De tijgermug, en andere invasieve exoten

De tijgermug is al vaak in het nieuws geweest. De mug is door toedoen van de mens onder andere in Italië, België en Nederland terecht gekomen en voelt zich thuis. De tijgermug kan ziektes veroorzaken. Hij wordt tijgermug genoemd vanwege de strepen op het lichaam en vanwege zijn temperament. De tijgermug is uit Azië naar Europa gekomen door mee te reizen in planten, bijvoorbeeld als eitjes die pas hier uitgekomen zijn, maar ook in rubberen banden reizen ze mee. Lucky Bamboo, een sierplant die weinig verzorging nodig heeft, lijkt de voorlopige grootste boosdoener. De tijgermug reist mee met de plant en is zo ook in ons land terecht gekomen. In 2002 werd Lucky Bamboe populair in, onder andere, Nederland. Hoewel de stengels van Lucky Bamboo wat aan bamboestengels doen denken, is het eigenlijk geen bamboe, maar een sierplant die (zelfs) geluk zou brengen volgende Chinezen. De tijgermug houdt ervan om eitjes te leggen op de stengel van deze plant, of in het water waarin de planten staan. Omdat de Lucky Bamboo geëxporteerd wordt, ook naar Nederland, is de tijgermug (of killermug) ook in ons land terechtgekomen. In eerste instantie menen onderzoekers dat de tijgermug zich echt gevestigd heeft in ons land, maar in 2015 wordt dit herroepen. De tijgermug wordt soms wel aangetroffen in Nederland, maar er is geen sprake van een enorme plaag. Dit kan echter nog maar een kwestie van tijd zijn. Het is wellicht afhankelijk van hoe streng de winters zijn, en of de tijgermug zich goed aanpast aan ons klimaat.

Knokkelkoorts

In Nederland is niemand blij met een mug als de tijgermug. De mug valt graag aan in zwermen, veroorzaakt een grote rode bult na een pijnlijke steek, en kan ernstige ziektes overbrengen, zoals knokkelkoorts, gele koorts en hersenontsteking. U kunt zich het beste beschermen door in elk geval geen Lucky Bamboo in huis te nemen of te kopen en met een klamboe te slapen als er muggen zijn. Muggen hebben altijd water nodig om eitjes te leggen. Een emmer water in de tuin of een vaas met water, is voor muggen al voldoende om zich voor te planten. De kans dat u een tijgermug tegenkomt is in Nederland gelukkig nog niet zo groot.

Invasieve exoot

De tijgermug is een invasieve exoot, dat houdt in dat dit insect door mensen naar ons land is gebracht. Invasieve exoten reizen mee met producten of goederen die over de wereld verspreidt worden. Er zijn uiteraard nog meer invasie exoten, sinds mensen de hele wereld over vliegen reizen er regelmatig kleine gasten mee, zoals bijvoorbeeld:

• De rode vuurmier. Dit is een agressieve mier die soms dodelijk kan zijn.
• De tijgermug verspreidt ziektes zoals onder andere knokkelkoorts
• Ambrosia: een plant die ernstige hooikoorts veroorzaakt
• De coloradokever, een kever die de aardappelplanten verwoest (niet nieuw)
• Cicaden. Een soort krekel die veel kabaal maakt bij mooi weer. Er zijn zelfs Franse cicaden in Amsterdam

Bestrijding tijgermuggen

De bestrijding van dit soort dieren is er meestal op gericht om de landbouw te beschermen. Preventief handelen als het om invasieve exoten gaat, is nog niet ver ontwikkeld. Er ligt in 2007 een beleidsnota, maar als de tijgermug steeds meer oprukt, is er ook veel kritiek op het uitblijven van gerichte actie door de overheid. Het Coördinerend Orgaan Invasieve Exoten (COIE) zou per 1 januari 2009 van start gaan, maar dat ging niet door omdat het een adviesorgaan betrof en de regering wilde juist het aantal adviesorganen minderen. Enkele onderzoekers moeten vervolgens bepalen wat de risico’s voor de natuur zijn. De tijgermug vormt echter ook een gevaar voor mens en dier. In 2015 stelt het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) dat de tijgermug wel in Nederland geïntroduceerd is, maar zich nog niet hier gevestigd heeft. Er is sindsdien niet heel veel veranderd. De mug duikt wel steeds vaker op, maar een echte plaag is het in ons land in 2019 nog niet.

China bestrijdt de tijgermug met Wolbachia parasiet

In China, waar de tijgermug een regelrechte plaag was, heeft men de tijgermug in 2019 kunnen bestrijden met een parasiet, genaamd Wolbachia. 200 miljoen mannetjes muggen werden besmet met de parasiet. Als ze paren met vrouwtjes die niet besmet zijn, komen de eitjes niet meer uit. Ook in Australië gaat men met deze parasiet de strijd aan tegen tijgermuggen.

Rode vuurmier

De rode vuurmier (soms brandmier genoemd) is misschien nog erger. Deze mier komt oorspronkelijk uit Zuid Amerika, waar men veel last heeft van de mier, maar het insect heeft ook in de VS al meer dan 80 slachtoffers gemaakt en meer dan 6 miljard schade aangericht. De rode vuurmier is een zeer agressieve mier met een pijnlijke beet. Hij kan zelfs vogeleieren kapotmaken. Ook in Nederland is hij gesignaleerd. De vuurmier reist mee met planten en andere producten naar het nieuwe land van bestemming, waar hij zich goed kan handhaven. De vuurmier doet veel schade en levert een gevaar op voor de natuur en de gezondheid.

Ambrosia, of hooikoortsplant

Ambrosia ziet er onschuldig uit maar veroorzaakt ernstige hooikoorts. de plant komt uit Noord Amerika. Elke plant produceert 1 miljard uiterst allergene pollen. Omdat 10 tot 15% van de mensen allergisch reageert op deze pollen, wordt Ambrosia de hooikoortsplant genoemd. Sinds 2004 wordt Ambrosia steeds vaker ook in Nederland gesignaleerd. Het hooikoorts seizoen wordt door deze plant zelfs met enkele maanden verlengd. De meest voorkomende reden dat ambrosia zich over de wereld verspreidt, is de productie en verspreiding van vogelzaad.

Lees verder

• Allergische reactie. Wat zijn de verschijnselen?