Knaagdiervoer; back to nature

In de natuur regent het geen bix en groeit er geen hardvoer. Toch overleven knaagdieren prima in het wild. Sterker nog: als er geen natuurlijke vijanden zijn, floreren deze dieren op een dieet dat de natuur hen biedt en hebben zij geen door de mens samengesteld voer nodig. Ook in de huiselijke sfeer is het mogelijk je knaagdier een natuurlijke voeding te bieden. In dit artikel tref je tips en adviezen aan om je huisdier langzaam op "groenvoer" over te laten gaan.

Hardvoer of natuurvoeding

Hardvoer is gemakkelijk; het is te koop in iedere supermarkt of dierenwinkel. Je gooit het in het bakje en je huisdier eet en blijft leven. Toch is het het overwegen waard je huisdier op natuurlijk voer over te laten gaan. Het leuke is dat je niet alleen de gezondheid van je huisdier verbeterd, maar ook het levensplezier. Behalve dat de natuurlijke voeding gezond is, heeft het ook een grote amusementswaarde voor je huisdier.

Goed om te weten

Of je nu een jonkie of een volwassen dier koopt, het is vooral belangrijk om niet van de één op de andere dag over te stappen op groenten en fruit. Vaak zijn de jongen in de dierenwinkel of bij de fokker gewend aan bix of hardvoer en kunnen de ingewanden het niet aan om ineens volledig over de schakelen. Bij onmiddellijke verandering van eten kunnen problemen rondom de spijsvertering ontstaan en zal je knagertje buikpijn en diarree krijgen en mogelijk zelfs dood kunnen gaan. Voorzichtigheid en goed advies is cruciaal. Doe alles in overleg met je dierenarts!!!!

Hoe begin ik?

Geef de eerste paar dagen gewoon het voer dat je nieuwe huisdier bij de fokker of de dierenwinkel gewend was; de verandering van omgeving geeft al genoeg opwinding, het is niet nodig het dier extra te prikkelen. Je kunt daarbij wat lekkere hapjes geven zoals komkommer, wortel, een stukje appel, kruiden en bleekselderij.
Neem het dier mee naar de dierenarts om de gezondheid te laten controleren. Bespreek je plannen met de dierenarts en laat je door hem of haar adviseren. Hij/zij weet het best welke producten geschikt zijn voor je huisdier. Zorg voor voldoende hooi in de kooi; dit helpt bij het verteren van de groenten en fruit.

Hoe bouw ik het op?

Na een weekje gewenning kun je de hoeveelheid groenten en fruit wat opvoeren, terwijl je het hardvoer vermindert. Let goed op het drinkgedrag van je dier; hoe meer groenten en fruit je geeft, hoe minder het dier moet gaan drinken. Gaat het dier niet minder drinken, verminder dan de hoeveelheid droogvoer iets. Na een week moet je dier minder gaan drinken, gebeurt dit niet, raadpleeg dan je dierenarts.

Hou er rekening mee dat kleinere diertjes zoals hamsters minder lang zonder goede vochtvoorziening kunnen.

Als je dier veel drinkt en ook veel groenvoer eet, verminder dan het groenvoer. Hou dit een week vol en vermeerder dan langzaam-aan het groenvoer. Hou het drinkgedrag goed in de gaten. Vermindert het drinken niet, begin dan opnieuw.

Geef telkens met tussenpozen van een week wat extra groenvoer en minder bix. Kijk naar de reactie van je huisdier; eet hij meer groenvoer? Ga dan vooral door! Eet hij minder groenvoer en meer bix? Misschien geeft dit beestje dan toch de voorkeur aan hardvoer - dwing niet maar maak pas op de plaats. Probeer na een paar weken nogmaals de hoeveelheid groenvoer te vermeerderen en de hoeveelheid droogvoer te verminderen. Let onveranderd op het drinkgedrag van het diertje! Meestal eindig je bij driekwart groenvoer, 1 kwart bix of hardvoer. Dit hardvoer is dan geen volwaardige voeding, maar dient meer als "snoepje" of snack. Let erop dat je voldoende harde groenten (of hardvoer) geeft, zodat de tanden voldoende kans krijgen te slijten. Bij veel knaagdieren groeien de tanden door. De tanden slijten door knagen. Leg eventueel knaagmiddelen als speciale takjes (dierenwinkel), knaagsteen of knaagspeeltjes in de kooi zodat het dier de kans krijgt zijn tanden te slijten.

Nog meer lekkers

Behalve groenten en fruit, zijn knaagdieren ook gek op zaden, noten en gedroogde vruchten. Let bij de gedroogde vruchten wel op het suikergehalte (denk aan de tandjes!); dadels zijn lekker, maar ontzettend zoet. Geef ze daarom maar in piepkleine stukjes en alleen voor de "lekker". Op de markt zijn onbehandelde noten te koop, ook gedroogd fruit zonder toevoegingen is volop te krijgen. Vooral bij Turkse en Marokkaanse kramen heb je volop keuze. Geef ook hier geen gasvormende producten. Voor wat betreft de kruiden: als het geen ui-verwante soort is - ga lekker je gang!

