Ontspannen wandelen met de hond: iedereen kan het leren!

Wandelen met uw hond zou een feestje moeten zijn. Helaas lukt dit vaak niet. Uw hond trekt bijvoorbeeld aan de lijn, of hij is steeds afgeleid tijdens het uitlaten. Gelukkig kan iedere hondeneigenaar leren om op een ontspannen, prettige manier met de hond te wandelen. Het is makkelijk als u weet hoe u het op de juiste manier aanpakt. Dat is namelijk vaak het euvel: een gebrek aan kennis. Waar moet u allemaal aan denken? Wat zijn de do's en don'ts tijdens het uitlaten. Hoe pakt u het aan? Hoe reageert u het beste op incidenten als u met uw hond op pad bent? Als u leert begrijpen hoe de communicatie tussen u en uw hond tijdens het uitlaten werkt, kan het bijna niet meer misgaan. Wandelen met uw hond kan op een ontspannen manier, zonder dure en/of extreme hulpmiddelen.

Iedere hond is anders, ook tijdens de wandeling

Iedere hondenliefhebber wandelt met zijn hond. Het uitlaten van uw hond is heel belangrijk. Wandelen met de hond is niet alleen een kans voor hem om zijn behoeftes te doen. Het is ook een manier om zijn energie kwijt te raken. Honden hebben lichamelijke inspanning nodig om gelukkig te zijn. De hoeveelheid lichamelijke activiteit die uw hond nodig heeft, is afhankelijk van de energiebehoefte van uw hond. Sommige hondenrassen hebben niet genoeg aan een wandeling van een half uur. Andere rassen willen het liefst na 15 minuten alweer naar huis. De ene hond verveelt zich enorm als er niet flink gerend wordt, terwijl de andere hond het liefst bij iedere grasspriet stilstaat. Er zijn zelfs honden die voortgesleept worden door de baas. "Kom op, Bello, lopen nou..." U heeft dit vast wel eens gezien of misschien zelf meegemaakt met één van uw eigen honden. Iedere hond heeft zijn eigen behoeftes. Het is belangrijk dat uw hond de hoeveelheid activiteit krijgt die is afgestemd op zijn energiebehoefte. Het goed inschatten hiervan is de basis voor een fijne wandeling met de hond.

Naast het ras spelen ook de leeftijd, lichamelijke conditie en de weersomstandigheden een belangrijke rol. Een oudere hond heeft meestal minder activiteit nodig dan jonge honden. Honden met lichamelijke mankementen hebben een aangepaste manier nodig om toch te genieten van hun dagelijkse wandelingen met de baas. Als het heel warm of heel koud weer is, spreekt het voor zich dat de wandelingen ook hieraan worden aangepast.

Wandelen met de hond: hemel of hel?

Vrijwel iedere hondenbezitter droomt ervan: een ontspannen wandeling met zijn hond. Jammer genoeg is vaak het tegenovergestelde het geval. Voor een groot aantal hondenbazen is de wandeling een ware nachtmerrie. Misschien kent u de taferelen wel: de hond laat de baas uit, in plaats van andersom. Hoe hilarisch dit er ook uitziet in een grappige video, voor de baas in kwestie is het bepaald geen pretje. Voor de hond geldt hetzelfde. Een hond wil graag geleid worden. Als de hond de riem overneemt van de baas, voelt hij zich niet veilig. Zowel de hond als de baas willen genieten van een heerlijke wandeltocht samen. U wilt zich geen zorgen maken of uw hond u plots over de straat sleept of de benen neemt. Ook heeft u liever niet dat uw hond het op andere honden heeft voorzien, of nog erger: op mensen! Iedere hondenbaas geneert zich als de hond een groot deel van de tijd blaft naar alles en iedereen wat voorbij komt. Dit zijn allemaal onwenselijke dingen. Ze kunnen de hondenbaas tot wanhoop drijven. Veel honden belanden in het asiel, omdat de baas de hond niet meer aankan.

