Koi vijver: Bewegend bed filter

Voor iedere vijver speelt het een zeer belangrijke rol om een gezond vijversysteem te krijgen, het filter. Er zijn vele vormen van filtering in omloop, één hiervan is het bewegend bed filter. Het bewegend bed filter is een vorm van biologische filtratie. Het filter dient ervoor om afvalstoffen als ammoniak en nitriet om te zetten. Het bewegend bed filter is een vorm van filtering welke sterk in opkomst is in de vijverwereld, al wordt het al vele jaren langer gebruikt bij professionele kwekerijen. Het filter kan een enorme hoeveelheid aan afvalstoffen verwerken, gemiddeld is 1 liter filtermedium al voldoende om 10 gram voer te verwerken.

Het bewegend bed filter

Het bewegend bed filter is een filterprincipe wat steeds vaker gebruikt wordt voor de biologische filtering van vijverwater. Professionele kwekerijen voor bijvoorbeeld consumptievissen maken al veel langer gebruik van het bewegend bed filter. Op een klein volume filtermateriaal kan een enorme hoeveelheid aan bacteriën verkregen worden. Hoe meer bacteriën er aanwezig zijn, hoe meer afval er verwerkt kan worden, er kan dus meer gevoerd worden. Een andere veel gebruikte naam welke wordt gebruikt voor het bewegend bed filter is het moving bed filter.

De werking

Het filtermedium van een bewegend bed filter is constant in beweging. Dit wordt veroorzaakt door een luchtpomp en een luchtschijf of een andere vorm van luchtinlaat vlak boven de bodem van het filter. De lucht zal vervolgens in een kolom omhoogstijgen naar de oppervlakte van het water wat in het filter aanwezig is. Hierdoor zal het water en het filtermedium in beweging komen.

Door de grote hoeveelheid lucht welke in het filter gepompt wordt vindt er ontgassing plaats van ammoniak en andere afvalstoffen. Verder is er een grote hoeveelheid zuurstof aanwezig welke de bacteriën in het filter kunnen benutten om afvalstoffen(waaronder ammoniak en nitriet) van de vijvervissen om te kunnen zetten. Gemiddeld kan 100 liter filtermedium in een bewegend bed ongeveer 1 kg aan voer verwerken per dag.

Filtermedium

Filtermediums welke veel gebruikt worden voor de toepassing in een bewegend bed filter zijn Biocarrier Helix en Kaldnes K1. Beide filtermaterialen zijn plastic ringen welke bestaan uit een aantal schotten. Deze filtermedium hebben een beschermd en een onbeschermd oppervlak. Het onbeschermde deel is het totale oppervlak van het filtermedium. Het beschermde deel is het deel wat niet langs elkaar heen zal schrapen wanneer aanwezig in een bewegend bed filter. Het deel waar uiteindelijk de bacteriën, welke het water zullen zuiveren, hechten.

Biocarrier Helix

• Aanhechtingsoppervlak bacteriën circa 589² per m³ (beschermde oppervlak)
• Aanhechtingsoppervlak bacteriën circa 720m² per m³ (onbeschermde oppervlak)

Kaldnes K1

• Aanhechtingsoppervlak bacteriën circa 500² per m³ (beschermde oppervlak)
• Aanhechtingsoppervlak bacteriën circa 800m² per m³ (onbeschermde oppervlak)

Overcapaciteit

Normaal gaat de regel voor filtering op: Hoe meer filtermateriaal, hoe beter. Voor een bewegend bed filter gaat deze regel echter niet op. Wanneer er te veel filtermedium gebruikt wordt en er te weinig afvalstoffen in het vijverwater aanwezig zijn, zal het filter niet optimaal werken. De biofilm laag welke aanwezig is op het filtermedium zal dun worden of zelfs verdwijnen, de werking van het filter gaat hierdoor verloren. Houd altijd de regel in gedachte dat 1 liter filtermedium ongeveer 10 gram voer kan verwerken. Wordt er 200 gram voer per dag gevoerd, gebruik dan een bewegend bed filter met ongeveer 20 liter filtermedium.

Voorfiltering en 'na' filtering

Het is belangrijk om ervoor te zorgen dat het water wat in het bewegend bed filter terecht komt ontdaan is van het ergste vuil wat in het vijverwater aanwezig is. Het bewegend bed filter is constant in beweging. Fijn vuil wat in het filter terecht komt wordt nog fijner gemalen, waardoor het moeilijker wordt om het vuil af te vangen. Verder schuurt het filtermedium constant langs elkaar heen, er kan slijpsel van het filtermedium in het water terecht komen. Ook kan de biofilm laag, welke aanwezig is op het onbeschermde oppervlak van het filtermedium, van het filtermedium afgeschraapt worden. Dit deel zal los in het vijverwater terecht komen. Het is hierdoor altijd belangrijk om na het bewegend bed filter een filter te plaatsen welke zeer vuil fijn kan opvangen.

Vormen van voorfiltratie welke gebruikt kunnen worden zijn een zeeffilter, trommelfilter, vortexfilter of de plaatsing van het bewegend bed filter na de mechanische filtratie van het meerkamerfilter.

Onderhoud

Het onderhoud aan een bewegend bed filter is in principe zeer gering. Door de grote beweging in het filter kan er eigenlijk geen vuil ophopen. De enige plek waar bezinking van vuil kan optreden is op de bodem van het filter. Hier is een kogelkraan aanwezig welke 10 à 20 seconden opgezet kan worden om het vuil te verwijderen.

Voor- en nadelen van een bewegend bed filter

Voordelen van een bewegend bed filter

• Een vorm van zuurstofrijk filteren
• Geen ophoping van vuil
• Weinig tot geen onderhoud aan het filter
• Hoge concentratie bacteriën op klein oppervlak
• Veel ontgassing van ammoniak en andere afvalstoffen

Nadelen van een bewegend bed filter

• Luchtpomp benodigd
• Vuil wordt 'vermalen', er ontstaat zeer fijn vuil
• Vorm van 'na' filtering benodigd