OC en OCD bij paarden: oorzaak, symptomen en behandeling

OC en OCD zijn twee veelvoorkomende aandoeningen bij paarden. Wat is OC en OCD? Wat zijn de symptomen en is behandeling mogelijk? OC of Osteochondrose is een aandoening die helaas bij ongeveer een kwart van de warmbloedpaarden voorkomt. Bij OC gaat er iets verkeerd in het verbeningsproces van kraakbeen tot bot. OCD of Osteochondrose Dissecans ontstaat een los fragmentje die als het ware tussen de botstructuren zweeft.

Ontstaan van OC en OCD

Een veulen dat zich ontwikkelt in de baarmoeder heeft in eerste instantie een skelet dat volledig in kraakbeen is opgebouwd. Naarmate de dracht van de merrie verder evolueert, zet het kraakbeen zich om in bot. Bij de geboorte van het veulen is al het kraakbeen verbeend en in bot omgezet. Natuurlijk moet het veulen nog verder kunnen evolueren en groeien, vandaar dat aan elk botuiteinde een groeischijf zit, die weer uit kraakbeen bestaat, zich verder vermenigvuldigt en verbeent tot bot. Zo groeit het veulen uit tot een volwassen paard.

Een paard met OC heeft een verstoorde omzetting van kraakbeen naar bot, waardoor de contour van het bot onregelmatig wordt en de laag kraakbeen niet meer van gelijke dikte is. Om het kraakbeen zich te laten omzetten naar bot, moet het gevoed worden door gewrichtsvloeistof. Waar het kraakbeen verdikt is, vindt deze voeding niet of onvoldoende plaats, waardoor het kraakbeen afsterft.

Kraakbeen is normaliter niet zichtbaar op röntgenfoto's, maar wanneer het afsterft mineraliseert het en wordt het wel zichtbaar. Vandaar dat dierenartsen aan de hand van röntgenfoto's kunnen vaststellen of een paard osteochondrose heeft.
Door de verzwakking van het kraakbeen is het mogelijk dat er kleine scheurtjes ontstaan. Wanneer er belasting optreedt, kunnen er stukjes kraakbeen afbrokkelen en gaan rondzweven. Dan spreekt men van OCD.

OC komt meest voor in het sprong- en kniegewricht, maar ook het schouder- en kootgewricht kan erdoor aangetast worden.

OC ontstaat in de veulenfase van het paard. Afhankelijk van het gewricht dat door OC getroffen wordt, is het zichtbaar tussen 6 en 15 maanden. Vanaf de leeftijd van 18 maanden is het nuttig een veulen röntgenologisch te laten onderzoeken om te weten of het paard OC of OCD heeft. Vanaf die leeftijd zouden er geen röntgenologische veranderingen meer mogen optreden. De redenen van het ontstaan van OC kunnen zeer divers zijn: erfelijke aanleg, snelle groei, gebrek aan beweging in de groeifase of een trauma kunnen OC veroorzaken. Men neemt ook aan dat bepaalde tekorten in de voeding tot OC kunnen leiden.

Symptomen en behandeling

OC zal zich vaak al op jonge leeftijd uiten. Toch hoeft een paard met OC daar niet per se last van te hebben, het kan zijn dat er nooit kreupelheid optreedt ingevolge de aandoening. Als een paard aan OCD lijdt, en dus losse fragmenten heeft, kan het zijn dat de losse stukjes beschadigingen of irritaties veroorzaken aan andere gewrichtsstructuren, maar ook dit hoeft niet per se met kreupelheid gepaard te gaan. Wel is de aanwezigheid van OC of OCD voor velen een belangrijke reden om een paard niet te kopen, omdat geen enkele dierenarts ooit kan garanderen of en wanneer de aandoening klachten bij het paard zal veroorzaken.

Paarden waarbij OC(D) is vastgesteld kunnen operatief behandeld worden. Bij deze operatie worden kraakbeenverdikkingen afgevlakt en losse deeltjes verwijderd.

OC(D) voorkomen?

Men kan op een aantal manieren proberen om OC of OCD bij jonge paarden te voorkomen. Het is aangewezen de drachtige merrie tijdens haar zwangerschap koperrijk voedsel te geven. Na de geboorte van het veulen is het belangrijk dat het jonge dier voldoende -ongedwongen- beweging krijgt. Veel weidegang is belangrijk om het kraakbeen zich te laten aanpassen aan belasting. Training op te jonge leeftijd en het geven van energierijk voer kan een negatieve invloed hebben!