Uw hond uitlaten hoeft echter geen drama te zijn. Het kan altijd een groot feest zijn voor de hond en zijn baas. Ook als de situatie tussen u en uw hond al flink uit de hand is gelopen, is er hoop. Zelfs na jaren kan de uitlaathel, hemels worden. De leeftijd van uw hond is hierbij niet van belang! Iedere hond kan leren zijn baas te volgen aan de lijn. Zonder pijn, met plezier en veel positieve energie.

Een goede voorbereiding is het halve werk

Voor u erop uitgaat met uw hond is het belangrijk dat u vertrouwen heeft in uw leiderschap. U straalt uw zelfvertrouwen of onzekerheid namelijk uit op uw hond. Uw viervoeter is zeer gevoelig voor uw stemming, gevoelens en lichaamstaal. Zorg er dus voor dat u het gedrag uitstraalt, dat u graag bij uw hond ziet: ontspannen, positief en vol vertrouwen. Zowel u, als uw hond, moeten ontspannen aan de wandeling beginnen. Laat uw hond even zitten voor u hem aanlijnt. Observeer of hij opgewonden is, gespannen of bruist van energie (kan niet stilzitten). Deze dingen zijn ongewenst. Vertrek nooit voor uw hond helemaal ontspannen is. Dit ziet u aan lichaamstaal van uw hond. Een ontspannen hond ziet er zo uit:

• Oren staan naar achteren
• Haalt rustig adem (hijgt niet!)
• Haren staan niet overeind
• Kijkt naar de grond en/of negeert u een beetje
• Is niet bezig met de deur, de halsband/riem, of andere dingen in de omgeving
• Zijn staart is ontspannen (staat niet omhoog)
• Blijft rustig zitten/liggen

Uw hond ontspant het beste als u ook ontspannen bent. Dit betekent dat u rustig wacht, niet naar de hond kijkt, uw hond niet aanraakt en niet tegen uw hond praat. Als u bijvoorbeeld met een vrolijk stemmetje tegen uw hond roept: "Gaan we lekker wandelen, Bello", dan veroorzaakt u opwinding. Dat is niet de goede gemoedstoestand. Opwinding dient altijd vermeden te worden! Blijf dus rustig, wacht tot uw hond ook rustig is en ga dan verder.

De hondenriem en halsband zijn belangrijk

Er zijn vele hondenriemen en halsbanden te koop. In alle soorten en maten. Je kunt het zo gek niet bedenken of het is beschikbaar. Ondanks het feit, dat dit er misschien mooi of zelfs schattig uitziet, zijn de meeste riemen en halsbanden totaal ongeschikt voor een ontspannen wandeling met uw hond. Ook de zogezegde antitrekriemen, slipkettingen, en zelfs halsbanden die stroomstootjes afgeven zijn geen aanrader. U heeft die niet nodig, zelfs niet als u hond nu nog trekt aan de lijn! Een goede hondenriem is van leer (stevig en veilig) en niet te lang (maximaal 1,5 tot 2 meter). De ideale halsband glijdt niet weg over de nek, hij moet dus op zijn plaats blijven zitten.


Ook tuigjes zijn minder geschikt voor een ontspannen wandeling met uw hond. Ze lokken uit tot trekken. Een hond is enorm sterk op de positie waar de tuigjes worden vastgemaakt. Tuigjes zijn alleen geschikt voor honden die bijvoorbeeld karren trekken of sledehonden. Daar waren ze oorspronkelijk ook voor bedoeld.

Positie van de halsband

Om te voorkomen dat uw hond aan de lijn trekt, dient de halsband hoog in de nek te worden omgedaan. De halsband mag niet verschuiven! De reden hiervoor is, dat de trekkracht van iedere hond beneden in zijn nek zit. Ook voelt de hond onderin de nek minder dan in het bovenste gedeelte. Als de halsband te laag zit, stimuleert u, zonder het zelf te weten, het trekken aan de de lijn. Let hier dus op voor u vertrekt en tijdens de wandeling zelf.

