Dieren EHBO: Aandoeningen van de urinewegen

Er zijn drie aandoeningen van de urinewegen die als spoedgeval behandeld moeten worden: een urinewegobstructie, een blaasverscheuring en de aanwezigheid van bloed in de urine.

Obstructie van de urinewegen

De urinewegobstructie komt vooral voor bij mannelijke katten, veel minder vaak bij mannelijke honden en zelden bij vrouwelijke honden en katten. Bij een mannelijk dier is de urinebuis (urethra) lang en dun, waardoor kristallen en steentjes gemakkelijk kunnen vastlopen en zo de passage van urine door de penis kunnen verhinderen. Bij een vrouwelijk dier is de urethra kort en veel wijder, zodat veel stenen er gewoon doorheen kunnen.

Er bestaan veel soorten stenen van de urinewegen. Sommige ontstaan door infecties of door erfelijke stofwisselingsstoornissen een verkeerde voeding kan de steenvorming ongunstig beïnvloeden. Een goede controle en preventie van deze afwijking is niet eenvoudig en heeft niet altijd het gewenste resultaat. Het doel van de behandeling is het dier een grote hoeveelheid verdunde urine te laten produceren, hetgeen men door een speciaal dieet en door medicijnen kan bewerkstelligen.

De behandeling verschilt per patiënt. Als de urineweg volledig verstopt is kan de patiënt niet urineren en perst op de urine. Er kunnen soms enkele druppels urine passeren. Een kat zit op de kattebak te persen en het lijkt of hij zijn ontlasting niet kwijt kan. Als u het achterste deel van de buik van zo’n kat betast kunt u de volle, strak gespannen blaas (tennisbalgroot) voelen. Het is zeer belangrijk om direct met dit dier naar de dierenarts te gaan. De patiënt is er beroerd aan toe en zal zonder hulp binnen 48 â 72 uur sterven.

De houding die de hond bij het urineren aanneemt is duidelijker dan bij de kat. U herkent dit probleem bij een hond dan ook veel sneller. Evenals bij de kat kunt u de buik van de hond betasten; ook hier is de blaas sterk overvuld. Er is vakkundige hulp nodig om de blaas met een katheter te ledigen en de verstopping op te heffen.

Blaasverscheuring

De blaas kan scheuren door een harde klap tegen de buik (bij een aanrijding door een auto), vooral als de blaas gevuld is. Het is van belang om goed op te letten of een dier wel urineert. Buikpijn, het ontbreken van de urinelozing, plotselinge sufheid en zwelling van de buik zijn tekenen die op een verscheuring van de blaas kunnen wijzen. Zonder operatieve ingreep kan deze situatie in twee of drie dagen de dood tot gevolg hebben.

Bloed in de urine

Hoewel het in sommige gevallen wel meevalt, is het vôôrkomen van bloed in de urine altijd een slecht teken. Een dier dat een ernstige verwonding, bijvoorbeeld een aanrijding door een auto, heeft opgelopen kan een ernstige kneuzing van de nieren, blaas of het urine-afvoersysteem hebben. Hierbij kan een hevige bloeding optreden, die shock en zelfs de dood kan veroorzaken Het ontbreken van de urineproduktie of de aanwezigheid van bloederige urine na een ongeval duiden beide op een ernstige situatie. Raadpleeg direct een dierenarts.

Als er al langere tijd weinig, of zo nu en dan bloed in de urine zit kan dit wijzen op een urineweginfectie of een tumor of ontstaan door irritatie van stenen met een ruw oppervlak die in het urine-afvoersysteem voorkomen. Dit bloedverlies zal blijven bestaan totdat de afwijking verholpen is. Hoewel deze aandoeningen niet spoedeisend zijn, dienen ze toch tijdig door de dierenarts behandeld te worden.