Blauwe reigers en grote zilverreigers

Er zijn een aantal reigersoorten waar te nemen in het Nederlandse landschap. De blauwe reiger is de meest bekende, maar ook de meest gehate reiger bij vijverbezitters. Onbeweeglijk kan de reiger wachten bij ondiep water om voedsel te krijgen. Met zijn lange nek ingetrokken en zijn lange poten in het water, staat hij geduldig te wachten tot plots in een flits de snavel in het water schiet en een prooi ‘gepakt’ wordt. Of het nu een dure koikarper is of een worm, eten is eten.

• Reigers
• Beschrijving blauwe reiger (Ardea cinerea)
• Voedsel blauwe reiger
• Habitat blauwe reiger
• Beschrijving grote zilverreiger (Ardea alba)
• Voedsel grote zilverreiger
• Habitat zilverreiger

Reigers

De reigers (Ardeidae) zijn familie van vogels uit de orde van de roeipotigen. De reigerfamilie telt 67 soorten waarvan er ook een aantal in Nederland en België zijn waar te nemen.

Soorten

Reigers die we kunnen zien in Nederland en België zijn naast de blauwe reiger:

• Grote zilverreiger;
• purperreiger;
• Kleine zilverreiger;
• Koereiger;
• Ralreiger (dwaalgast);
• Groene reiger (dwaalgast).

Beschrijving blauwe reiger (Ardea cinerea)

Met ongeveer 1 meter hoogte is de blauwe reiger een grote vogel. De blauwe reiger heeft een leiblauw-grijs verenkleed, waar hij zijn naam aan te danken heeft. Een vrij witte lange nek en volwassen blauwe reigers hebben een witte kop met een zwarte wenkbrauwstreep die overgaat in een aantal sierveren op het achterhoofd. De lange nek (die vaak ingetrokken is) heeft op de borstzijde smalle zwarte strepen mooi gerangschikt, alsof het een stropdas is. De grote gele dolkachtige snavel loopt spits toe en de poten zijn bruin tot antraciet gekleurd. In de broedtijd zijn de snavel en de poten roze-achtig gekleurd.

Een grote vogel

Tijdens het vliegen vormen de hals en de kop een ronding (een S-vorm) en vallen de grote vogels goed op met hun uitgestrekte poten. De vleugelslag van de blauwe reiger is traag en de spanwijdte is met 110 tot 145 centimeter echt groot. De blauwe reiger is in de lucht een grote vogel om te zien. Het geluid is onmiskenbaar. De blauwe reiger produceert tijdens de broedtijd schreeuwende, krassende en kokhalzende geluiden. En wordt de blauwe reiger tijdens het foerageren gestoord dan volgt een schor en hard gekrijs.

Voedsel blauwe reiger

De blauwe reiger zoekt zijn voedsel overdag. Bij ondiep water kan de blauwe reiger bewegingloos wachten tot er een prooi binnen pakafstand komt. Vis, paling, een klein zoogdier (mollen, ratten maar ook een konijn), insecten, amfibieën (kikker), reptielen (slang) worm of schelpdier. Als een pijlsnelle dolk schiet de snavel het water in.

Habitat blauwe reiger

De blauwe reiger is te zien in landelijke gebieden maar ook in de stad. Vooral in de winter wanneer het water bevroren is. De blauwe reiger broedt het liefst in grote kolonies, samen met andere reigerachtigen, aalscholvers en lepelaars. Het nest van de blauwe reiger wordt gemaakt in de boom. In het najaar trekt een aantal blauwe reigers uit Nederland naar een overwinteringsgebied met een milder klimaat zoals Zuid-Europa en Zuid-Afrika, maar velen blijven overwinteren in Nederland (standvogel) en worden aangevuld met blauwe reigers uit de noordelijke populaties. De blauwe reiger kan redelijk tegen de Hollandse winter. Alleen bij een aanhoudende en strenge winter is het dan wel noodzakelijk om de blauwe reiger bij te voederen anders zullen er veel van de honger en de kou omkomen.

