Fascinerende kattenogen

Veel mensen vinden de mooie kattenogen fascinerend. Enerzijds ook wel eens een beetje eng, maar vaak erg mooi en spannend. Het is ook waar de potentiële katteneigenaar in eerste instantie voor valt en het wordt niet voor niets zo vaak gefotografeerd of geschilderd. Het kattenoog heeft iets, alsof de kat door je heen kan kijken. Maar eigenlijk is het kattenoog een heel functioneel ding … met soms ook gewoon de problemen zoals we die allemaal met de ogen wel eens hebben.

Blauwe ogen of toch niet?

Veel mensen (met name onervaren katten liefhebbers) schrikken als ze kittens zien na een dag of tien, want dan gaan de oogjes open en blijken de oogjes blauw. Het duurt tot ze een week of vijf voordat de echte kleur zichtbaar wordt. Maar de kat is zeker acht a negen maanden, voordat ze haar definitieve kleur krijgt. Overigens worden die mooie ogen pas bij enkele maanden ook dat belangrijke zintuig voor de kat.

Wit met blauw is fout

Verder is het zo dat witte katten met blauwe ogen, dus niet alleen als kitten maar ook als volwassen kat, bijna altijd doof zijn. Hoewel een witte vacht met blauwe ogen mooi oogt, is het en afwijking die niet de voorkeur geniet. Dit geldt uiteraard niet voor variaties op wit, zoals de blue colourpoint. Die katten hebben, op de specifieke kenmerken van de colourpoints na, ook een meer egale en nagenoeg witte vacht. De colourpoint moeten juist blauwe ogen hebben (als het gaat om de standaard).

Hoe anders is het kattenoog?

Het kattenoog valt redelijk te vergelijken met het mensenoog. Maar we weten allemaal dat de kat veel meer ziet in het donker en dat heeft te maken met de grote hoornvliezen. Er komt zo veel meer licht binnen en de verhoudingsgewijs grote lenzen concentreren het licht op het netvlies. Onder het netvlies zit een laagje wat het effect van een spiegel heeft. Het licht wordt hierin gereflecteerd. De staafjes en kegeltjes in het oog worden zo veel meer gestimuleerd en dit maakt dat de mens in het donker veel meer licht moet heeft om te kunnen zien, dan de kat. De kat ziet in het donker zo’n acht tot tien keer zoveel als de mens. Daar staat tegenover dat katten, althans zo denkt men, de kleuren zoals wij die zien in een afgezwakte vorm zien. Meer pastelachtig. Het zwart/wit wat de kat alleen zou zien is, al enige tijd geleden, losgelaten.

Nog meer verschillen

Andere verschillen met het mensenoog is de kleiner wordende pupil die rond is bij de mens en wat een lijntje/spleetje wordt bij de kat. Verder knippert de mens met de ogen en de kat niet, het derde ooglid wordt hier ingezet om de traanvloeistof te verdelen. Het derde ooglid, wat ook wel knipvlies genoemd wordt, wordt tevens ingezet om beschadiging te voorkomen. Verder kan de mens bewegen met de pupillen en de kat kan dit niet, maar daarentegen heeft de kat een beduidend groter zichtveld dan de mens.
Bij met name Perzische katten is de bolling van het oog erg nadrukkelijk, wat de ogen ook gevoeliger maakt en de kans op beschadiging groter.

De kleuren

De kat heeft in hoofdlijnen drie kleuren en behalve het klassieke koperkleur/geel is er het blauw en groen. Daar zijn wat nuances op, waarbij lichtbruin een afgeleide is van de koperkleur en grijzig een afgeleide van het blauw.

Bij de verschillende rassen kan je redelijk voorspellen wat de kleuren worden bij de jonge katten, maar bij de buitenkatten weet je niet door wie de poes gedekt is. Het veel geziene koperkleur/geel is echter niet noodzakelijkerwijs de kleur die de jonge katten zullen krijgen.

Ziekten

Staar of glaucoom zoals de mens deze kan krijgen, geldt ook voor de kat en is meestal te verhelpen met een operatie. Verder is het bolle Perzenoog wat sneller beschadigd, maar is met enige goede zorg van de dierenarts en een consequent zalfritueel thuis, over het algemeen goed op te lossen. Als het de eerste keer is, is het voor veel katteneigenaren eng om met een zalfje in het oogje te poeren. Wat bij de kat die er echt vandoor wil gaan nog wel eens wil helpen, is de kat strak in een grote handdoek op te rollen met alleen het kopje eruit. Niet dat ze dat leuk gaat vinden, maar geeft meestal net voldoende ruimte om de zalf aan te brengen. De jonge kat met niesziekten kan een blijvende beschadiging aan de ogen overhouden. Zorg dat jonge katten altijd goed zijn ingeënt en dit om meerdere redenen dan alleen niesziekten.

Geen echte ogen

En dan zijn er nog de kattenogen op het wegdek. Het betreft hier wegmarkering die net boven het wegdek uitkomt en als de lampen van de auto er op schijnen, reflecteren ze. Je ziet ze nog wel eens bij onverlichte wegen, waar bijvoorbeeld de weg afbuigt. Als ze oplichten lijken ze verdacht veel op echte kattenogen.

Tot slot

De kattenogen hebben dus behalve het functionele aspect ook iets magisch en ietwat mysterieus. Mooie ogen die dwars door je heen kijken!