Eikenprocessierups: vermijden om klachten te voorkomen

Vooral in de maanden mei en juni zitten in eikenbomen veel eikenprocessierupsen. Wie in contact komt met de brandharen van de eikenprocessierups kan klachten krijgen zoals jeuk, huiduitslag, irritatie aan de ogen of aan de luchtwegen. Hoe herken je de eikenprocessierups? En hoe vermijd je de eikenprocessierups? En wat kun je doen als de haartjes al in contact zijn gekomen met je huid?

Eikenprocessierups

De eikenprocessierups is de larve van een nachtvlinder die haar eitjes legt in de toppen van eikenbomen. Eind april, begin mei komen de rupsen uit de eitjes, waarna ze een aantal keren verpoppen totdat ze in juli volwassen zijn.Als de dieren 3 keer verveld zijn, (dit is tussen half mei en eind juni) krijgen de dieren de sterk irriterende brandharen die voor klachten kunnen zorgen. Dit stopt overigens weer in juli. In die maand verpoppen de rupsen zich tot een onopvallende grijze nachtvlinder. Die dieren hebben dan geen brandharen meer.

Hoe ziet een eikenprocessierups eruit?

Eikenbomen met eikenprocessierupsen hebben nesten op de stammen of op dikkere takken. Dit zijn een soort dichte spinnenwebben, maar dan van de huidjes van de rupsen. Ook zitten er brandharen en uitwerpselen in deze nesten. Vanuit deze nesten gaan de rupsen ’s nachts in groepen (of te wel processie, vandaar de naam) op zoek naar eten in de toppen van de boom. Veel eikenprocessierupsen samen kunnen een boom helemaal kaal vreten.

Klachten door de eikenprocessierups

De eikenprocessierups zorgt voor een aantal klachten. Dit zijn:

• Jeuk
• Huiduitslag
• Irritatie aan de ogen
• Irritatie aan de luchtwegen

Wanneer ontstaan klachten door de eikenprocessierupsen

De dieren met hun brandharen zorgen vooral voor problemen in de periode dat de rupsen brandharen krijgen. Dit is van half mei tot eind juni. Maar ook in juli tot september kunnen mensen er last van hebben. Dan namelijk verspreiden de brandharen zich uit de lege nesten. Mensen hoeven overigens niet rechtstreeks contact te hebben met de rupsen om toch klachten te ontwikkelen. De brandharen zijn namelijk zo licht dat ze door de wind worden meegevoerd en daardoor komen ze heel gemakkelijk op mens of kleding terecht en veroorzaken dan klachten. Iedere eikenprocessierups heeft bovendien heel veel van die brandharen, namelijk zo’n 700.000. Zij dringen doordat ze weerhaken hebben gemakkelijk in de huid, de ogen en in de luchtwegen. Dit veroorzaakt dan een reactie die lijkt op een allergische reactie. Overigens reageert de ene mens heel sterk op de brandharen van de eikenprocessierups en de ander bijna niet. Is iemand al vaker in contact gekomen met de haren van het beest, dan kan de reactie bovendien veel feller zijn.

Verloop van klachten eikenprocessierups

Wie in contact is geweest met de brandharen van een eikenprocessierups krijgt binnen 8 uur huidirritaties. Er ontstaat roodheid en pijn. Ook ontstaat heftige jeuk die wel twee weken kan blijven bestaan. Wie brandharen in de ogen krijgt, kan binnen een paar uur al dikke rode, jeukende en zere ogen krijgen. Wie de haren inademt krijgt vaak last van slikklachten en ontstekingen van slijmvlies van neus, keel en luchtwegen. Sommige mensen zijn echt allergisch. In dat geval treden klachten veel sneller op, maar voorzichtigheid is dan geboden. Bij allergie kan een anafylactische shock optreden waar mensen zelfs aan kunnen overlijden.

Dieren en de eikenprocessierups

Honden en paarden kunnen ook last krijgen van de eikenprocessierups als ze de haren op hun vacht krijgen of ze inademen.

Klachten eikenprocessierupsen voorkomen

1. Het vermijden van de eikenprocessierupsen en de resten van de dieren is de belangrijkste manier om geen klachten te krijgen.
2. Kom ook niet in de buurt van lege nesten.
3. Mensen die in een natuurgebied willen gaan wandelen waar de dieren voorkomen, kunnen zichzelf het beste bedekken door half, armen en benen goed te bekleden.
4. Ga in zo’n gebied ook niet op de grond zitten.
5. Ook kinderen moeten gewezen worden op de mogelijke aanwezigheid van de dieren en de gevaren daarvan.
6. Blijf uit de buurt van besmette bomen.

Wat te doen bij klachten door eikenprocessierups?

1. Wie toch in aanraking is gekomen met de haren van de eikenprocessie rupsen moet vooral niet krabben of wrijven. Dit zorgt er namelijk voor dat de haren nog verder de huid in dringen.
2. Spoel of was de huid in plaats daarvan met water.
3. Was kleding op een hoge temperatuur, in ieder geval op 60 ºC.
4. De klachten verdwijnen over het algemeen binnen twee weken.
5. Wie huidklachten heeft kan een verzachtende crème gebruiken. Zo wordt een crème met aloe vera aanbevolen.
6. Bij ernstige klachten is het bezoek aan een huisarts belangrijk.

Lees verder

• De bastaardsatijnrups veroorzaakt jeuk en irritatie