Het tropisch regenwoud van Nieuw Guinea

Het eiland Nieuw-Guinea is uitvoerig onderzocht door bomenkappers en houthakkers. Iedereen komt tot de conclusie dat het tropisch hardhout hier niet met winst is te winnen. Zelfs de Zweden, houthakland bij uitstek die hun houthakkunsten naar menig tropisch land hebben geëxporteerd, zagen er vorige eeuw geen brood in om het regenwoud van Nieuw-Guinea te kappen. Let op! Dit artikel is geschreven vanuit de persoonlijke visie van de auteur en bevat mogelijk informatie die niet wetenschappelijk onderbouwd is en/of aansluit bij de algemene zienswijze.

Inhoudsopgave:

• Ondoordringbaar woud
• Meander
• Erosie; Rivier aan de wandel
• Rivieren kanaliseren
• Paradijsvogels

Ondoordringbaar woud

De oorzaak van het niet kunnen kappen in Nieuw Guinea is de natuur zelf. Het oerwoud is vrijwel ondoordringbaar voor mensen en helemaal onbegaanbaar voor vrachtschepen of vrachtwagens. Er zijn geen wegen en als deze gemaakt worden dan spoelen ze snel weer weg door regen, aardverschuivingen en overstromingen. Het eiland is zeer groot en het is nog niet gelukt om een goed wegenstelsel aan te leggen. Het meeste vervoer geschiedt per vliegtuig en boot.

Meander

Oorzaak hiervoor is de harde regen die wegen snel weer wegspoelt en de warme temperaturen waardoor iets wat gebouwd wordt snel wordt overwoekerd door begroeiing. Een andere oorzaak is dat de rivieren op dit eiland erg grillig zijn. Dat wil zeggen dat ze scherpe bochten maken. Dat wordt een meander-rivier genoemd. De lange boomstammen zullen vaak in de walbegroeiing blijven steken. Daarom zouden veel stammen nooit hun doel bereiken. De belangrijkste oorzaak zijn de zich verplaatsende rivieren waardoor een brug snel tot een nutteloos verschijnsel wordt gereduceerd. Zonder rivier eronder heeft een kostbare brug weinig effectiviteit.

Erosie; Rivier aan de wandel

De reden dat de rivieren zich verplaatsen is als volgt uit te leggen. In de bochten van een rivier vindt de meeste erosie plaats. De bochten worden daardoor steeds dieper en de rivier breidt zich uit naar de buitenkant van de bocht. Als twee bochten elkaar tegenkomen dan zal het water voortaan daar langs stromen aangezien het water altijd de makkelijkste weg zoekt. Hierdoor zie je als je boven de omgeving van Merauke vliegt veel droge rivierarmen. Gelukkig regent het zo veel dat er snel weer niuew bos overheen zal staan.

Rivieren kanaliseren

Ditzelfde verschijnsel doet zich voor bij alle rivieren. In Nederland geldt dit principe dit ook. Alleen gebeurt het hier een stuk langzamer en zijn de meeste rivieren gekanaliseerd waardoor het helemaal niet meer gebeurt. Als je de randen van een rivier met stenen bekleedt dan zal de erosie vrijwel nihil zijn. Overigens zijn in andere delen van Indonesië zoals op Java nog veel stenen muren te vinden aan de wal van een rivier. Deze muurtjes stammen soms uit de 18e eeuw toen de Nederlanders op Java de rivieren begonnen te temmen. In Nieuw-Guinea heeft dat weinig zin, al zou de Mamberano wel gedeeltelijk gebruikt kunnen worden voor de afvoer van boomstammen. In Nieuw-Guinea groeien veel verschillende soorten bomen waardoor het echte teakhout, wat voor de handelaren interessant is, moeilijk bereikbaar blijft. Vlak naast de rivier verschijnen vaak steile bergen die met een dikke laag modder bekleed zijn wat het regenwoud als geheel maar moeizaam doordringbaar maakt.

Paradijsvogels

Doordat de rivieren zich zo snel verplaatsen en omdat het regenwoud moeilijk begaanbaar is, wordt het regenwoud van Nieuw-Guinea niet gekapt. Houthakkers in de naburige eilanden Java en Borneo of in Brazilië gooien de omgezaagde bomen in de rivier en de stroom brengt ze naar een plek waar de boomstammen worden opgevangen. In Nieuw-Guinea is deze methode vrijwel onmogelijk. Daarom is dit regenwoud het meest ongeschonden regenwoud ter wereld. Heel Nieuw-Guinea is bedekt met tropisch regenwoud en dat zal altijd zo blijven. Gelukkig maar voor de vele papua's die midden in het bos wonen. De paradijsvogels die hier hun biotoop hebben geen natuurlijke vijanden buiten de mens. Wanneer hun leefgebied gekapt wordt dan zou de paradijsvogel verdwijnen.

Lees verder

• Paradijsvogel, de mooiste vogel ter wereld
• Met Papua's door het regenwoud
• De Casuaris, loopvogel uit Nieuw-Guinea
• De Baliem-vallei, hoogvlakte in Nieuw-Guinea
• Manokwari, stad in de Vogelkop van Nieuw-Guinea