U loopt voorop met de hond kort aan een ontspannen lijn

De leider neemt het initiatief. Uw hond is uw volger. Dit betekent, dat u als eerste naar buiten loopt, gevolgd door uw hond en niet andersom! Vergeet niet hetzelfde ritueel te volgen bij thuiskomst. Ook dan bent u de eerste die naar binnen gaat. Tijdens de wandeling zelf is er geen verschil. Uw hond loopt naast u of een beetje achter u. De snuit mag een klein beetje voor uw been uitsteken.

Tijdens het wandelen is het van belang, dat er geen spanning op de riem staat. U houdt de hond kort aan de lijn, maar de lijn moet wel ontspannen zijn. Veel mensen maken de fout dat de riem te strak wordt gehouden. Als u dit doet communiceert u spanning naar uw hond. Uw hond beantwoord dit met gespannen gedrag. Het kan bijvoorbeeld resulteren in trekken, alle kanten opvliegen, hijgen, blaffen en het kan zelfs angstig gedrag in de hand werken. Er mag alleen kort spanning op de lijn zijn, als u uw hond corrigeert. Een kort rukje mag nooit langer dan een paar seconden duren. Daarna moet er onmiddellijk ontspanning volgen.

Belangrijk tijdens de wandeling met de hond: wat mag wel en niet

Stem het tempo waarin u loopt met de hond af op zijn behoefte. Als u wandelt, is het de bedoeling dat er wordt doorgelopen. Zonder afleiding, zonder snuffelpartijen, zonder het ongevraagd begroeten van mensen en honden die u onderweg tegenkomt. Het is belangrijk dat u tijdens de gehele wandeling alert bent op de omgeving en het gedrag van uw hond. Let op wie er nadert (bekende/onbekende persoon/hond), let op eventuele verleidingen op de straat, in het gras en dergelijke. Wees gefocust op wat er gebeurt tijdens het uitlaten. Dit betekent dat u zelf ook geen afleidingen meeneemt. U gaat niet telefoneren met uw beste vriend/vriendin als u de hond uitlaat, tenzij er een noodgeval is. Naar muziek luisteren, een selfie maken of gezellig een video bekijken op YouTube zijn uit den boze. Het leidt uw aandacht alleen maar af. Tijdens de wandeling bent u maar met één ding bezig: het belang van uw hond. Zijn belang staat altijd voorop, wat er ook gebeurt!

Als uw hond tijdens het wandelen bijvoorbeeld blaft of aan de riem trekt, let dan op hoe u reageert. Een goede hondenbaas blijft altijd kalm, ontspannen en verheft zijn stem niet. Er is niets mis met een korte verbale correctie. Maar u heeft geen extra volume nodig. Hard roepen of schreeuwen worden door uw hond beschouwt als blaffen. De meeste honden beantwoorden dit gedrag door terug te blaffen. Een kort: "Nee" op rustige toon vanuit een ontspannen lichaamshouding en eventueel gevolgd door een korte maar krachtige correctie met de riem (zijwaarts rukje) is duidelijk genoeg voor uw hond.

De aandacht van een afgeleide hond terugkrijgen

Sommige honden zijn tijdens de wandeling enorm snel afgeleid. Ze lijken voor alles en iedereen aandacht te hebben, behalve voor u. Dit zie je veel bij puppy's, maar ook bij honden die veel energie hebben en/of overenthousiast zijn. Veel hondenbazen proberen dan de aandacht van de hond te claimen door hem vrolijk bij zich te roepen. Helaas versterkt dit het afgeleide gedrag van zo'n hond. Ze raken op die manier nog opgewondener. Dat is niet de bedoeling. Gelukkig is er een simpel trucje dat bij vrijwel iedere hond van iedere leeftijd werkt.