Beschrijving grote zilverreiger (Ardea alba)

De grote zilverreiger is net als de blauwe reiger ongeveer 1 meter. De grote zilverreiger of ook wel witte reiger genoemd is smetteloos wit. Een opvallende verschijning in een groen weiland of langs de oever van sloot of beek. De grote zilverreiger heeft een lange dunne witte nek. Dunner dan die van de blauwe reiger. In de zomer heeft de volwassen grote zilverreiger mooie franjeachtige sierveren tussen de vleugels. De lange poten zijn zwart net als de lange tenen. De lange gele slanke snavel is tijdens de broedtijd zwart met een gele basis. De snavel loopt over in een geelgroene mondhoek, tot achter het oog.

Kleuren

De grote zilverreiger lijkt op de kleine zilverreiger maar de kleine zilverreiger is ongeveer de helft kleiner (gemiddeld 50 centimeter). Het meest in het oog vallende verschil is de snavelkleur. Buiten de broedtijd om heeft de grote zilverreiger een gele snavel en de kleine zilverreiger heeft een zwarte snavel. Niet altijd zichtbaar zijn de tenen. De kleine zilverreiger heeft zwarte poten met gele lange tenen.

Voedsel grote zilverreiger

De grote zilverreiger foerageert in ondiep water, laaggelegen nattige weilanden, moerassen, oevers, plassen, rietlanden, ruigte en ondergelopen terreinen. Het hoofdvoedsel van de grote zilverreiger zijn vissen, waterinsecten en amfibieën zoals kikkers en padden. In weilanden zoekt de grote zilverreiger naar kleine zoogdieren, zoals woelmuizen, veldmuizen en mollen. Rustig besluipt de grote zilverreiger een prooi of wacht zonder te bewegen tot de prooi binnen grijpafstand komt, om dan de prooi razendsnel aan de dolkvormige snavel te rijgen.

Habitat zilverreiger

De grote zilverreiger broedt in kleine kolonies of solitair en vaak met andere kolonies van broedende watervogels. De grote zilverreiger broedt in rietvelden, in struiken of hoge watervegetatie. Maar net als de blauwe reiger kan de grote zilverreiger ook het nest in bomen hebben, met name wilgen. De grens van het broedgebied is temperatuurafhankelijk. Daar waar het gemiddeld 20 graden is broedt de grote zilverreiger. Vooral in Oekraïne, Hongarije, Oostenrijk en Roemenië. Grote zilverreigers die in ons land broeden zijn standvogels en in de herfst komen de broedende zilverreigers uit vooral Midden- en Oost-Europese in Nederland overwinteren. Het aantal overwinterende grote zilverreigers blijft toenemen in Nederland. Ze hebben de natte delen van Nederland ontdekt en kunnen redelijk tegen de vorst.

Enkele van de slaapplaatsen:

• Biesbosch;
• Nieuwkoopse Plassen;
• Polder Mastenbroek bij Kampen;
• Zuidlaardermeer;
• Mepper Hooilanden.

Broedplekken

In Nederland, wordt er door de grote zilverreiger gebroed sinds eind jaren zeventig, en deze blijven ook in de winter. Broedplekken in Nederland zijn de:

• Oostvaardersplassen;
• Volkerakmeer;
• de Lepelaarsplassen.

Het geluid dat door de grote zilverreiger geproduceerd wordt zijn af en toe krassende geluiden en dan alleen in een kolonie. De grote zilverreiger is zwijgzaam als enkeling.

Blauwe reiger is de grote zilverreiger de baas

De grote zilverreiger is veel minder brutaal dan de blauwe reiger. Je ziet ze ook niet veel samen. De grote zilverreiger haalt zijn voedsel uit poelen, sloten en andere ondiepere water en de blauwe reiger is een grote schrik voor alle eigenaren van tuinvijvers. De vogel vist rustig de tuinvijver leeg terwijl een nepexemplaar ernaast staat.