Slakken houden en kweken

Slakken, misschien denkt u: "Wat een vervelende rotbeesten! Ze eten alleen maar mijn planten op!" Dan heeft u het waarschijnlijk over de 'gewone huisjesslak of tuinslak' (Cepaea nemoralis of hortensis). Maar ze kunnen hartstikke interessant zijn! Zoals de 'Afrikaanse reuzeslak' of 'Grote Agaatslak' (Achatina Achatina), deze slak kan zo'n 30 cm worden (diameter huisje), dat is, om u een beeld te geven, groter dan uw hand...

Slakken

Er zijn vele soorten slakken. Ze zijn er in alle groottes en kleuren. Zo zijn er slakken die wel 30cm kunnen worden maar ook piepkleine slakjes van maar 1cm (afmetingen: grootste doorsnede huisje). Er zijn rode, groene, zwarte, gele, oranje en nog vele andere kleuren slakken. Daarom kan het best leuk zijn om deze beesten te houden als huisdier. Ik zal hier dan ook niet het biologische aspect behandelen, maar puur het verzorgen ervan.

In dit artikel worden de Latijnse namen gebruikt.

Slakken houden

• Het terrarium
• Luchtvochtigheid
• Temperatuur
• Voedsel
• Kalk
• De slakken
• Kweken
• Soorten
• Niet zomaar een hobby!

Het terrarium

De maten

Een van de belangrijkste benodigdheden is het terrarium. Een terrarium is een kunstmatige leefomgeving van een in gevangenschap gehouden diersoort. Hier kunnen piepkleine beestjes in worden gehouden, maar ook meters lange reptielen. De maat is daarom erg belangrijk. Het verschilt nogal welk soort slak je gaat houden, voor de Cepaea nemoralis bijvoorbeeld heb je maar een kleine bak nodig van ongeveer 30*30*20(lbh). De Achatina fulica heeft echter een flinke bak nodig van al gauw 60*50*30(lbh).

De deksel
Je terrarium zal een goede deksel nodig hebben, aangezien de slakken overal tegenop klimmen. In de deksel kun je een paar gaatjes boren of een ventilatiestrook plaatsen. Gaas raad ik echter niet aan, omdat dit de vochtigheid erg verlaagt en de slakken hier geen grip op hebben.

De inrichting

Zelf probeer de omstandigheden altijd zo natuurlijk mogelijk na te bootsen. Het kan dus ook op andere manieren, maar dit vind ik het beste. Op de bodem leg je compost, wat je in het bos vind. Je kunt ook potgrond gebruiken, maar dit bevat pesticiden, waaraan je slakken dood kunnen gaan. Als je het toch wilt gebruiken, laat het dan minstens een maand of twee-drie buiten staan in een pot of bak. In de compost zitten ook pissebedden, springstaartjes en andere beestjes die helpen het terrarium op te ruimen en het blijft langer vochtig dan potgrond dus vind ik dit het beste. De laag moet zo'n 5-10cm dik zijn. Je zult af en toe wat moeten bijvullen, en ook af en toe geheel verschonen, zeker als de pissenbeddenkweek uit de hand gaat lopen...

Op de grond is het altijd wel leuk om een paar stenen en stukken schors te leggen. Onder de stukken schors kunnen ze zich verschuilen. De stukken schors kun je eventueel ook vervangen door een eierdoos, maar deze moet je vaak vervangen omdat hij uit elkaar valt. Ook kun je nog wat extra (dorre) bladeren toevoegen.

Overbodig, maar wel leuk is een paar plantjes erin. Knip bijvoorbeeld een paar takken klimop af en zet deze in de grond of een blokje steekschuim. Ze zullen vanzelf doorgroeien (af en toe zul je ze wat moeten afknippen omdat ze te hard groeien. Dit om de natuurlijke omgeving een beetje na te bootsen. Het ziet er ook een stuk leuker uit.

