Agaporniden: Dwergpapegaaien

Ruim de helft van de Nederlandse gezinnen heeft een huisdier. In totaal houden we ongeveer dertigmiljoen gezelschapsdieren, waaronder zo’n driemiljoen zang- en siervogels. Een soort die de laatste tijd in populariteit toeneemt, is de agapornide: kleine papegaaiachtige vogels die door hun kleine formaat, hun gemak in de omgang en de relatief lage kosten in onderhoud ideaal zijn als huisdier.

Agapornis, lovebirds of les inséparables

De agapornis (of dwergpapegaai) dankt zijn naam aan de Griekse taal waarin ‘agapein’ liefkozen betekent en ‘ornis’ vogel. In het Engels worden deze vogels lovebirds genoemd. In het Frans heten ze ‘les inséparables’, oftewel de onafscheidelijken. Zowel de Griekse, de Engelse als de Franse benaming voor deze kleine papegaai brengt hun sterk aanhankelijke karakter naar voren.

De kenmerken van de agapornis

Een dwergpapegaai wordt afhankelijk van de soort zo’n 13 tot 17 centimeter lang en zo’n 50 tot 80 gram zwaar. Ze vallen op door hun prominent aanwezige en in verhouding grote snavel. Hun ogen bevinden zich aan de zijkanten van hun brede kop, waardoor ze een vriendelijke uitstraling hebben. Dwergpapegaaien zijn er in honderden verschillende kleurmutaties, maar de meest voorkomende kleuren zijn groen en rood. Een agapornis kan ongeveer vijftien jaar oud worden.

De verschillende soorten dwergpapegaaien

Er bestaan drie groepen agaporniden en in totaal negen soorten. Namelijk:

• Seksueel dimorfismische groep (Pullaius, canus en taranta)
• Personatusgroep (Personatus, fischeri, nigrigenis en lilianae)
• Overgangsgroep (Roseicollis, swindernianus)

Bij de agaporniden in de seksueel dimorfismische groep is het geslacht van de vogel te bepalen aan de hand van het verenkleed. Mannen en poppen hebben duidelijk een ander uiterlijk. De agaporniden binnen deze groep hebben geen witte oogringen. Alle dwergpapegaaien in de personatusgroep hebben wel witte oogringen. Het verenkleed zien er bij de man en de pop hetzelfde uit. Het geslacht is bij deze vogels niet te bepalen aan de hand van het uiterlijk. De laatste groep is de overgangsgroep. Agaporniden in deze groep hebben geen witte oogringen en het geslacht is net als bij de leden van de personatusgroep niet af te leiden aan het uiterlijk.

Het karakter en gedrag van dwergpapegaaien

De agapornis leeft in de natuur met meerdere soortgenoten. Hij is een echt groepsdier. Hij is aanhankelijk, nieuwsgierig en sociaal van aard. Hij kan vliegen, maar hij is eveneens ontzettend goede klimmer. Ze houden er van om te spelen, wat ze doen in de vorm van bijvoorbeeld schors van bomen en takken af te slopen. Hij is erg intelligent en de verveling zal dan ook snel toeslaan wanneer hij niet genoeg uitdagingen krijgt.

Agaporiden als huisdier

Wanneer je besluit om dwergpapegaaien als huisdier te nemen, zijn er een aantal zaken om rekening mee te houden. Agaporniden zijn groepsdieren, dus het is verstandig om er meer dan een aan te schaffen. Zorg voor een even aantal, omdat een agapornis altijd een maatje voor het leven kiest en er bij een oneven aantal dus altijd een papegaaitje buiten de boot zal vallen. Ook hebben dwergpapegaaien veel aandacht nodig.

Met een keer per dag eten en drinken geven ben je er niet. Laat ze lekker buiten hun volière als je thuis bent, praat tegen ze en geef ze aandacht door ze zo nu en dan te trakteren op iets lekkers. Een dwergpapegaai kan ontzettend eenzaam en zelfs ziek worden wanneer hij te weinig aandacht krijgt. Zorg ook dat ze zich in de volière goed kunnen vermaken: hang er speelgoed in als touwen, stokken, wilgentakken die ze kunnen slopen en andere materialen waarmee ze zich kunnen vermaken. Zorg ook dat je het speelgoed regelmatig omwisselt om verveling te voorkomen.

Wat eten dwergpapegaaien?

Dwergpapegaaien hebben naast de zaden die in de dierenspeciaalzaken te verkrijgen zijn aanvullende voeding nodig. Zo kun je je agaporniden regelmatig groenten, fruit, eivoer en noten geven. Ze drinken niet veel, maar het is wel van belang dat ze dagelijks worden voorzien van vers water. Ook is het zaak dat je zorg dat er altijd voldoende grit voor je vogels aanwezig is in de volière. Dit hebben ze namelijk nodig om het voedsel te verteren. Zonnepitten en trosgierst zijn een ware traktatie voor deze vogels, maar geef dit met mate. Deze producten bevatten ontzettend veel vet. Dat kan voor een keertje geen kwaad, maar maak er geen dagelijkse gewoonte van.

Wat mag je een agapornis absoluut niet geven?

Een agapornis mag absoluut geen avocado eten. Dit is giftig voor hem, waardoor hij ontzettend ziek kan worden en dood kan gaan. Ook de pitten die in vruchten zitten, zoals in appels zijn ook giftig voor hem. Pinda’s kun je ook beter niet aanbieden, omdat pinda’s schimmels kunnen bevatten die schadelijk zijn voor dwergpapegaaien.