekeken hoe de afzonderlijke lidstaten hun verplichtingen nakwamen. Uit die rapportage blijkt dat Nederland op veel gebieden het slechter doet dan de meeste andere Europese lidstaten. In Nederland verkeren de belangrijkste natuurgebieden op Europees niveau in een slechte staat van instandhouding. De bijzondere natuurwaarden staan in deze Nederlandse gebieden daarom onder druk omdat deze gebieden nog steeds niet goed beheerd worden.
Bron: Ton EbbenEén op de drie vogelsoorten in Europa wordt bedreigd en 17% wordt ernstig bedreigd. Ook in Nederland zien we dat sommige soorten achteruit hollen. De zomertortel en de veldleeuwerik zijn met 90% afgenomen. De ortolaan is inmiddels uit het Nederlandse landschap helemaal verdwenen. Al vele jaren gaat het met vele weidevogels heel slecht. Belangrijkste oorzaken van de achteruitgang zijn hier de intensieve landbouw en ook de aantasting van de natuurlijke leefgebieden.