Verschonen

Je zult je bak af en toe wat moeten schoonmaken, omdat ze erg veel uitwerpselen meebrengen. Ook zit er flink wat slijm op je terrarium. De bodem verschonen kan af en toe ook wel eens, maar dit hoeft eigenlijk nog geen 1x per kwartaal te gebeuren. Verschoon de bak gewoon 2-wekelijks lichtjes. Dit doe je door alle slakken even in een doosje te zetten, en de stukken schors eruit te halen en deze wat af te kloppen. Vervolgens schep je het bovenste laagje van de bodem (ongeveer 1cm) eruit en vul je deze weer aan met nieuwe compost. Daarna kun je met wat water en azijn de wanden en deksel schoonmaken. Veeg het daarna nog een keer schoon met enkel water, en laat het even staan. Plaats daarna het schors en de slakken weer terug.

Luchtvochtigheid

Slakken hebben flink wat vocht nodig om slijm aan te maken. Daarom moet je de vochtigheid in je terrarium op peil houden. De eerste keer (of als je de grond compleet ververst) moet je zorgen dat de grond lekker vochtig wordt. Dit moet je niet doen door er een fles water overheen te gooien, maar door bijvoorbeeld met een plantenspuit te spuiten. Daarnaast zul je elke dag (bij voorkeur 's avonds) wat water in de bak moeten vernevelen. Zorg wel dat je bak niet te vochtig wordt! Het moet vochtig zijn, niet nat! Het is nog altijd een terrarium en geen aquarium.

Je kunt je vochtigheid meten met een hygrometer, maar heel erg precies hoeft het ook niet. De vochtigheid hangt ook weer af van de soort. Meestal ligt dit tussen de 75 en 90%.

Tip: Benevel bij jonge slakjes 2 of 3x per dag lichtjes. Dit omdat deze nogal snel uitdrogen.

Temperatuur

De meeste slakken zijn tropische soorten. Ze moeten dan ook worden verwarmd. Sommige soorten vereisen alleen de verwarming aan in de winter, anderen een 25 of 30 graden. Je kunt je bak verwarmen met een lamp (het best een gloeilamp, aangezien deze meer warmte geeft dan een spaarlamp), een warmtemat of warmtekabel. Voor het gemak kun je deze op een timer zetten. De temperatuur kun je meten met een thermometer, maar ook dit mag best een graadje afwijken.

Voedsel

Natuurlijk moeten je slakken ook eten. Ze eten over het algemeen verschillende soorten fruit (appel, peer, banaan etc.), groenten (sla, komkommer, kool, wortel etc.) en andere dingen zoals champignons. Dit verschilt ook weer per soort. Wat je ze er ook bij kunt geven zijn visvlokken, honden- en kattenbrokjes (de goedkoopste merken, zonder al te veel toevoegingen) en dingen zoals muesli. Je moet wel zorgen dat het niet gaat schimmelen. Een beetje zacht en verkleuren mag, maar het mag niet gaan verschimmelen! Ook moet je natuurlijk regelmatig bijvullen. Voor 5 jonge Achatina's zal dit een kwart komkommer/1 handje sla per 4 dagen zijn, maar voor de volwassen beesten al gauw ¾ komkommer of een halve krop sla per dag!

Kalk

Ook heel belangrijk is de kalk. De dieren hebben kalk nodig voor de groei van hun huisjes en voor de schil van de eitjes. Kalk kun je geven in de vorm van kalkpoeder of sepia. Er zijn nog meer manieren maar deze zijn het beste. Er wordt bijvoorbeeld ook gezegd dat eierschalen goed zijn, dit is niet zo, ze zullen het niet goed eten. Ook (stoep)krijt is sterk af te raden omdat slechts 10% kalk is en de rest troep. Kalkpoeder is soms te krijgen bij je dierenwinkel, maar ook bij de apotheek in de vorm van calciumcarbonaat. Dit strooi je dan over het eten, en meng het door de grond.

