Ontbossing: bedreiging van de wouden

Over de hele wereld is er een grote vraag naar hout. Om aan deze eisen te voldoen, moet er enorm veel bos gekapt worden. Per jaar verdwijnen er miljoenen hectaren oerbos. Gevolgen hiervan zijn bodemerosie, klimaatveranderingen, overstromingen,... Ook wordt er bos platgebrand om er in de plaats woningen te kunnen bouwen, of er landbouwgrond van te maken. Als er grote stukken bos platgebrand worden, komt er zeer veel CO2 vrij, wat dan weer negatieve gevolgen geeft voor de opwarming van de aarde.

Het belang van bossen

Sommige mensen vergeten misschien het belang en de impact die bossen op het milieu en het klimaat hebben, even een overzicht:

• Bossen zijn ecosystemen. 80 procent van alle diersoorten ter wereld heeft bossen nodig om te kunnen overleven.
• Bomen zetten CO2 om in zuurstof, en zuiveren zo de lucht.
• Bossen zwakken extremen af in hitte, koude, droogte, regenval en windsnelheid.
• Bomen nemen water op, en geven het daarna beetje bij beetje af. Zo voorkomen ze overstromingen.
• Ze produceren grondstoffen, waar 300 miljoen mensen van leven.

De grootste producenten

Brazilië is de grootste houtproducent ter wereld, met vooral het amazonewoud als grootste producent. Op één jaar wordt daar 26 000 vierkante km hout gekapt. Dat is ongeveer 60 procent van Nederland, en ongeveer 17 procent van het Braziliaanse Amazonegebied. Enkele andere grote producenten van hout zijn Indonesië, Soedan, Tanzania en Zambia.

Legaal/illegaal kappen?

1/10 van het hout dat over de hele wereld verkocht wordt, is illegaal gekapt. In Indonesië is zelfs 73 procent van het hout illegaal gekapt! Onder illegale houtkap verstaat men verschillende dingen:

• houtkap buiten de toegekende gebieden
• meer bomen kappen dan toegestaan
• kappen van beschermde soorten
• niet naleven van werkreglementen
• niet betalen van taksen

Waarom?

Men kapt illegaal hout omdat men snel geld wil verdienen, en omdat men binnen de legale regels te weinig hout kan produceren om aan de vraag te voldoen. De Europese Commissie wil deze illegale productie tegengaan, en startte hiervoor in 2003 een actieplan, Forest Law Enforcement Governance and Trade, of kortweg FLEGT. Hieruit zijn wel nog geen resultaten voortgekomen. Een andere groep die de illegale houtkap bestrijdt, is de illegaal-houtcoalitie. Ondermeer Milieudefensie en Greenpeace zetten zich mee in voor deze organisatie. Hun grootste daad was een cyberactie, waar meer dan tienduizend mensen hun stem lieten horen.

Forest Stewardship Council

De grootste actie die het legaal kappen promoot, is het Forest Stewardship Council, afgekort tot FSC. Dit is een soort keurmerk, dat aangeeft dat het hout uit een duurzaam beheerd bos komt. Een bos krijgt het label ‘duurzaam beheerd’ als het voldoet aan de volgende eisen:

• Er wordt maar een beperkt aantal bomen in het bos gekapt, en voor elke boom die gekapt wordt, wordt er een nieuwe boom geplant.
• het bosbeheer beperkt de negatieve gevolgen die het kappen op het milieu heeft
• het bosbeheer eerbiedigt de rechten van de plaatselijke bevolking.
• Het hout wordt gecontroleerd van het bos tot de winkel die het verkoopt.
• Het hout is legaal: de producent heeft taksen betaald aan het land van herkomst van het hout.

Wat wordt er tegen gedaan...?

Verschillende organisaties zetten zich in om de oerbossen te redden. Er werden al veel protestacties gehouden, en met succes: het Wereld Natuur Fonds heeft er in Brazilië voor gezorgd dat ongeveer 160 000 vierkante km bos beschermd gebied is geworden, of op zijn minst gebied waar bos duurzaam beheerd wordt, en WWF houdt dit jaar een grootse campagne voor duurzaam bosbeheer, en is een petitie gestart. Greenpeace bereikte onlangs een grote doelstelling in Canada, en zorgde er in Brazilië voor dat een groep Indianen hun land afgebakend werd.

...en wat kan JIJ er tegen doen?

Je kan verschillende dingen zelf doen om illegale/overbodige houtkap te bestrijden:

• Verspil geen papier. Om papier te maken, moet er zeer veel bos gekapt worden. Om alleen al de zondagsbladen voor de Amerikanen te drukken, is al een heel bos nodig! Wees dus zuinig met je papier.
• Steun organisaties die zich inzetten om de boskap terug te dringen. Dit kan je doen door een donatie, maar ook door bijvoorbeeld een petitie te tekenen.
• Koop FSC-gelabeld hout, dan ben je zeker dat je hout legaal is ingevoerd.

Weetjes

Wist je dat...

• Per seconde er drie- tot vijfduizend vierkante meter bos verdwijnt, dat is ongeveer 1 voetbalveld per seconde.
• Jolan: Groot-Brittanië in de laatste 300 jaar 95 procent van zijn bos verloor? De VS verloor 40 procent, België, Frankrijk, Spanje, Italië en nog enkele landen 80 a 90 procent. Zweden behield de helft van zijn bosoppervlakte.
• Er nog 3 grote gebieden met regenwouden zijn: het Amazonenwoud in Brazilië, de Paradijsbossen in Zuidoost-Azië en het Congobekken dat zich uitstrekt over zeer veel landen in Midden-Afrika.
• Thomas: Jaarlijks door Milieudefensie de ‘Botte Bijl Award’ wordt uitgereikt aan het bedrijf dat zijn hout het minst duurzaam verwerkt.