De spinnen in Nederland: alles over de spin

De spin en spinachtige spreekt tot de verbeelding. Naar schatting 70.000 spinnen zijn er over de hele wereld beschreven. Ook in Nederland leven er een groot aantal spinnen in en buiten het huis. Vooral vanaf eind augustus en in de herfst kunt u vele spinnen en webben tegenkomen. Sommigen lijden hieronder en hebben een arachnofobie of spinnenfobie.

Een spin is meestal niet gevaarlijk

Van alle spinnen op de wereld is er maar een miniem aantal gevaarlijk. En dan nog vaak niet in onze contreien. De zwarte weduwe kan zeer hinderlijk zijn, maar is in ons land zeldzaam. Overigens zijn sommigen allergisch of bang voor spinnen, arachnofobie. Maar toch zullen spinnen bijna nooit wat doen. Ze zijn eerder bang dan aanvallend. Zoals zo vaak in de natuur, is het voor spinnen vaker verstandiger om zich uit de voeten te maken, en niet de confrontatie met de mens te kiezen. Er als er gebeten wordt, gebeurt dat vaak per ongeluk. Wanneer er eentje in uw schoen of pantoffel zit, en zich daar veilig waande. In Nederland komen naar schatting 550 soorten spinnen voor. Allemaal voor de mens niet giftig, voor de dierlijke prooi wel. Het ziet er overigens naar uit dat onder meer door de klimaatverandering uitheemse spinnen steeds meer in ons land zullen worden waargenomen. Te denken valt dan aan de Australische Roodrugspin en de Amerikaanse Zwarte Weduwe. De grootste tot nog toe gevonden spin in ons land is de Gerande Oeverspin. Die komt, zoals de naam al aangeeft, voor langs sloten en plassen. Hij kan over water lopen en jaagt op allerlei insecten en zelfs jonge visjes en kikkerlarven.

De spin bouwt een web

Spinnen maken een web gemaakt van een kleverig spinrag om hun prooi te vangen en soms lijkt het alsof ze met hun webdraden door de lucht vliegen. Het spinrag droogt en wordt daardoor hard en stevig. Zeer bijzonder want die web blijkt vaak ook nog eens zeer sterk en weerbestendig te zijn. Ook al ziet u in huis niet een spin lopen, aan de spindraden merkt u dat die er wel is geweest en zich nu misschien wel verscholen houdt. Webben zijn in vele soorten en grootte mogelijk.

Spin is geen insect

De spin is geen insect. De spinnen hebben namelijk 8 poten, en niet zes. Verder heeft de spin meestal 8 ogen, een kopborststuk en een achterlijf, 2 kaken en 2 tasters. De spin heeft twee kaken om het gevangen dierlijke voedsel vast te pakken en te vermalen. Het voedsel wordt buiten het lichaam verteerd, vloeibaar gemaakt en daarna opgezogen. Spinnen kunnen spinseldraden maken met hun spinklieren. Deze draden zijn in verhouding nog sterker dan ijzerdraad. Zodra de eerste draad vast zit, kan het web er in 10 minuten zijn. Er zijn allerlei technieken. Van struikel- en kleefdraden tot vangnetten en andersoortige hinderlagen. Sommige wachten rustig in een holletje onder de grond. De spin is nuttig. Het eet vele muggen, kevertjes en steekvliegen.

Voorbeelden van de spinnen en spinachtige in Nederland

Een paar bekende spinachtige zijn:

1. De gewone hooiwagen

Deze zijn vaak te zien op muren en schuttingen, vooral in de herfst. Graag zitten ze in de bossen, graslanden en composthopen. De eieren worden in de grond gelegd. Een hooiwagen maakt geen spinnenweb.

2. De kruisspin

De kruisspin maakt een ingewikkeld, cirkelvormig web. Het ziet er met dauwdruppels getooid vanaf de nazomer indrukwekkend uit. Het web heeft een signaaldraad. Zodra het web trilt, komt de spin te voorschijn om zijn prooi te vangen,
de hangmatspin. Deze spin maakt een web in de vorm van een hangmat. Vaak tussen het gras of onder een lage begroeiing. Meegevoerd door de wind kan deze spin lange afstanden afleggen.

3. De aardspin

De aardspin graaft een ondergrondse tunnel en voorziet die van een web. De spin verbergt zich vervolgens en wacht op zijn prooi.

4. De huisspin

U zou eens moeten weten hoeveel spinnen er in een huis zitten. Ze kunnen zich overal verbergen. Meestal leven ze in een trechtervormig web en merkt u er weinig van.

5. De Trilspin

De trilspin heeft lange poten, maakt een web en komt veel in huis voor.

Slot arachnofobie of spinnenfobie? Neen toch?

Er dus heel veel soorten spinnen, met ieder hun vangtechnieken. Geruststellend is dat de spinnen in ons land niet giftig zijn. Dat neemt niet weg dat nogal wat mensen bang zijn en zullen blijven voor de spin. Daar is eigenlijk geen reden toe, of het moet zo zijn dat over een aantal jaren uitheemse soorten meer en meer de overhand zullen krijgen. Maar dan nog: een spin valt in beginsel niet zelf aan.

Lees verder

• Tips hoe alle ongedierte, wesp, mieren en mug, bestrijden