Pas op met absint, een blauwgroen - zachtaanvoelend kruid dat vaak te koop is bij de Turkse en Marokkaanse kramen. Vaak ligt het in één lijn met de munt, koriander en peterselie. Omdat dit kruid bekend is met een (licht) hallucinerende werking bij bepaalde toepassingen, lijkt het wijs dit kruid te mijden. Alhoewel een konijn-door-het-dolle-heen best hilarische situaties kan opleveren, kan het kruid een ongezonde uitwerking hebben. Neem sowieso voor de handliggende kruiden. Als je twijfels hebt over een kruid, zoek de werking dan op op internet of overleg met je dierenarts.

Hamsters

Hun naam zegt het al; hamstertjes hamsteren. Ze hamsteren niet alleen hamstersnoepjes en hardvoer, ze hamsteren ook groenten en fruit en verstoppen dit in handige plekjes in hun kooi. Vaak hebben ze telkens dezelfde verstopplaatsen. Probeer daarom elke dag de kooi na te lopen op groentenrestjes en verwijder ze; deze kunnen in het hooi en stro gaan rotten, wat uiteraard niet gezond is voor je beestje! Omdat hamsters zindelijke beestjes zijn, lijkt het niet nodig de kooi zo vaak als een konijnen- of caviakooi te verschonen, zeker niet als je hamster gebruikt maak van zijn speciale hamstertoilet. Maak de kooi toch wekelijks helemaal schoon om zodoende ongeziene groentenresten te kunnen verwijderen.

Konijnen

Konijntjes kunnen geen windjes laten. Dat klinkt grappig, maar is erg belangrijk om te weten bij het geven van groenten en fruit. Als konijnen teveel gasvormende groenten krijgen, kunnen zij ernstige klachten ontwikkelen en eventueel overlijden. Geef konijnen daarom liever geen gasvormende groenten als kool- of uisoorten. Vraag informatie over de gasvorming van groenten aan je groentenboer. Af en toe een klein stukje bloemkool is geen probleem - geef het echter niet dagelijks en alleen in kleine "snoepporties".
Ook elke dag een stukje bleekselderij is belangrijk; bleekselderij helpt bij de vertering van andere soorten groeten en fruit.

Een dier eet alleen wat hij nodig heeft

Als je dier tevreden is met zijn diner, zul je zien dat hij alleen eet wat hij nodig heeft. Zo zal hij na een dag rondrennen in tuin of huiskamer meer eten dan na een dag in de kooi. In sommige perioden eet je huisdier wat minder dan in andere perioden. Zo zal je vrouwtjeskonijn in het vroege voorjaar (feb./mrt.) ineens nesteldrang kunnen krijgen: de hele kooi wordt op zijn kop gezet, haren worden geplukt en er wordt van alle materialen in de kooi een nestje gebouwd. Je konijn is - ondanks het bouwen van het nest - minder actief en zal minder eten. Maak je geen zorgen; dit duurt ongeveer een week of twee, daarna zal je dametje haar eetgewoonten als vanouds oppakken. Geef niet minder eten, het is niet te voorspellen wanneer ze uit deze fase komt. Gooi wel de resten weg en leg elke dag verse groenten en fruit voor haar neer.

Variatie

Het is van belang veel variatie aan te brengen in je aanbod. Maak een lekker flinke bak vol met bijvoorbeeld andijvie, wortelen, wortelloof, kruiden, bleekselderij, courgette, fruit, aubergine, venkel, venkelloof, witlof, paprika, komkommer, etc. Geef liever geen ui-soorten en wees voorzichtig met radijs(-soorten). Geef niet teveel ijzerhoudende groenten. Kijk ook naar de amusementswaarde van een product: als een vorm van activiteitenbegeleiding vormen moeilijk te eten producten en speelballen met een kleine opening waaruit bij het spelen kleine lekkernijen ontsnappen, een leuke en lekkere mogelijkheid. De instructies bij de speelballen geven vaak als mogelijkheid snoepjes te verstoppen, maar niets weerhoud je ervan om er kleingesneden harde groenten, noten of (grote) zaden in te stoppen.

Lichaamsbeweging

Bij een uitgebalanceerd dieet hoort natuurlijk ook voldoende lichaamsbeweging. Laat je knager zo vaak mogelijk vrij door de ruimte bewegen. Voor hamsters is een trimbal een uitgelezen speelobject. Konijnen en cavia's vinden het heerlijk om met lekker weer in de tuin te spelen. Als je niet de mogelijkheid hebt je tuin "vluchtvrij" te maken, denk dan eens aan een zogenaamde knaagdierenren. Als je in de luxe gelegenheid bent je dier lekker in de tuin te laten lopen, laat het dan wel afdoende inenten. Knaagdieren zijn ook bevattelijk voor parvo en kattenziekte! De meeste dierenartsen hebben eenmaal per jaar een inentingsweek. Zorg goed voor je dier en laat hem inenten!

Nogmaals; doe zoveel mogelijk in overleg met je dierenarts. Kijk naar de reacties van je huisdier en laat je goed informeren! Als je de richtlijnen juist volgt zal een gezond en gelukkig huisdier je heel dankbaar zijn.