Dieren EHBO:Verwondingen van de kop

Omdat de kop een goede bloedvoorziening heeft, bloeden wonden in dit gebied zeer hevig. Ook kunnen wonden in dit gebied veel belangrijke zenuwen en bloedvaten beschadigen. Diepe scheur- wonden kunnen ogen of oren raken of zelfs de schedel penetreren en zo de hersenen beschadigen.

Grondregels

• Probeer niet om de wond te reinigen.
• Leg er een steriel verband open oefen een lichte druk uit om de bloeding te stelpen. Als er een botbreuk bestaat, kan door te veel druk een scherp botfragment in de hersenen of andere belangrijke weefsels dringen, waardoor het nog meer beschadiging kan veroorzaken.
• Houd het verband op de plaats door middel van een zwachtel.
• Raadpleeg snel een dierenarts.

Open of gesloten wonden door een klap met een stomp voorwerp, een auto-ongeval of een val van grote hoogte, bijvoorbeeld uit een raam, kunnen hersenbeschadiging veroorzaken (scheurwond of hersenschudding).

Verschijnselen

• Bewusteloosheid. Als het dier steeds dieper in coma raakt is dit een slecht teken.
• Bloeding of verlies van helder vocht uit oren, neus of bek.
• Braken.
• De pupillen zijn ongelijk van grootte.
• Verschijnselen van shock.
• Verlamming, meestal van één lichaamshelft; het dier heeft geen controle meer over blaas en darmen, is dus onzindelijk.

Eerste hulp bij verwondingen aan de kop

• Laat de patiënt plat op zijn zijde liggen.
• Zorg dat de luchtwegen vrij zijn.
• Pas zonodig kunstmatige ademhaling toe.
• Behandel de shock.
• Verbind de wond voorzichtig om de bloeding te stelpen.
• Geef niets via de bek in.
• Breng de patiënt direct naar een dierenkliniek.

Verwondingen van snuit, neus en kaken

Wonden en fracturen in het gebied van de snuit kunnen zeer belangrijke weefselstructuren beschadigen en kunnen bovendien door de begeleidende zwelling en bloeding, obstructie van de luchtwegen veroorzaken.

Neusbloedingen bij dieren worden meestal veroorzaakt door een vreemd voorwerp in een neusgat of door een klap op de neus. Slechts een enkele keer is een stoornis van de bloedstolling de oorzaak. U kunt een gewone neusbloeding door een eenvoudige behandeling snel stelpen.

Eerste hulp bij verwondingen van snuit, neus en kaken

Leg bij een neusbloeding koude kompressen op boven- en zijkant van de neus en oefen er druk op uit. U kunt ook vochtig gemaakte stukjes gaas in de neusgaten proberen te steken, maar de patiënt zal hierbij zeer waarschijnlijk tegenstribbelen.

Als de bloeding opnieuw begint moet u het dier door de dierenarts laten onderzoeken.

Behandel bij uitgebreide en ernstige verwondingen van snuit of kaak (zonodig) de bewusteloosheid en de shock.

• Houd de kop van het dier omlaag, zodat bloed en vloeistoffen uit de keel weg kunnen lopen.
• Maak de luchtwegen vrij. Trek de tong naar voren en verwijder een eventueel vreemd voorwerp uit de bek.
• Pas zonodig kunstmatige ademhaling toe.
• Behandel de shock.
• Probeerde bloeding te stelpen.
• Behandel de patiënt zeer voorzichtig, omdat verwondingen van de snuit vaak gepaard gaan met kop- en nekletsel. Door onvoorzichtige bewegingen kan men de oorspronkelijke verwonding verergeren. Ondersteun kop en nek, zodat ze niet los meebungelen als het dier vervoerd wordt.

Oorverwondingen

Dieren hebben zelden last van doorgebroken trommelvliezen en als het eens voorkomt geneest het vanzelf weer. Honden en katten lopen echter wel vaak scheuren in de oorschelp op. Deze ontstaan bij vechtpartijen onderling, doordat ze in prikkeldraad of dorens verward raken of doordat ze ze ten gevolge van erge jeuk kapot krabben. Vooral jachthonden hebben nogal eens oorverwondingen.

Het oor is zeer goed van bloed voorzien, zodat dergelijke wonden hevig bloeden. Door steeds de kop te schudden en eraan te krabben kan er een ader in de oorschelp springen, waardoor er een grote zachte zwelling aan het oor ontstaat. Zo’n ‘bloedblaar’ moet wel door de dierenarts behandeld worden, maar het is geen spoedgeval. Ernstige oorontstekingen door bacteriën of kleine parasieten, die oormijten genoemd worden, zijn meestal de oorzaak van dit schudden met de kop. De ontsteking moet dus behandeld worden om de oorzaak van het kopschudden weg te nemen.

Eerste hulp bij oorverwondingen

• Stelp de bloeding door meteen steriel gaasje druk op de wond uit te oefenen.
• Verbind de wond. Leg hierbij de oorschelp plat boven op de kop, bedek beide zijden ervan met gaasjes, leg er watten bovenop en draai er stevig een zwachtel om. Het is van belang het oor op deze manier te immobiliseren, daar het anders direct weer zou gaan bloeden.
• Als de verwonding ernstig is moet u het dier naar een dierenarts brengen. Een grote wond moet gehecht worden en vereist een speciale behandeling. Als het slechts een klein scheurtje is, kunt u het meestal heel goed zelf behandelen.

Preventie

• Zorg dat uw huisdier gehoorzaam is, aan de lijn loopt of binnen het hek blijft.
• Pas op dat het dier niet op daken, brandtrappen of in een kamer met open ramen kan komen en laat hem niet loslopen in de buurt van afgronden ed. (in bergachtige streken).
• Jachthonden die hun prooi in zijn hol achterna gaan raken vaak met zo’n dier in een vechtpartij gewikkeld, maar ook hier kan een goede africhting de verwondingen tot een minimum beperken.