Donkere Ringpootroofvlieg

De donkere ringpootvlieg is een roofvliegsoort die in Nederland zeldzaam is. Hij vliegt boven de uiterwaarden van de Rijn en hij komt op Ameland voor. Bijzonder genoeg wordt hij in de zomer van 2013 op dat eiland van oost naar west gezien. Wie hem van dichtbij bekijkt ziet wat voor een prachtig dier het is, maar de ringpootvlieg is een echter rover. Hij gebruikt neurotoxische en proteolytische enzymen om zijn prooi te verlammen en van binnenuit te verteren.

Monsters

Roofvliegen, de wetenschappelijke familienaam is Asilidae, zijn langgerekte, vaak harige vliegen. Wie ze voor de macrolens krijgt ziet dat het echte monsters lijken. Roofvliegen komen algemeen in tuinen voor, maar de donkere ringpootroofvlieg is een ander verhaal: die is zeldzaam. Zeer zeldzaam zelfs. De wetenschappelijk benaming voor deze vlieg is Machimus cowini. Hij is 12 tot 16 mm. Groot. Het is een bruine roofvlieg die op dij 1 en 2 rode vlekken heeft. Het derde dij is geheel zwart. De donkere ringpootroofvlieg lijkt op de ringpootroofvlieg, Machimus cingulatus. Deze laatste heeft op alle dijen een rode streep tot aan de basis, de zwarte vlekken zijn kleiner en dieren lijken lichter van kleur.

Zeldzaam

De donkere ringpootroofvlieg is een vlieg die in Nederland weinig voorkomt. Hij is bekend van het rivierengebied van de Rijn en de Waal. Daar vliegt hij boven de uiterwaarden. Verder wordt hij in Nederland alleen op Ameland gezien.

Europa

De donkere ringpootroofvlieg is in heel Europa een zeer zeldzame soort. Dat maakt de aanwezigheid op Ameland extra bijzonder. De vlieg wordt aangetroffen langs bosranden en struwelen, als er maar open zand en water in de buurt is. De bijzondere soort werd in 1947 ontdekt en beschreven en hij werd in 1970 voor het eerst op Ameland gezien. Na al die jaren blijkt de Machimus cowini het erg goed te doen op het Waddeneiland.

De Vleijen

De vlieg werd op 22 juni 2013 herontdekt in De Vleijen, een recreatiegebied met plas bij Nes. De soort heeft daar enkele jachtterreinen. Hij jaagt in de bottelroosstroken bij het speelterrein aan de noordkant van de grootste Vleijenplas en op het veldje aan het Bramerduinenpad, naast het gasverdeelstation.

Kooikerduinen en Roosduinen

De vlieg werd ook gezien op Oost-Ameland, op het terrein van It Fryske Gea en in de Kooikerduinen. Bovendien werd hij waargenomen op twee plaatsen bij Hollum op de westkant van Ameland en in de Ballumerbocht en Roosduinen bij Ballum. Dat betekent dat de vlieg zich van oost naar west over het eiland heeft verspreid.

Rover

De vlieg is een echte rover. Hij leeft van andere vliegensoorten, vlinders en libellen. Viltvliegen, vlinders en juffers die soms groter zijn dan hijzelf worden met gemak gedood en leeggezogen. Meestal eten libellen vliegen, maar in dit geval is het andersom: de donkere ringpootroofvlieg eet libellen.

Roofvliegen

Wereldwijd zijn er ongeveer 7100 soorten beschreven. Alle roofvliegen hebben drie bijogen tussen hun twee facetogen. Daarbij zijn ze te herkennen aan sterke spinachtige poten en een borstelsnor. Ze hebben een korte sterke zuigsnuit, waarmee ze steken en neurotoxische en proteolytische enzymen in hun prooi spuiten. De prooi verlamt en hun ingewanden beginnen te verteren. De roofvlieg gaat er vervolgens even lekker voor zitten en zuigt de vloeibaar geworden guts van zijn slachtoffer naar binnen.
In Nederland en België zijn er ongeveer 30 beschreven soorten, waarvan de donkere ringpootroofvlieg er een is.

Lees verder

• Libel - Geelvlekheidelibel
• Vlinder – Bruine eenstaart op Ameland
• Beestjes in en om het huis - zilvervisje, muis, mier en meer
• Vlinder – Distelvlinder op Waddeneiland Ameland
• Vlinder – Duinparelmoervlinder op Ameland