Sepia kun je meestal ook laten bestellen (koop wel een doos, aangezien losse stukken nogal duur zijn). Je kunt ze soms ook vinden aan het strand, want het is namelijk het schild van een inktvis. Kook ze dan wel uit! Slakken kunnen namelijk niet tegen zout, en zullen dood gaan. In de winkel zijn ze meestal wel uitgekookt, maar vraag het toch even na voor de zekerheid! Je kunt stukken sepia in zijn geheel voeren, deze zullen ze laag voor laag opeten. Je kunt het ook verpoederen over het eten of over de grond, maar dit is overbodig.

De slakken

Je slakken kun je op verschillende plaatsen halen. Ze verkopen ze soms in de dieren-/terrariumwinkel. Ook kun je ze krijgen via verschillende fora. Daar vind je dan ook veel informatie en kun je je ervaringen delen. Ook kun je daar terecht met je vragen. Zoek zorgvuldig de informatie over de slakken op. Kijk naar de grootte, het voedsel, de vochtigheid, opmerkingen etc. Print dit eventueel uit. Als je zeker weet dat je alles hebt, en dit ook echt heel zeker weet, kun je eitjes of dieren gaan vragen/kopen/reserveren.

Kweken

Slakken zijn twee-geslachtelijk (hermafrodiet). Ze hebben echter wel een andere slak nodig om te paren. Hun geslachtsorgaan zit tussen de twee ogen. Ze zullen gaan paren als ze er rijp voor zijn, en bij een paring zijn de slakken beiden bevrucht, voor de rest van hun leven. Ze zullen daarna eitjes kunnen leggen, in de grond. De eitjes zijn een soort witte, glibberige balletjes die met erg veel op elkaar liggen.

Ze kunnen ruim 1200 eitjes per jaar leggen! Je kunt de eitjes eruit halen, maar dat raad ik af. Je kunt ze het beste gewoon laten liggen daar ze dezelfde temperaturen en vochtigheid nodig hebben. Als de eitjes uitkomen komen er hele kleine doorzichtige slakjes uit. Ze zullen eerst hun calciumrijke eierschaal opeten, en daarna onder de warme en vochtige grond verder leven, omdat ze nog erg kwetsbaar zijn. Ze eten gewoon volwassen voedsel, al wordt bijvoeren met graanproducten als muesli of Brinta aangeraden.

Let op dat je niet te veel eitjes bewaart, er komen er erg veel uit en voor je het weet heb je honderden kleine slakjes!

Soorten

Slakken vallen onder het Animalia rijk (dierenrijk), tot de stam Mollusca (weekdieren) en de klasse Gastropoda (slakken). Er zijn heel veel verschillende soorten. Goede beginnersslakken zijn bijvoorbeeld:

• Cornu aspersum (segrijnslak)
• Achatina fulica
• Achatina reticulata
• Achatina achatina
• Achatina varicosa
• Veel andere Achatina soorten
• Archachatina marginata
• Archachatina puylaepti
• Veel andere Archachatina soorten
• Pomacea bridgesii
• Helix Pomatia

Niet zomaar een hobby!

Slakken (en andere dieren) houden is niet zomaar een hobby! Weet waar je aan begint, anders gaat het ten koste van de dieren. De dieren hebben redelijk wat aandacht nodig. Ook zal het redelijk wat geld kosten (denk aan terrarium, stroom, voedsel, kalk etc.). De dieren gaan ook best lang mee. De meeste Achatina soorten bijvoorbeeld, doen er alleen al 1-2 jaar over om volwassen te worden. Daarna leven ze toch zeker nog 5-8 jaar. Dus bedenk goed of je écht slakken wilt!

Ik hoop dat je nu wat meer weet over het houden van slakken en dat we er een nieuwe hobbyist bij hebben die ik een eind op weg heb geholpen.