Clickertraining voor de kat: het belonen van goed gedrag

Hoewel het moeilijker is om een kat iets te leren dan een hond, is het toch mogelijk om een kat te trainen. Een kat iets leren kan erg lastig zijn, maar het is niet onmogelijk. Met een clickertraining leer je de kat dat hij op het moment dat hij een klik hoort, een beloning krijgt. Dit kan in de vorm van wat lekkers of een aai. De clickertraining wordt ook toegepast bij katten die gedragsproblemen hebben of angstig zijn. Hoe gaat de training in zijn werk en wat kun je de kat allemaal leren?

Wat het is

Je kunt hiervoor een speciaal apparaatje gebruiken waarbij je op een knop druk en een klikkend geluid hoort. Een alternatief zou een balpen kunnen zijn waarmee op de achterkant een klikkend geluid kunt maken. Hiermee kun je de kat leren dat zodra hij een klik hoort, dat hij een beloning krijgt. Met een beetje geluk heeft de kat dit vrij snel door, maar het kan ook zijn dat je flink wat geduld moet hebben. Sommige katten kun hier zo goed mee trainen, dat ze dingen gaan presteren die je nooit had verwacht. Bijvoorbeeld het bedienen van een lichtschakelaar of het reismandje inlopen.

Welke katten zijn hiervoor geschikt?

De clickertraining kan als middel gebruikt worden bij katten die gedragsproblemen hebben. Het helpt ook bij katten die zich vervelen en op deze manier wat spanning krijgen. Een hond is een roedeldier en zal van nature reageren als iemand iets met hem wil doen. Een kat heeft dit niet en wil zelf bepalen wanneer hij wat doet. Als hij op het moment dat jij wil trainen liever in de vensterbank blijft liggen, wordt het nog een hele uitdaging. Je moet zien of je een moment kunt uitzoeken, dat je kat zin heeft om iets met je te doen. Over het algemeen kun je deze training met elke kat doen. Jonge katten kunnen zich nog wel eens laten afleiden en oudere katten hebben vaak meer moeite om iets te leren.

De beloning

Omdat de kat heel snel door kan hebben dat hij een beloning krijgt als hij een bepaald gedrag laat zien, laat hij dit gedrag steeds vaker zien. Je kunt je kat belonen met bijvoorbeeld wat lekkers, zoals een kattensnoepje, stukje leverpastei of een stukje worst. Wanneer je kat niet zo’n grote eter is of juist wel en je moet zijn gewicht in de gaten houden, dan kun je hem ook belonen met wat anders. Zo kun je hem belonen met aaien of door met hem te gaan spelen. Zo weet hij dat je het gedrag op prijs stelt en motiveert de kat om het gedrag te herhalen.

Hoe het werkt

Sommige katten kunnen zo in de ban raken van het klikken dat je ze een hoop kunt leren. Hij moet de beloning in verband gaan brengen met de clicker. Klik een keer en geef je dat direct iets lekkers. In het begin hoeft hij er niets voor te doen. Als de kat langs je benen strijkt omdat hij wil eten, kun je de clicker pakken en hem eten geven nadat je hebt geklikt. Omdat hij het klikken met de beloning in verband moet brengen, moet je dit binnen een seconde na het klikken doen. Doe dit in het begin niet te vaak en te lang, de kat moet het leuk en interessant blijven vinden.

Het is een beetje vergelijkbaar met de klassieke conditionering zoals bij de Pavlovreactie. Hierbij leerde Pavlov een hond dat hij bij het horen van een bel eten kreeg. Uiteindelijk begon de hond al te kwijlen als bij het horen van de bel, zonder dat hij het eten zag. Zo werkt het ook bij het trainen van de kat. Als hij de klik associeert met een beloning, kun je de klik gebruiken om de kat iets te leren. Als je klikt, en je kat doet de gewenste handeling, bijvoorbeeld luisteren naar een commando, geef je hem de beloning. Uiteindelijk weet hij dat hij een beloning krijgt bij het uitvoeren van de handeling.

Wat kun je een kat leren

Er zijn katten die je niet zo veel kunt leren, maar er zijn ook katten die je van alles kunt leren, zoals het luisteren naar een commando zoals “zit”, bedienen van een lichtschakelaar, apporteren van een speeltje, hindernissen nemen, naar je toe komen als je zijn naam roept of de reismand in gaan.

Angstige en agressieve katten

Sommige dierendeskundigen gebruiken de clickertraining bij katten die angstig of agressief zijn. Een bange kat richt zich op het voorwerp waar hij bang van wordt en is niet in staat dit zelf te veranderen. Door hem op een alternatief te laten concentreren, zal de angst hem niet meer volledig in zijn greep houden en kan de angst afnemen en eventueel verdwijnen. Hetzelfde effect kan worden bereikt bij agressief gedrag. Omdat gedragsproblemen moeilijk te behandelen zijn, is het vaak raadzaam om een gedragsdeskundige voor katten in te schakelen. Wanneer je het zelf probeert, kan het zijn dat je het ongewenste gedrag juist gaat stimuleren.

Niet overal voor geschikt

Ondanks de vele successen die zijn behaald met de clickertraining, is het niet geschikt voor alle problemen. Ongewenst gedrag zoals sproeien en onzindelijkheid kun je met deze manier van trainen niet verhelpen.