Neem een zakje mee met verse stukjes vlees, bijvoorbeeld kip. Neem het liefst geen koekjes mee, of droog voer. Dat ruikt minder lekker. U verleidt uw hond weer aandacht voor u te hebben, door de geur van het lekkers. Dus hoe smakelijker het ruikt, hoe beter dit zal lukken. Zodra u ziet dat uw hond zijn aandacht op iets anders focust (mensen, andere honden, de grond, vogels, wilde konijnen, paarden en noem maar op), pakt u een stukje van de traktatie en houdt die zo dicht mogelijk voor de neus van de hond. Zeker weten dat de hond onmiddellijk belangstelling voor het lekkers heeft. Als dit gebeurt, dan haalt u het lekker ruikende snoepje naar u toe, tot de hond u aankijkt en volledig met u en het lekkers bezig is. Wacht een paar seconden, zeg rustig (niet harder praten dan anders): "Goed zo, Bello", en geef de felbegeerde snack aan de hond. Hij wordt zo beloont voor het naar u kijken en niet voor het afgeleid zijn.

Dit proces herhaalt u, alleen verlengt u de tijd tussen het laten ruiken naar en het geven van de snack. Begin met een paar seconden, bouw het op naar 10 seconden, 15 seconden, etc. U maakt het iedere keer een beetje moeilijker. Een leuke uitdaging voor uw hond. In het begin doet u dit terwijl u en de hond stilstaan. Gaat dit goed, dan probeert u het met een klein stukje lopen, voor u uw hond beloont. Begin met vijf pasjes. Voer het aantal langzaam op. Zodra de hond doorheeft dat u veel leuker bent dan alle andere dingen in de omgeving, lost het ongewenste afleidingsgedrag op als sneeuw voor de zon. Uw hond wordt uitgedaagd en geprikkeld door u en niet door die schattige oma aan de andere kant van de straat. U kunt hem zo zelfs leren katten volledig te negeren!

Consequent zijn is heel belangrijk. U moet doorgaan tot uw hond niet meer afgeleid raakt. Geef niet op, als het in het begin niet lukt. Wees geduldig en vergeet niet om rustig te blijven. De aanhouder wint! Het betekent dat u in het begin dit "spelletje" herhaalt tijdens iedere wandeling en pas naar huis gaat als de hond alleen nog maar aandacht voor u (en het lekkers) heeft.

Spreek met de mensen die u kent van het uitlaten af, dat ze tijdens deze leerperiode, uw hond niet afleiden door hem te roepen en/of andere vormen van aandacht te geven. Vraag andere hondenbazen om uw hond te negeren, tot hij helemaal begrijpt dat hij zich op u moet focussen tijdens het wandelen.

De hond trekt aan de lijn

Trekken aan de lijn en/of alle kanten opschieten gebeurt heel vaak bij honden. Dit is vrijwel altijd dominant gedrag van de hond. Een dominante hond, die de baas niet serieus neemt, neemt maar wat graag de leiding over. Hoe bozer de baas wordt (of nerveuzer, gefrustreerder, etc.) hoe meer zijn dominante gedrag wordt gestimuleerd. Het wordt dan een machtsstrijd. De baas is wanhopig, schreeuwt, rukt aan de riem, en de hond ziet dit als een vorm van strijden om wie de dominantste van de twee is. Bovendien is een hond niet erg onder de indruk van onstabiel gedrag. Dan neemt hij uw leiderschap niet serieus. U bent in de ogen van uw hond altijd zwakker als u niet meer rustig en ontspannen bent. Dan verliest u aan mentale kracht. Ook uw lichaamstaal verraadt hoe u zich voelt. U kunt een hond niet in de maling nemen!

Als u een hond heeft die u alle kanten opsleurt of omver trekt, dan is het belangrijk terug te gaan naar de basis. Die basis is ontspanning. Voor u de hond corrigeert zult u eerst rustig moeten worden en overtuigd moeten zijn dat u de situatie aankunt. Haal diep adem en kom terug in het hier en nu, ga uit uw hoofd en terug naar uw gevoel. Pas als u zich heeft hersteld na de eventuele gevoelens van wanhoop, woede en/of frustratie, bent u er klaar voor de situatie ten goede te veranderen. Het is helemaal niet moeilijk om uw hond te leren dat u geen trekkar bent!

Vanuit uw ontspanning en gevoel van zelfvertrouwen (en vertrouwen in uw hond), kunt u uw leiderschap herstellen. Alleen dan zal uw hond naar u luisteren. Als uw hond een poging doet om te trekken zijn er een paar goede manieren om dit eenvoudig te corrigeren.

