De enorme staart van de voshaai (thresher shark)

De voshaai heeft een enorme staart met een opvallende vin. Hiermee jaagt hij op een bijzondere wijze op zijn favoriete prooi. Met een enorme snelheid zwemt hij op een school vissen af, om vervolgens zijn staart te gebruiken. Vaak mislukt zo'n aanval, maar het is desondanks zeer effectief. Bij een succesvolle aanval worden er namelijk meerdere vissen tegelijk getroffen. Een deel raakt hierbij bewusteloos, waarna ze door de haai opgegeten worden. Niet alle vissoorten zijn het slachtoffer van deze haai. Zogenaamde "lipvissen" hebben niets van de haai te vrezen. Zij leiden samen een vreedzame bestaan. De voshaai is relatief ongevaarlijk voor mensen. Ondanks dat de haaien normaal gesproken de confrontatie niet aangaan, dienen duikers wél rekening houden met zijn omvang. De voshaai kan namelijk een enorme lengte bereiken en hierdoor per ongeluk een duiker of zwemmer verwonden.

De staart van de voshaai

• De stamboom van de voshaai
• Een enorme staart als wapen
• Incidenten
• Duiken met de voshaai

De stamboom van de voshaai

De voshaai staat in het Engels bekend als de "thresher shark" of "fox shark". Hij behoort tot dezelfde orde als de witte haai. Ondanks dat hij tot dezelfde orde hoort, verschillen ze enorm van elkaar. De voshaai heeft namelijk een grotere staart en is over het algemeen ongevaarlijk voor de mens. Net als de witte haai, kan hij een lengte van zes meter bereiken.

Een enorme staart als wapen

Wetenschappers hadden al voor een langere periode vermoedens dat deze vissoort zijn staart gebruikt om zijn prooi aan te vallen. Deze vermoedens ontstonden vanwege zijn enorme staart, die namelijk een groot gedeelte van zijn lichaam beslaat. Pas in 2010 hebben wetenschappers dit gedrag weten te bevestigen. Het eerste onderzoeksteam dat het heeft weten te bevestigen, had het in een gecontroleerde omgeving geobserveerd. Een ander onderzoeksteam heeft in hetzelfde jaar het gedrag in het wild weten vast te leggen. Voor het desbetreffende onderzoek hebben onderzoekers voor een langdurige periode met de voshaai gedoken. Dit deden ze nabij een koraalrif in de Filipijnen, dat dagelijks een groot aantal haaien naar zich toe lokt. Rondom het koraalrif verzamelen zich diverse vissoorten waardoor de roofdieren voldoende voedsel tot hun beschikking hebben.

Onderzoek in de Filipijnen
Tijdens het onderzoek in de Filipijnen, zagen ze hoe hij zijn staart als een katapult afschoot richting zijn prooi. Voor het eerst had men dit voorval op camera vastgelegd. Het "afschieten" doet hij door zijn prooi met een hoge snelheid te benaderen. Een zijwaartse aanval komt hierdoor haast niet voor. Op een gegeven moment duikt hij met zijn snuit naar beneden, om vervolgens zijn staart richting een school vissen (voornamelijk sardientjes) te lanceren. Dit doet hij door zijn gehele lichaam te gebruiken tijdens de draaibeweging. Ondanks zijn grote staart, is niet elke aanval doeltreffend.

Het rendement van zijn tactiek

Maar één op de drie tot één op de twee van zijn aanvalspogingen zijn succesvol. Hierbij raakt hij echter meerdere sardientjes tegelijk. Vanwege de hoge snelheid van zijn staart, ontstaat er tijdens zijn aanval een enorme drukverschil. Soms ontstaan er hierdoor bellen in het water. Bij zo'n aanval worden er een aantal vissen direct gedood. Sommigen raken hierdoor slechts bewusteloos. In totaal worden er tot wel zeven vissen het slachtoffer tijdens een enkele aanvalspoging.

Incidenten

De voshaai vermijdt zoveel mogelijk het contact met mensen. Het kan echter in een zeldzaam geval voorgekomen dat de voshaai een mens aanvalt. Ondanks het bewijs dat de haai over het algemeen ongevaarlijk is, wordt er over het algemeen afgeraden om te dichtbij te komen. Zijn enorme afmetingen en scherpe kaken hebben namelijk in het verleden meerdere boten weten te beschadigen. Hiernaast heeft hij zijn flexibele zweepachtige staart die levensgevaarlijk kan zijn. De kans is echter zeer klein dat je toevallig in aanraking komt met de voshaai. Er bestaan namelijk slechts een aantal plekken op de wereld waar met de voshaai gedoken kan worden.

Duiken met de voshaai

Alleen rondom het eilandje Malapascua kan er dagelijks met de voshaai gedoken worden. Het duikgebied behoort tot 'Cebu', een provincie in de Filipijnen. Het exotisch eilandje heeft slechts een oppervlakte van 2 bij 0.5 kilometer. Voshaaien verzamelen zich hier vanwege de vele lipvissen die er rondzwemmen. Deze vissen zorgen ervoor dat zijn huid gereinigd wordt van bacteriën. Omdat de lipvissen deze taak op zich nemen, worden ze niet door de haai gedood. Hierdoor kunnen de twee verschillende vissoorten met elkaar samenleven. Duikers die regelmatig in het gebied zwemmen, hebben bevestigd dat de voshaai óók voor mensen ongevaarlijk is.