De mini-appaloosa

Mini-appaloosa's worden door heel Europa gefokt en gehouden. Ze zijn geliefd om hun aansprekende uiterlijk met het kenmerkende vlekkenpatroon, hun kleine formaat en hun fijne karakter. In Nederland is de fokkerij van de mini-appaloosa hoofdzakelijk ondergebracht bij het Nederlands Appaloosa Stamboek.

Kenmerken

De mini-appaloosa is een kleine pony, waarvan de stokmaat varieert van zo'n 70 centimeter, tot 108 centimeter. Pony's die groter zijn, worden in het Nederlands Appaloosa Stamboek in de kleine maat ingedeeld. Volgens de rasstandaard van het stamboek moeten de pony's rijtypisch en edel van uiterlijk zijn. De rasbeschrijving luidt: 'Paarden en pony's kunnen in het stamboek ingeschreven worden, indien zij voldoen aan eigenschappen van rijtypische paarden, pony’s en minipony’s. Zij dienen te voldoen aan een edel exterieur met de nadruk op evenredigheid in bouw en voldoende kwaliteit in de onderdanen. De beweging dient vierkant, elastisch en gedragen te zijn met balans, ruimte en regelmaat.'

De mini-appaloosa is in het algemeen wat fijner en smaller van bouw dan de shetlander. De hals is langer en wordt hoger gedragen. Het hoofd is in het algemeen wat smal met een fijne snuit en kleine oren. De pony heeft fijn maar hard beenwerk. Hoefproblemen komen nauwelijks voor. De romp is vlak geribt niet heel diep. Het karakter van de mini-appaloosa zorgt ervoor dat iedereen die met deze kleine pony's in aanraking komt ervan onder de indruk raakt. Ze hebben in het algemeen een zeer zachtaardig karakter en beschikken over een hoge intelligentie. Ondanks hun kleine formaat zijn ze zeer temperamentvol en werkwillig.

Het belangrijkste kenmerk van de mini-appaloosa is natuurlijk het vlekkenpatroon. Er zijn verschillende variaties op dit patroon. Zo is er de volledig panterbonte, die helemaal wit is met over het hele lichaam gekleurde vlekjes. Ook is er de shabrakbonte vorm, waarbij het paard donker gekleurd is, met een witte deken over zijn rug of achterhand. Hierin kunnen ook weer vlekken te zien zijn. Bij het sneeuwvlokbonte patroon, is het paard juist donker en de vlekken wit. Ten slotte bestaat er nog de few spot. Deze wordt gedeelijk of volledig wit geboren, vaak nog wel met enkele donkere aftekeningen aan snuit en benen. Geen twee appaloosa's zijn gelijk! Ook verkleuren de pony's vaak nog gedurende hun leven, wat ze de benaming 'toverbal' heeft opgeleverd.

Fokkerij

In Nederland is de fokkerij van mini-appaloosa's ondergebracht bij diverse stamboeken. Het oudste daarvan is het Nederlands Appaloosa Stamboek. Al sinds 1967 registreert dit stamboek appaloosa's, waaronder de mini-appaloosa. De dieren worden in het stamboek geregistreerd bij de geboorte en op driejarige leeftijd kunnen de merries een stamboekopname doorlopen. Hierbij wordt de merrie beoordeeld. Ten eerste moet ze volledig gezond zijn. Daarnaast wordt gekeken of haar uiterlijk en haar bewegingen voldoen aan de stamboeknormen. Dieren die in het stamboek zijn opgenomen, kunnen meedoen aan de merriekeuring. Hier gaat een jury de dieren met elkaar vergelijken.

Voor hengsten is de mogelijkheid vanaf 2,5 jaar om deel te nemen aan de hengstenkeuring. Hierbij zijn de normen nog strenger. Er wordt echt gekeken of de hengsten een bijdrage kunnen leveren aan het verbeteren van het stamboek.

Een ander stamboek waarin veel mini-appaloosa's geregistreerd staan, is het NMPRS. Het doel van dit stamboek is een kleine versie van een paard te fokken. Veel fijner gebouwde mini-appaloosa's zijn vanaf het begin bij dit stamboek ingezet. Bij het NMPRS is iedere kleur toegestaan. De kleur is dan ook ondergeschikt aan het fokdoel.

In het Falabella-stamboek komen ook appaloosakleurige exemplaren voor. Om de raszuiverheid te behouden, mogen deze alleen gekruist worden met andere zuivere Falabella's. In dit ras komt de appaloosakleur minder vaak voor. Voor het Amerikaanse minipaard geldt hetzelfde.

Oorsprong van de mini-appaloosa

De mini-appaloosa wordt in heel Europa gefokt. In Duitsland en Oostenrijk bestaan stamboeken die al zeer lang mini-appaloosa's registreren. In deze landen worden de mini-appaloosa's ingeschreven in een apart onderdeel van het shetlandstamboek en worden ze shetland partbred genoemd. In de Nederlandse mini's vindt je de bloedlijnen uit deze stamboeken weer terug. De lijnen schijnen terug te gaan op enkele Engelse dieren. Als je goed terug gaat zoeken in de afstammingen, zijn veel van de pony's dan ook ver weg aan elkaar verwant. Al in de middeleeuwen werd in Engeland melding gemaakt van gevlekte pony's. Voor deze dieren werden flinke bedragen neergeteld.

De mini-appaloosa is veelvuldig gekruist met de shetlander. Zo is een zeer geharde, gezonde pony gecreëerd en is er weinig inteelt in de lijnen ontstaan. Ook welsh pony's, Deutsche Classic-pony's, Amerikaanse minipaarden, en NMPRS-pony's worden gekruist met de mini-appaloosa.

Gebruik van de mini-appaloosa

De mini-appaloosa is een dankbaar en aantrekkelijk dier, voor wie een weiland heeft en daar wat dieren op wil houden. Ook bieden ze veel mogelijkheden voor mensen die door gezondheidsredenen niet meer met een groot paard kunnen omgaan. Ook zie je deze dieren vaak op kinderboerderijen en op zorgboerderijen, waar ze met hun zachtaardige karakter veel mensen plezier bieden. De wat grotere mini's zijn heel geschikt voor de mensport. Ook al zijn ze klein, ze komen prima mee in diverse vormen van wedstrijdsport. Ook kunnen de allerkleinsten op hen leren rijden. Ook voor vrijheidsdressuur is een mini-appaloosa een geschikte keuze.

Houden van de mini-appaloosa

De mini's zijn zeer geharde dieren. In de winter krijgen ze een flinke vacht, waardoor ze prima tegen het Nederlandse winterweer kunnen. Natuurlijk stelt een mini-appaloosa een schuilstal en droog plekje om te liggen op prijs. Het zijn zeer sobere dieren. Ze hebben genoeg aan goede kwaliteit ruwvoer (hooi, kuilgras) en hoogstens een handje brok. Verder is natuurlijk ontwormen en regelmatig de hoefsmid op zijn plaats.

Speciale aandacht verdient de omheining. In een weide met grote paarden, moet speciaal voor de mini de onderste draad lager gezet worden. Ook is het heel belangrijk dat er flink stroom op een schrikdraadomheining staat. Met hun dikke wintervachten voelen ze anders de stroom niet.

Aanschaf mini-appaloosa

Als je besluit een mini-appaloosa aan te schaffen, is het stamboek een goede plaats om te beginnen. Dit kan je meer info geven. Ook staan er regelmatig dieren te koop op internet, en hebben veel fokkers een eigen website. Zorg dat je altijd koopt bij een betrouwbare fokker die bij het stamboek is aangesloten en die zijn dieren ook veterinair laat keuren.