Omdraaien en doorlopen

Dit is de makkelijkste manier om uw hond duidelijk te maken, dat u bepaalt in welke richting er wordt gelopen. Zodra uw hond trekt draait u direct om in de tegenovergestelde richting. Dit doet u zonder iets te zeggen! U loopt in een stevig tempo door. U herhaalt deze handeling tot de hond zijn pogingen staakt.


Vervolg de normale route pas weer als uw hond volledig is gekalmeerd!

Op de plaats pas

Een andere manier om uw hond te leren netjes te volgen is, zodra hij trekt, op de rem te staan. U staat stokstijf stil, in een ontspannen houding, terwijl u de hond negeert. U geeft ook nu geen verbale correctie. U wacht net zo lang tot de hond ophoudt en terugkomt. Het duurt iets langer voordat uw hond begrijpt wat u bedoelt, dan de omdraai methode, maar het werkt wel degelijk. Het is belangrijk dat u de hond niet naar u toetrekt. Eventueel lokt u de hond, net zoals bij afgeleide honden, met iets lekkers. U geeft de beloning pas als de riem weer ontspannen is en de hond rustig naast u zit. Hiervoor moet u uw hond eerst het commando zit leren.

Kies de methode die het beste bij uw hond past. Ga in geen geval zelf aan de riem trekken. Geef geen corrigerend rukje. Dit werkt bij trekkende honden averechts. Het is meestal een aanmoediging om door te gaan of nog harder te trekken. Het allerbelangrijkste is, dat uw hond u weer serieus neemt en zich graag door u laat leiden. Het vergt tijd, geduld en oefening.

Hulptroepen inschakelen

Als u ondanks bovenstaande adviezen nog problemen ervaart tijdens de wandeling, dan kan het zinvol zijn om hulp in te schakelen. Hiervoor hoeft u niet meteen een dure hondentrainer te bellen (dat kan altijd nog als u geen opties meer over heeft). Een "collega" hondenbaas kan u net zo goed helpen. We zijn ons vaak niet bewust van hoe we non verbaal (lichaamstaal) omgaan met onze hond, terwijl hieruit de meeste problemen ontstaan. Vraag een ervaren hondenbaas, die zelf een gehoorzame hond heeft, met u mee te lopen en uw gedrag te observeren tijdens het uitlaten. Na afloop kunt u samen de bevindingen bespreken. Als u het aandurft kunt u ook aan deze helper vragen het proces te filmen, zodat u met eigen ogen kunt zien hoe u reageert op uw hond. Dit is confronterend, maar bijzonder leerzaam.

Kent u een hondenbaas met een stabiele hond? Vraag dan of u mag oefenen door een paar keer met die hond te wandelen. Hiermee raakt u vertrouwt met het gevoel van een ontspannen wandeling met uw hond. U leert op die manier vertrouwen te ontwikkelen in uw eigen capaciteit als hondenbaas.

Mocht u er desondanks niet uitkomen in uw eentje, roep dan de hulp in van een gedragsdeskundige. Vertoont uw hond extreem gedrag, bezoek dan eerst de dierenarts om een medische oorzaak uit te sluiten. Sommige neurologische aandoeningen kunnen probleemgedrag veroorzaken bij honden. Als zoiets met uw hond aan de hand is, dan is uw hond meer gebaat bij medische zorg, dan eenvoudige trainingsmethodes.

Waar een wil is, is een weg

Blijf werken aan een perfecte relatie met uw hond. Het is de bedoeling dat u en uw hond van elkaar genieten. Veranderingen en nieuwe dingen aanleren, hebben tijd nodig. Het is zelden zo, dat het meteen lukt. Voel u dus niet vervelend als dit bij u ook het geval is. Oefening baart kunst. Dat geldt voor u en voor uw hond. Vergeet niet te genieten van het leerproces. Blijf positief en geloof dat u het kunt. Dat is de beste garantie voor succes.