De geschiedenis van het paard

Het paard zoals wij het de dag van vandaag kennen, heeft er niet altijd zo uit gezien. Het dier heeft zich door de tijd heen weten aan te passen en is zowel lichamelijk als gedragsmatig veranderd. Ook de mens heeft daartoe een steentje bij gedragen. Maar alvorens deze ten tonele verscheen, had het paard al een hele geschiedenis geschreven...

Mens vs. Paard

De mens en het paard zijn door de eeuwen heen aan elkaar verbonden geraakt. De relatie tussen deze twee wezens is niet altijd hetzelfde geweest en de mens heeft het paard voor vele doeleinden gebruikt. In eerste instantie betekende het dier voedsel voor hem en zijn gezin. Ze stonden als jager en prooi tegenover elkaar. Het was pas later dat de mens het paard ging domesticeren, omdat het hem van nut kon zijn op andere manieren. Het sterke dier kon hem vervoeren en ontlasten bij het werk op het veld. Dankzij het paard konden er eveneens grote hoeveelheden goederen getransporteerd worden. Ook in de vele oorlogen kwam dit krachtige dier goed van pas. Het is ongeveer 6000 jaar geleden toen de mens het eerste paard domesticeerde en het een plekje gaf in zijn wereld. Het paard had echter al een enorme evolutie doorgemaakt alvorens de mens in beeld kwam...

Kleine bosbewoner

De geschiedenis van het huidige paard gaat ongeveer 60 miljoen jaar terug. Op dat moment leefde er in de bossen een klein wezentje dat als zijn voorouder beschouwd wordt. Het diertje was erg klein en kon zich gemakkelijk in de dichte bossen verstoppen voor zijn vele vijanden. Het had geen hoeven, maar tenen met kussentjes. Vier aan de voorvoeten, drie aan de achtervoeten. Het diertje liep op de bal van zijn voet. Zijn voedsel bestond op dat moment nog uit zacht gebladerte. Eohippus is vernoemd naar de Griekse godin van de dageraad; Eos. Vandaar zijn bijnaam 'paard van de dageraad'.

Groeiende grazer

Het klimaat veranderde en daarmee ook het land. De bossen maakten plaats voor droger en harder terrein, waardoor het kleine wezentje zich moest aanpassen. Mesohippus maakte nog maar gebruik van drie tenen. Hierdoor werd het ook sneller en kon het gemakkelijk aan zijn vijanden ontkomen. Het land bood uitsluitend struiken en twijgjes als voedsel, waardoor de snijtanden zich ontwikkelden. Het klimaat werd gunstig voor grasland en zo kwam Merychippus, de eerste grazer. Het dier moest nu steeds het hoofd optillen om de omgeving af te speuren, op zoek naar vijanden. Hierdoor werd de hals langer. Omdat de steppe nagenoeg geen schuilplaatsen meer bood, ging het dier zich organiseren in groepen. Zo konden ze gevaar snel opmerken en vluchten. Het waren snelle renners en hoewel ze nog steeds drie tenen hadden, gebruikten ze enkel de middelste.

Grootouder

De rechtstreekse voorouder van het paard dat wij nu kennen is Pliohippus. Dit paard had nog slechts één teen: de hoef. Ongeveer één miljoen jaar geleden verscheen Equus Caballus ten tonele. Dit is de grootouder van het hedendaagse paard. Het dier stierf uit op het Amerikaanse continent, maar evolueerde verder in Azië, Afrika en Europa.
Tijdens en na de ijstijd heersten er verschillende klimaten waardoor er verschillende paardensoorten ontstonden.Elk had zich weten aan te passen aan de heersende omstandigheden. Op de dag van vandaag onderscheiden we nog steeds drie verschillende primitieve paarden: Equus Caballus Prezwalskii, Equus Caballus Gmenili en Equus Caballus Sylvaticus. Deze drie zorgden er op hun beurt voor dat er vier verschillende types paarden en pony's ontstonden. Dit zijn de voorlopers van alle rassen die er vandaag de dag bestaan.

Het huidige paard

Toen de mens het paard ging domesticeren en voor allerlei doeleinden ging gebruiken, kwam er ook een nieuw doel in het leven van het dier: recreatie. Vandaag de dag leven de meeste paarden in een omgeving door de mens gecreëerd. Dit wil echter niet zeggen dat het zijn basisbehoeften niet meer nodig heeft. Het paard is nog steeds een grazer die vrij moet kunnen bewegen. Het is een kuddedier met een vluchtinstinct, welke het tot op de dag van vandaag nog niet verloren heeft. Hoe groot het vertrouwen in de mens ook is, de relatie van jager versus prooi zit nog steeds ergens diep vanbinnen verborgen...