De rog, echte roggen

Roggen zijn familie van de haai omdat ze net zoals hen een lichaam van kraakbeen hebben. De meeste roggen zal je terug vinden op de bodem. Met hun grote borst vinnen waarmee ze golvende bewegingen maken kunnen ze goed zwemmen.

Korte informatie

De rog is een dier dat thuis hoort bij de klasse van de kraakbeenvissen en de orde van de roggen (Rajiformes) met als familie de echte roggen (Rajidae). De grote van een rog kan verschillen tussen de 50 en de 2,50m. De grootste rog is de reuzemanta. Deze komt voor in de tropen en heeft een lengte van 6m. Tijdens de voortplantingstijd zetten ze hun eieren af in eikapsels die je wel eens op het strand ziet liggen. Na twee tot zes maanden verlaten de kleine roggen het eikapsel. Hun natuurlijke vijanden zijn o.a. haaien, vooral de mens (overbevissing) . Zelf voedt hij zich met weekdieren,schaaldieren en af en toe vis. We vinden de roggen terug in wereldwijde koele waters die een diepte hebben van meer als 2100m.

Echte roggen

Over heel de wereld kan je roggen terug vinden, wel tot 300 soorten. De familie met de meeste soorten zijn de echte roggen. Die familie bestaat namelijk uit 120 soorten. Hun uiterlijk kan beschreven worden als platte vissen met een rond of ruitvormig lijf. Met hun borstvinnen, die al een vergeleken worden met vleugels, beweegt de rog zich voort. Buiten hun lijf en borstvinnen zijn ook gemakkelijk te herkennen aan hun staart. Deze staart heeft zeer sterke en scherpe stekels. Buiten hun staart zijn er ook soorten roggen zoals de sidderrog die elektriciteit gebruiken om zijn prooien aan te vallen en zich te beschermen. Bij ons in de Noordzee zijn er 8 soorten roggen terug te vinden. De meest voorkomende zijn de vleet,de stekelrog en de gevlekte rog.

Bovenkant

Als we de roggen van de bovenkant gaan waarnemen zien we zijn ogen en spuitgaten. Zijn ogen zijn groot en kunnen zeer goed bewegen maar wanneer hij op jacht is naar voedsel zal hij eerder zijn reukorgaan gaan gebruiken.

Onderkant

Aan de onderkant van de rog zien we vijf paar kieuwspleten en zijn 'lachend' mondje. Deze mond zit vol met platte tanden om vissen,schelpdieren, wormen en andere bodembewoners te kunnen vermalen.

Levenswijze

De meeste roggen hebben een vaste woonplaats en trekken niet rond in de oceaan ( sedentair). Vaak liggen roggen uren in het zand op de bodem. Dit kunnen ze ook doen om zich te camoufleren. Ze maken dan geen gebruik van hun kieuwspleten, die op de buik zitten. Vandaar hebben ze ook nog een extra gat ( spuitgat) waarmee ze zuurstof kunnen krijgen. Zo beletten ze dat zand of modder van de bodem naar binnen gaat.

Voortplanting

Roggen hebben een inwendige bevruchting. Het mannetje brengt het zaad bij het vrouwtje door middel van zijn verlengde borstvinnen. De meeste roggen brengen hun jongen levend op aarde. Bij de familie van de echte roggen is dit anders. Het wijfje zet na een bepaalde duur haar eieren af. Elk ei zit dan in een eikapsel, een leerachtig rechthoekig doosje met uitsteeksel om zich vast te hechten aan zeewier. De grootte van zo'n eikapsel verschilt van soort tot soort. Bij de stekelrog is dit zo'n 7 tot 10 cm lang, die van de vleet is bijna twee keer zo groot. De temperatuur van het water bepaalt wanneer de jongen het eikapsel gaan verlaten. Soms is dat al na 2 maanden maar soms ook pas na 9 maanden. Wanneer de rogjes hun eikapsel verlaten hebben ze ook ongeveer deze grootte. Als de eikapsel leeg zijn worden ze zwart en kan je ze terug vinden op het strand.

Elektriciteit

Er zijn heel wat roggen die elektrische organen hebben, deze zijn vaak maar zwak en geven maar impulsen van vier volt. Hoogstwaarschijnlijk spelen ze eerder een rol in de paaitijd dan om zich te beschermen. Bij de sidderrog vinden we aan beide kanten van de kop twee grote elektrische organen. Deze werken een beetje als een batterij en staan onder controle van vier zenuwen. In tegenstelling tot vier volt, kunnen zij vissen elektrocuteren met 50 tot 200 volt. Omdat ze snel uitgeput raken door zo'n stroomstoot kan de sidderrog dit niet herhaaldelijk doen. Niet alleen om zich te beschermen of een prooi aan te vallen wordt dit orgaan gebruikt, het is ook erg belangrijk om de omgeving waar te nemen. Hij ziet namelijk een elektrisch veld. Ieder voorwerp verstoort het elektrisch krachtveld en zo bepaalt hij zijn weg.